ΚΟΣΜΟΣ

Ανάλυση CNNi: Γιατί η παραίτηση του Τζέιμς Μάτις μπορεί να αλλάξει τις γεωπολιτικές ισορροπίες

Ανάλυση CNNi: Γιατί η παραίτηση του Τζέιμς Μάτις μπορεί να αλλάξει τις γεωπολιτικές ισορροπίες
REUTERS/Leah Millis/File Photo

Ήταν ο Τζέιμς Μάτις το «δίχτυ ασφαλείας» του πλανήτη; Η απόφαση του Αμερικανού υπουργού Άμυνας να παραιτηθεί  μπορεί να μεταφραστεί ως ένα «μήνυμα» προς έναν πρόεδρο που αγνοεί τους συμβούλους του και δεν διστάζει να δημιουργεί εντάσεις με τους παραδοσιακούς εταίρους της χώρας του.

Η παραίτηση του Μάτις προκάλεσε τρομακτική αναστάτωση στην Ουάσινγκτον. Η παραδοχή ότι δεν μπορεί πλέον να υπηρετήσει την κυβέρνηση μετά από την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία -μια απόφαση που έλαβε πιθανώς χωρίς τους συμβούλους του ο Αμερικανός πρόεδρος- μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια νέα περίοδο παγκόσμιας αβεβαιότητας.

Τα θλιμμένα πρόσωπα στο Κάπιτολ Χιλ και οι τρεμάμενες φωνές αποστρατευμένων στρατιωτικών στα αμερικανικά ΜΜΕ αποδεικνύουν ότι ο Τζιμ Μάτις είχε κερδίσει τον σεβασμό του πολιτικού και στρατιωτικού κόσμου της χώρας -τόσο για την θητεία του στο υπουργείο Άμυνας όσο και για τα χρόνια του στον αμερικανικό στρατό.

Τα τελευταία δύο χρόνια, πολιτικοί, διεθνείς αναλυτές και διπλωμάτες ανά τον κόσμο έλεγαν ότι όσο βρισκόταν ο Τζιμ Μάτις στο «Δωμάτιο Διαχείρισης Κρίσεων» -το Situation Room, όπως ονομάζεται στις ΗΠΑ- μαζί με τον αυθόρμητο Ντόναλντ Τραμπ η κατάσταση δεν θα ξέφευγε από τον έλεγχο.

2018 12 21T015131Z 1314813528 RC15ECE71460 RTRMADP 3 USA TRUMP MATTIS


Πηγή: REUTERS/Mike Blake/File Photo

Ο Μάτις δεν εγκατέλειψε το πόστο του ακόμη και μετά από την αποχώρηση του πρώην υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον αλλά και του πρώην συμβούλου εθνικών θεμάτων Χέρμπερτ Ρέιμοντ ΜακΜάστερ.

Οι ανησυχίες για ένταση μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα, οι αναταράξεις με τη Ρωσία και τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή ήταν όλα θέματα που προβλημάτιζαν μεν Αμερικανούς πολιτικούς και αναλυτές, ωστόσο όλοι είχαν εμπιστοσύνη στην ψυχραιμία του Μάτις.

Και τώρα, ο Τζιμ Μάτις αποχωρεί από τη θέση του και ο πλανήτης θα πρέπει να προετοιμαστεί για μια νέα πραγματικότητα.

Σοκ και ανησυχία

«Υπάρχει μεγάλη ανησυχία. Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο» είπε ο Άνταμ Κίζινγκερ, Ρεπουμπλικάνος από το Ιλινόις, μιλώντας στο CNNi.

Ο Γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο, επίσης Ρεπουμπλικάνος, προειδοποίησε μέσω tweet ότι η επιστολή παραίτησης του Μάτις καθιστά σαφές ότι «οδεύουμε προς μια σειρά σοβαρών πολιτικών λαθών που δεν αποκλείεται να θέσουν σε κίνδυνο το έθνος μας, να βλάψουν τις συμμαχίες μας και να ενδυναμώσουν τους αντιπάλους μας». Τέτοιου είδους ανησυχία για τον Τραμπ στο «στρατόπεδο» των Ρεπουμπλικάνων είναι μάλλον ασυνήθιστη, με το CNNi να τονίζει ότι αυτό πιθανώς να ήταν μέρος του «σχεδίου» του Μάτις.

Παρ’ ότι η επιστολή του είχε ως παραλήπτη τον Αμερικανό πρόεδρο, ήταν και μια σαφής προειδοποίηση προς τους νομοθέτες και ιδιαίτερα τους Ρεπουμπλικάνους, που τόσο τον θαυμάζουν. Είχε, επίσης, ως αποδέκτες τους Αμερικανούς πολίτες, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα πιθανώς να μπαίνει πλέον σε αχαρτογράφητα νερά.

Φαίνεται πως η απόφαση του Τραμπ να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία ήταν η… σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον Μάτις. Και αυτό γιατί ειδικοί σε θέματα ασφάλειας εξέφραζαν την ανησυχία τους για την κίνηση αυτή.

Νωρίτερα την Πέμπτη, ανώτατος κυβερνητικός αξιωματούχος είπε σε δημοσιογράφο του CNNi, ότι ο Μάτις ήταν κάθετα αντίθετος με την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων αλλά και με ενδεχόμενη αποχώρηση των δυνάμεων της χώρας από το Αφγανιστάν.

2018 12 21T183953Z 252117572 RC1FE5BCA730 RTRMADP 3 USA CONGRESS BUDGET


Πηγή: REUTERS/Joshua Roberts

Πληροφορίες αναφέρουν, επίσης, ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν συμβουλεύτηκε τις χώρες-συμμάχους, οι στρατιώτες των οποίων πολέμησαν και πέθαναν δίπλα στους Αμερικανούς τα 17 τελευταία χρόνια.

Είναι γεγονός ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κάθε δικαίωμα, ως πρόεδρος της χώρας και αρχηγός του στρατεύματος, να αλλάξει την πολιτική των ΗΠΑ. Είχε, άλλωστε, υποσχεθεί να φέρει πίσω στην πατρίδα τους Αμερικανούς στρατιώτες -κάτι που επιθυμούν πολλοί πολίτες της χώρας μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες πολέμου.

Οι ψηφοφόροι του Τραμπ ήθελαν ούτως ή αλλιώς να βάλουν στον Λευκό Οίκο κάποιον που θα «ταρακουνήσει» την Ουάσινγκτον και τον υπόλοιπο κόσμο -κάτι που σημαίνει πως δεν θα ανησυχήσουν που το πολιτικό κατεστημένο της χώρας προβληματίζεται.

Ωστόσο, επικριτές της αμερικανικής κυβέρνησης υπογραμμίζουν ότι η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από την περιοχή θα επιτρέψει σε «εχθρούς της χώρας» -το Ιράν, τη Ρωσία, το Ισλαμικό Κράτος ή και τους Ταλιμπάν- να πάρουν το πάνω χέρι σε Μέση Ανατολή και νοτιοδυτική Ασία.

Ο Ρεπουμπλικανός Λίντσεϊ Γκραμ, που συνήθως στηρίζει τις αποφάσεις του Τραμπ, προειδοποίησε σήμερα ότι μια αποχώρηση από το Αφγανιστάν μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια ακόμη τραγωδία αντίστοιχη με αυτή της 11ης Σεπτεμβρίου.

«Τα θεμέλια της αμερικανικής παγκόσμιας δύναμης»

Κλιμακώνοντας την επίθεσή του, ο Τζέιμς Μάτις υπονόησε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος απειλεί τα θεμέλια της αμερικανικής παγκόσμιας δύναμης.

Στην επιστολή του, ο Μάτις άφησε επίσης να εννοηθεί ότι ο τρόπος με τον οποίο βλέπει τον κόσμο ο Αμερικανός πρόεδρος αντιτίθεται σε όλα όσα ο ίδιος θεωρούσε ιερά τα περασμένα 40 χρόνια που πέρασε στον στρατό. Άφησε δε, αιχμές εναντίον του για τη δήλωσή του πως πιστεύει τον Βλαντιμίρ Πούτιν -κάτι που σημαίνει ότι απορρίπτει τις αμερικανικές υπηρεσίες- αλλά και τις διόδους επικοινωνίας που άνοιξε με «δικτάτορες», όπως τον Κιμ Γιονγκ Ουν.

Οι κινήσεις αυτές, όπως ισχυρίστηκε, έχουν μπερδέψει τόσο τους φίλους όσο και τους εχθρούς των ΗΠΑ.

Τις επόμενες ημέρες, η παραίτηση του Μάτις αναμένεται να εγείρει σειρά σοβαρών ερωτημάτων. «Ο πρόεδρος γκρεμίζει κάθε πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας που έχουν χτίσει τα τελευταία 60, 70 χρόνια» είπε στο CNNi ο Γουίλιαμ Κόεν, πρώην υπουργός Άμυνας.



Παρότι είναι σαφές ότι η Συρία ήταν η «κόκκινη γραμμή» του Μάτις, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν και άλλα θέματα που είχαν… δοκιμάσει τη σχέση του με τον ένοικο του Λευκού Οίκου.

Ο υπουργός Άμυνας δεν αντέδρασε όταν ο Ντόναλντ Τραμπ καθησύχαζε τον πλανήτη και τους Αμερικανούς για τη Ρωσία, παρότι ο ίδιος θεωρεί τη χώρα έναν «επικίνδυνο εχθρό».

Έμεινε σιωπηλός όταν ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να σταματήσει τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις ΗΠΑ και Νότιας Κορέας στην κορεατική χερσόνησο.

Δέχτηκε, επίσης, να εξηγήσει γιατί η αμερικανική κυβέρνηση έστειλε στρατεύματα στα σύνορα με το Μεξικό. Μάλιστα, φέρεται να αισθάνθηκε δυσφορία όταν ο Αμερικανός πρόεδρος προσέβαλε άλλους ηγέτες κατά τη διάρκεια συνόδων.

«Είναι ένας νέος κόσμος» είπε ο πρώην στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ Γουέσλι Κλαρκ, και συμπλήρωσε: «Πρέπει να αποδεχτούμε τον χαρακτήρα του προέδρου και τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνει αποφάσεις».

Trump unleashed: Mattis exit paves way for global chaos, by Stephen Collinson