Τουρκικές εκλογές: Η πιο μεγάλη ζαριά του Ερντογάν

Αυτές οι εκλογές, οι οποίες πραγματοποιούνται υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης, είναι από τις πιο σημαντικές στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Και τούτο, διότι -μετά τη συνταγματική μεταρρύθμιση που ενέκριναν, αν και οριακά, οι πολίτες στο περσινό δημοψήφισμα- ο νικητής της προεδρικής κάλπης αναγορεύεται αυτομάτως σε ηγεμόνα.

Θα είναι αυτός ο Ερντογάν;

Πιθανότατα -ναι.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, από τότε που στο κάδρο μπήκε ο Ιντζέ, η πορεία του προς την προεδρική ηγεμονία δεν είναι απρόσκοπτη, όπως έμοιαζε τον περασμένο Απρίλη όταν ανακοίνωνε την πρόωρη εκλογική αναμέτρηση.

Μουχαρέμ Ιντζέ: Επικαλείται τον Θεό - μιλά για τεχνητή νοημοσύνη

Ο υποψήφιος της κεμαλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης αντιπαρατίθεται στα ίσα με τον Ερντογάν, είναι εξίσου χαρισματικός μ’ εκείνον στον λόγο και την επαφή του με τον κόσμο, εμπνέει και ξεσηκώνει. Δεν έλκει την καταγωγή του -σε αντίθεση με πολλά στελέχη του κόμματός του (CHP)- από την δυτικόστροφη τουρκική ελίτ, αλλά από μια ταπεινή οικογένεια ευλαβών μουσουλμάνων της Γιάλοβα. Η μητέρα του και η αδελφή του, με τις οποίες συχνά-πυκνά εμφανίζεται μαζί, φορούν μαντήλα. Όμως, στο σύμπαν του και στο όραμά του για την Τουρκία, όπως λέει ξανά και ξανά, όλοι έχουν θέση. Μάλιστα, σε μια συμβολική όσο και συμφιλιωτική, προς τους Κούρδους, κίνηση -για την οποία επικρίθηκε σφόδρα από τον Ερντογάν- επισκέφτηκε τον φυλακισμένο ηγέτη του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) Σελαχετίν Ντεμιρτάς. Με την ίδια άνεση που χορεύει παραδοσιακούς χορούς, οδηγεί τρακτέρ κατά τις επισκέψεις του σε αγροτικές περιοχές της Τουρκίας και επικαλείται τον Θεό, μιλά -και είναι ο μόνος υποψήφιος που το κάνει- για τεχνητή νοημοσύνη και νέες τεχνολογίες, απευθυνόμενος -όπως έλεγε προ ημερών στο CNN Greece o επίκουρος καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, Σωτήρης Σέρμπος- «με όρους παγκοσμιοποίησης 21ου αιώνα στον σύγχρονο Τούρκο και τη νεολαία». Ο ‘σίφουνας’ Ιντζέ, πριν μετατρέψει την προεδρική καμπάνια σε κούρσα για δύο, είχε ήδη σαρώσει -και μαζί τις φιλοδοξίες της να ηγηθεί της αντιπολίτευσης- τη συνυποψήφιά του και θεωρούμενο φαβορί, Μεράλ Ακσενέρ.

Ταγίπ Ερντογάν: Πολύ σκληρός για να πεθάνει

Ο Ερντογάν -ο πολιτικός που έχει αλλάξει όσο κανείς από τον Ατατούρκ και μετά την Τουρκία αλλά και την έχει διχάσει- εκτιμάται ότι θα επικρατήσει μεν, όχι από τον πρώτο γύρο, ωστόσο. Το κόμμα του (AKP), όμως, είναι πολύ πιθανό να χάσει, μετά από 16 συναπτά χρόνια, την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Εν πολλοίς αυτό το δεύτερο θα κριθεί από το εάν το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών μπορέσει να περάσει το όριο του 10% και να μπει στη Βουλή.

Πάντως, παρότι ο Ερντογάν «δεν θα τα καταφέρει» -όπως λέει στο Ρόιτερς ο δημοσιογράφος Ρουσέν Τσακίρ- «να βάλει αυτή τη φορά, σ’ αυτές τις εκλογές, φαρδιά - πλατιά την υπογραφή του», είναι γεγονός ότι εκατομμύρια συντηρητικοί Τούρκοι από τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα πίνουν νερό στ’ όνομά του. Εξακολουθούν να τον ‘αγκαλιάζουν’, ανταποδίδοντας με τη στήριξή τους τη φωνή, την υπόσταση, τα νοσοκομεία και τα σχολεία που τους έδωσε. Στις προεκλογικές του ομιλίες, μαζί με τα μεγάλα έργα που, όπως έλεγε, θα συνεχιστούν, τους υποσχέθηκε καφενεία με δωρεάν γλυκίσματα και τεράστιους δημόσιους κήπους με γρασίδι για να περνούν ευχάριστες οικογενειακές στιγμές. Επιπροσθέτως, αέρα νίκης του δίνει, όπως επισημαίνει ο Σωτήρης Σέρμπος, η επιδοματική πολιτική που ακολούθησε και εν γένει «τα οφέλη ενός ανθρώπου που κυβερνά».

Τρία ‘αν’

Όπως κι αν εξελιχθεί η κρίσιμη αυτή εκλογική αναμέτρηση, το αποτύπωμά της θα είναι βαθύ στην Τουρκία της επόμενης ημέρας.

• Αν ο Ερντογάν εξασφαλίσει τη διπλή νίκη που φιλοδοξεί, δεν θα είναι απλώς πανίσχυρος· θα είναι απόλυτος ρυθμιστής.
• Αν χάσει αμφότερες τις κάλπες, η Τουρκία θα μπει σε μεταβατική φάση με ακαθόριστη έκβαση.
• Αν κερδίσει την Προεδρία αλλά το κόμμα του χάσει την πλειοψηφία στη Βουλή, μια περίοδος μεγάλης αβεβαιότητας θα ξεκινήσει για τη χώρα.