Δεν θα απονεμηθεί Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2018

«Το βραβείο Νόμπελ 2018 θα αποφασισθεί και θα ανακοινωθεί ταυτόχρονα με το Νόμπελ του 2019», ανακοίνωσε η Σουηδική Ακαδημία, που ιδρύθηκε το 1786 στο πρότυπο της Γαλλικής Ακαδημίας. Έχει βρεθεί από τον περασμένο χρόνο στη δίνη σκανδάλου #MeToo, ενώ τις τελευταίες εβδομάδες 6 από τα 18 ισόβια μέλη της έχουν παραιτηθεί, ανάμεσά τους και η ισόβια γραμματέας Σάρα Ντάνιους.

«Τα ενεργά μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας γνωρίζουν ότι η σημερινή κρίση εμπιστοσύνης δημιουργεί την υποχρέωση μακράς και ενεργητικής εργασίας μεταρρύθμισης», σχολίασε ο Αντερς Ολσον, ασκών χρέη ισόβιου γραμματέα, στην ανακοίνωση που εκδόθηκε σήμερα.

«Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να μας δοθεί χρόνος για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης πριν από τον ορισμό του επόμενου βραβευόμενου. Και αυτό από σεβασμό για τους προηγούμενους και μελλοντικούς βραβευόμενους».

Πέντε φορές έχει αναβληθεί στο παρελθόν η απονομή του μεγαλύτερου λογοτεχνικού βραβείου στον κόσμο από την δημιουργία του το 1901.

Το 1949, οπότε και η τελευταία αναβολή, η Ακαδημία είχε αποφασίσει να αναβάλει την ανακοίνωση επικαλούμενη το γεγονός ότι εκείνη τη χρονιά «καμία από τις υποψηφιότητες δεν ανταποκρινόταν στα κριτήρια που τίθενται από τη διαθήκη του Αλφρεντ Νόμπελ». Εναν χρόνο αργότερα, ο αμερικανός συγγραφέας Ουίλιαμ Φόκνερ λάμβανε την τιμητική διάκριση για το 1949.

Ποιο είναι το σκάνδαλο

H Aκαδημία βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα έπειτα από τις μαρτυρίες 18 γυναικών, σύμφωνα με τις οποίες είχαν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή βίαιες επιθέσεις από τον φωτογράφο Ζαν-Κλοντ Αρνό, σύζυγο της ακαδημαϊκού, ποιήτριας και δραματουργού Καταρίνα Φρόστενσον, η οποία έκτοτε αποχώρησε από τη Σουηδική Ακαδημία.

Επιπλέον, η κρίση αφορά και τη διαρροή των ονομάτων ορισμένων από τους νικητές ενόψει των επίσημων ανακοινώσεων.

Ο Αρνό αρνείται τις κατηγορίες τόσο περί σεξουαλικής παρενόχλησης όσο και περί διαρροής των ονομάτων.

Μεταξύ των βραβευθέντων με Νόμπελ Λογοτεχνίας είναι οι Μπομπ Ντίλαν (2016), Ντόρις Λέσινγκ (2007) και Σάμιουελ Μπέκετ (1969).

Το σκάνδαλο έχει προκαλέσει εκκλήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια στον θεσμό.

Έξι από τα 18 μέλη της Ακαδημίας παραιτήθηκαν από τότε που ξέσπασε το σκάνδαλο, στα τέλη του περασμένου χρόνου, ενώ δύο άλλα μέλη δεν συμμετέχουν στο έργο της Ακαδημίας για άλλους λόγους.

Η Σουηδική Ακαδημία ανέφερε σε ανακοίνωσή της τον περασμένο μήνα ότι βιώνει μια σοβαρή κρίση και παραδέχτηκε ότι η εμπιστοσύνη στον θεσμό έχει κλονιστεί. Άλλα σουηδικά ιδρύματα απονέμουν τα βραβεία Νόμπελ Επιστημών, ενώ οι νικητές του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης επιλέγονται από μια νορβηγική επιτροπή.

Όταν ξέσπασε η κρίση

Τον περασμένο Νοέμβριο, η εφημερίδα Dagens Nyheter είχε δημοσιεύσει τις μαρτυρίες 18 γυναικών, σύμφωνα με τις οποίες είχαν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή βίαιες επιθέσεις από έναν άνδρα γαλλικής καταγωγής που είναι παντρεμένος με την ακαδημαϊκό, ποιήτρια και δραματουργό Καταρίνα Φρόστενσον, η οποία επίσης ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τη Σουηδική Ακαδημία.

Η Ακαδημία έχει διακόψει από τον Νοέμβριο κάθε σχέση με τον σύζυγο της Φρόστενσον, ο οποίος αρνείται τις κατηγορίες, και έχει διακόψει κάθε χρηματοδότηση προς τον χώρο εκθέσεων και παραστάσεων που εκείνος διευθύνει στην Στοκχόλμη, ενώ διεξάγει εσωτερική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δεν έχουν γίνει γνωστά.

Η υπόθεση έχει συγκλονίσει το "ιερό" της λογοτεχνίας της Σουηδίας, που φροντίζει να διατηρεί πλήρη μυστικότητα για τις αποφάσεις του.

Σύμφωνα με τη Λίζα Ιρένιους, επικεφαλής των πολιτιστικών σελίδων της εφημερίδας Svenska Dagbladet, με τη σημερινή κατάσταση "είναι δύσκολο να διατηρήσει κανείς πολλές ελπίδες για την Ακαδημία".

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Σουηδική Ακαδημία αντιμετωπίζει κύμα παραιτήσεων.

Τρεις ακαδημαϊκοί αποφάσισαν να αφήσουν κενές τις θέσεις τους το 1989, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση του θεσμού να μην καταδικάσει την φάτουα κατά του Σαλμάν Ρούσντι για το βιβλίο του "Σατανικοί Στίχοι", την οποία τελικά καταδίκασε 27 χρόνια μετά.