ΚΟΣΜΟΣ

Τουρκία εκλογές: Πώς ο Ερντογάν θα γίνει ο απόλυτος Σουλτάνος μετά τις εκλογές

Τουρκία εκλογές: Πώς ο Ερντογάν θα γίνει ο απόλυτος Σουλτάνος μετά τις εκλογές
Murat Cetinmuhurdar/Presidential Palace/Handout via REUTERS

Σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε την Τετάρτη τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στη χώρα στις 24 Ιουνίου του 2018, επισπεύδοντας το χρονικό πλαίσιο, αφού αυτές ήταν προγραμματισμένες για τις 3 Νοεμβρίου του 2019.  

Στις δηλώσεις του, ο Πρόεδρος της Τουρκίας εξήγησε την κίνηση αυτή επικαλούμενος τις έκτακτες εξελίξεις στην Συρία αλλά και την οικονομική κατάσταση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τις εκλογές, η θέση του πρωθυπουργού της Τουρκίας θα καταργηθεί και ο πρόεδρος της χώρας θα είναι ταυτόχρονα αρχηγός του κράτους και της κυβέρνησης.

Υπενθυμίζεται ότι τον Ιανουάριο του 2017, το κοινοβούλιο της Τουρκίας είχε εγκρίνει την αναθεώρηση του Συντάγματος, το οποίο ενισχύει τις εξουσίες του προέδρου, ανοίγοντας το δρόμο για να παραμείνει ο Ερντογάν στην εξουσία μέχρι το 2029, απόλυτος κυρίαρχος πλέον.

Η συνταγματική αναθεώρηση τέθηκε στην κρίση του τουρκικού λαού, ο οποίος ψήφισε στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου του 2017. Το αποτέλεσμα ήταν οριακό, μόλις 51,4% , ενώ υπήρξαν και καταγγελίες για νοθεία.

Οι βασικές αλλαγές στο Σύνταγμα, μετά την αναθεώρηση είναι οι εξής:

  • Ο πρόεδρος θα έχει την εξουσίαπλέον να διορίζει και να παύει τους υπουργούς, ενώ η θέση του πρωθυπουργού θα καταργηθεί -για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας.
  • Το σχέδιο του νέου Συντάγματοςπροβλέπει θέση αντιπροέδρου ή και αντιπροέδρων, ενώ οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν ταυτόχρονα.
  • Η προεδρική θητεία είναι πενταετήςκαι ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να ασκήσει παρά δύο θητείες.
  • Ο πρόεδρος θα μπορεί να επεμβαίνει άμεσα στη λειτουργία της Δικαιοσύνης. Ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μπορεί να επιλέγει άμεσα ή έμμεσα έξι μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK), το οποίο είναι αρμόδιο για να διορίζει και να αποπέμπει τους δικαστικούς λειτουργούς. Το κοινοβούλιο θα επιλέγει τα υπόλοιπα επτά μέλη.
  • Η χώρα θα κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μόνο σε περίπτωση "εξέγερσης ενάντια στην πατρίδα" ή όταν σημειώνονται "βίαιες ενέργειες που απειλούν το έθνος με διχασμό". Ο πρόεδρος θα αποφασίζει αν θα κηρύξει ή όχι κατάσταση έκτακτης ανάγκης προτού θέσει σχετικό ερώτημα στο κοινοβούλιο. Στη συνέχεια το κοινοβούλιο θα μπορεί να την παρατείνει, να την αναστέλλει ή να περιορίζει τη διάρκειά της. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αρχικά θα μπορεί να τίθεται σε ισχύ για έξι μήνες, και στη συνέχεια θα μπορεί να παρατείνεται για ανώτατη περίοδο 4 μηνών κάθε φορά.
  • Ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί από 550 σε 600, ενώ το όριο ηλικίας του εκλέγεσθαι θα μειωθεί από τα 25 έτη που είναι τώρα στα 18. Οι προεδρικές και οι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονται ταυτόχρονα κάθε πέντε χρόνια, έναντι τεσσάρων που ισχύει τώρα.
  • Απαγόρευση των στρατοδικείων, πλην εξαιρέσεων.
  • Το κοινοβούλιο θα εξακολουθήσει να μπορεί να καταρτίζει, να τροποποιεί και να καταργεί νόμους. Επίσης θα ελέγχει τις ενέργειες του προέδρου, όμως αυτός θα μπορεί να εκδίδει προεδρικά διατάγματα για τους τομείς που αφορούν τις διευρυμένες εκτελεστικές του εξουσίες. Αντίθετα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να εκδίδει διατάγματα για θέματα τα οποία ρυθμίζονται ξεκάθαρα από τους νόμους.
  • Αν ο πρόεδρος κατηγορηθεί ή θεωρηθεί ύποπτος ότι διέπραξε κάποιο αδίκημα, το κοινοβούλιο θα μπορεί να ζητεί να διενεργηθεί έρευνα, όμως η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί με διευρυμένη πλειοψηφία τριών πέμπτων.