Τι προβλέπει το νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών

Το νομοσχέδιο το οποίο καταρτιζόταν τα τελευταία δύο 24ωρα από ομάδες εργασίας στο υπουργείο Οικονομικών και στο ξενοδοχείο Hilton προβλέπει πως το ΤΧΣ θα ασκεί πλέον πλήρως τα δικαιώματα ψήφου που αντιστοιχούν στις μετοχές που αναλαμβάνει στο πλαίσιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, αλλά και ότι στις περιπτώσεις που οι ιδιώτες επενδυτές δεν καλύπτουν εθελοντικά το κεφαλαιακό έλλειμμα των πιστωτικών ιδρυμάτων, το έλλειμμα που θα υπολείπεται θα κατανέμεται στους κατόχους κεφαλαιακών μέσων (ομολόγων, προνομιούχων μετοχών, εγγυήσεων κ.α..)

Αναφορικά με τις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών το νομοσχέδιο προβλέπει πως η τιμή κάλυψης των μετοχών ορίζεται η χρηματιστηριακή τιμή, όπως αυτή προκύπτει από τη διαδικασία του βιβλίου προσφορών που διενεργείται από κάθε πιστωτικό ίδρυμα. Το δε ΤΧΣ δύναται να δεχτεί αυτή την τιμή υπό την προϋπόθεση ότι έχει αναθέσει και έχει λάβει γνώμη από ανεξάρτητο χρηματοοικονομικό σύμβουλο, ο οποίος συμπεραίνει ότι η διαδικασία βιβλίου προσφορών είναι σύμφωνη με τη διεθνή βέλτιστη πρακτική στις συγκεκριμένες περιστάσεις. Όπως ξεκαθίζεται, δεν επιτρέπεται η διάθεση νέων μετοχών στον ιδιωτικό τομέα σε τιμή κατώτερη της τιμής κάλυψης αυτών που καλύπτονται από το ΤΧΣ στο πλαίσιο της ίδιας έκδοσης.

Το νομοσχέδιο ρυθμίζει και το θέμα του αναβαλλόμενου φόρου ώστε να μπορούν οι τράπεζες να σχηματίζουν οριστικές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για ζημίες πιστωτικού κινδύνου έως την 30ή Ιουνίου 2015. Έτσι, στα οικονομικά αποτελέσματα που θα ανακοινώσουν αύριο και μεθαύριο οι τράπεζες θα αναγνωρίσουν πρόσθετο αναβαλλόμενο από τις προβλέψεις και διαγραφές δανείων.

Ακόμη, το νομοσχέδιο προβλέπει την αυστηρή αξιολόγηση της Διοίκησης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά και των διοικήσεων των ελληνικών τραπεζών, ενώ επιφέρει μεγάλες αλλαγές στις συνεταιριστικές τράπεζες, επιτρέποντας τους να συνεργάζονται με στρατηγικούς επενδυτές.Μεταξύ άλλων προβλέπει πως τα μέλη του ΔΣ τραπεζών δεν θα πρέπει να έχουν διατελέσει κατά τα τελευταία πέντε έτη σε ανώτατες πολιτικές ή διοικητικές θέσεις του Δημοσίου, κάτι που επηρεάζει και σημερινές τραπεζικές διοικήσεις.

Ενισχύεται το ΤΧΣ

Με το νομοσχέδιο επεκτείνεται για μια τριετία η διάρκεια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ήτοι αυξάνεται ο ορίζοντας λειτουργίας του από το 2017 μέχρι και την 30ή Ιουνίου 2020.

Για τους σκοπούς του ΤΧΣ το νομοσχέδιο προβλέπει πως το Ταμείο παρέχει κεφαλαιακή ενίσχυση στα πιστωτικά ιδρύματα, παρακολουθεί και αξιολογεί, το βαθμό συμμόρφωσης των τραπεζών με τα σχέδια αναδιάρθρωσής τους, διασφαλίζοντας παράλληλα την επιχειρησιακή τους αυτονομία, ασκεί τα δικαιώματα του μετόχου που απορρέουν από τη συμμετοχή του στα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει κεφαλαιακή ενίσχυση, μπορεί να διαθέτει μέρος ή το σύνολο των χρηματοπιστωτικών μέσων που έχουν εκδοθεί από τα πιστωτικά ιδρύματα στα οποία συμμετέχει, ενώ δύναται να χορηγεί και δάνειο προς το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) για σκοπούς εξυγίανσης

Μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με σήμερα είναι πως πλέον το ΤΧΣ αποκτά αρμοδιότητες στο να διευκολύνει τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των πιστωτικών ιδρυμάτων. «Το Ταμείο ενεργεί βάσει ολοκληρωμένης στρατηγικής για τον τραπεζικό τομέα και τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η οποία αποτελεί αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών, της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ταμείου, όπως αυτή κάθε φορά επικαιροποιείται», αναφέρει το νομοσχέδιο.

Το νομοσχέδιο προβλέπει πως θα συσταθεί στο ΤΧΣ Επιτροπή Επιλογής αποτελούμενη από έξι μέλη. Οι δε αμοιβές και αποζημιώσεις των μελών του Γενικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΤΧΣ θα καθορίζονται με απόφαση της Επιτροπής Επιλογής αντί με απόφαση του υπουργού Οικονομικών που είναι σήμερα. Αυτές δεν θα μπορούν να υπερβαίνουν το σύνολο των αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος.

Τα έξοδα και οι δαπάνες που σχετίζονται με τη λειτουργία της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών και αποζημιώσεων, θα καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του Ταμείου. Οι αμοιβές των μελών της Επιτροπής θα καθορίζονται με την απόφαση ορισμού τους.

Ακόμη, το νομοσχέδιο αναφέρει ρητά πως τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου, της Εκτελεστικής Επιτροπής και το προσωπικό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν έχουν αστική ευθύνη έναντι τρίτων για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, παρά μόνο για βαρειά αμέλεια και δόλο

Πόρτα σε πολιτικά πρόσωπα

Σημαντική αλλαγή που επέρχεται με το νομοσχέδιο και στην οποία επέμενε το ΔΝΤ είναι η αξιολόγηση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης των πιστωτικών ιδρυμάτων, δηλαδή ο έλεγχος των διοικήσεων των τραπεζών από το ΤΧΣ, με τη βοήθεια ανεξάρτητου συμβούλου.

Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, το Ταμείο με τη βοήθεια ανεξάρτητου συμβούλου διεθνούς κύρους, εμπειρίας και εξειδίκευσης, θα προβεί στην αξιολόγηση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Ειδικότερα η αξιολόγηση θα περιλαμβάνει το μέγεθος, τη δομή και την κατανομή των αρμοδιοτήτων εντός του διοικητικού συμβουλίου και των επιτροπών του σύμφωνα με τις επιχειρηματικές ανάγκες του πιστωτικού ιδρύματος.

Πιο σημαντικό από όλα είναι ότι ο νόμος προβλέπει πως η αξιολόγηση θα περιλαμβάνει και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και των επιτροπών του.Η κατά τα ανωτέρω αξιολόγηση θα αφορά σε όλες τις επιτροπές του διοικητικού συμβουλίου, καθώς και κάθε άλλη επιτροπή την οποία το ΤΧΣ κρίνει απαραίτητο να αξιολογήσει για να εκπληρώσει τους στόχους του.

Στη βάση αυτή το Ταμείο με τη βοήθεια ανεξάρτητου συμβούλου θα θεσπίσει κριτήρια αξιολόγησης των παραπάνω στοιχείων και των μελών των διοικητικών συμβουλίων και των επιτροπών αυτών των πιστωτικών ιδρυμάτων σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Βάσει της αξιολόγησης το Ταμείο θα προβεί σε συγκεκριμένες προτάσεις για βελτιώσεις και τυχόν αλλαγές στην εταιρική διακυβέρνηση των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Ενδεικτικά ο νόμος αναφέρει αναφορικά με την αξιολόγηση των μελών του διοικητικού συμβουλίου των τραπεζών, πως θα πρέπει να πληρούνται τα εξής: (i) το μέλος θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον δεκαετή διεθνή εμπειρία, εκ των οποίων τουλάχιστον τρία έτη ως μέλους διοικητικού συμβουλίου πιστωτικού ιδρύματος (η ανωτέρω διεθνής εμπειρία θα πρέπει να είναι σε διευθυντικό επίπεδο και να έχει αποκτηθεί στους τομείς της τραπεζικής, της ελεγκτικής, της διαχείρισης κινδύνων ή της διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού) (ii) το μέλος δεν θα πρέπει να έχει διατελέσει κατά τα τελευταία πέντε έτη σε ανώτατες πολιτικές ή διοικητικές θέσεις του δημοσίου, όπως Πρόεδρος Δημοκρατίας ή της Κυβέρνησης, υψηλόβαθμα πολιτικά, κυβερνητικά, κομματικά, δικαστικά, στρατιωτικά στελέχη, ή διευθυντικά στελέχη κρατικών επιχειρήσεων (iii) το μέλος πρέπει να γνωστοποιήσει όλες τις οικονομικές σχέσεις του με την τράπεζα πριν από το διορισμό του.

Είναι χαρακτηριστικό πως αναφορά για τις πολιτικές ή διοικητικές θέσεις του Δημοσίου φωτογραφίζει την πρόεδρο της Εθνικής κ. Λούκα Κατσέλη, η οποία την τελευταία πενταετία είχε διατελέσει υπουργός. Ωστόσο, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ξεκαθάρισε πως η κ. Κατσέλη έχει αξιολογηθεί από τον SSM και η συγκεκριμένη διάταξη δεν αφορά σε εκείνη.

Η ενεργοποίηση του ΤΧΣ

Το νομοσχέδιο αναφέρει πως στην περίπτωση που πιστωτικό ίδρυμα έχει κεφαλαιακό έλλειμμα, όπως αυτό έχει προσδιοριστεί από την αρμόδια αρχή, μπορεί να υποβάλει αίτημα κεφαλαιακής ενίσχυσης στο Ταμείο μέχρι του ποσού του κεφαλαιακού ελλείμματος που προσδιορίσθηκε από την αρμόδια αρχή.

Το αίτημα συνοδεύεται από την επιστολή της αρμόδιας αρχής, η οποία ορίζει το κεφαλαιακό έλλειμμα, την καταληκτική ημερομηνία στην οποία το πιστωτικό ίδρυμα θα πρέπει να έχει καλύψει το προαναφερόμενο κεφαλαιακό έλλειμμα και το σχέδιο άντλησης κεφαλαίων όπως έχει υποβληθεί στην αρμόδια αρχή. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης ή το προσχέδιο σχεδίου αναδιάρθρωσης πρέπει να περιγράφει, υπό το πρίσμα συντηρητικών εκτιμήσεων, με ποια μέσα το πιστωτικό ίδρυμα θα επανέλθει σε ικανοποιητική κερδοφορία στα επόμενα τρία έως πέντε έτη.

Όσον αφορά πιστωτικά ιδρύματα τα οποία έχουν ήδη εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο αναδιάρθρωσης κατά τον χρόνο υποβολής του ανωτέρω αιτήματος, το αίτημα συνοδεύεται από το προσχέδιο τροποποίησης του ήδη εγκεκριμένου σχεδίου αναδιάρθρωσης. Όσον αφορά πιστωτικά ιδρύματα τα οποία δεν έχουν ήδη εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο αναδιάρθρωσης κατά τον χρόνο υποβολής του ανωτέρω αιτήματος, το αίτημα συνοδεύεται από προσχέδιο σχεδίου αναδιάρθρωσης.

Το Ταμείο μπορεί να ζητήσει από το πιστωτικό ίδρυμα που έχει υποβάλει αίτημα κεφαλαιακής ενίσχυσης να γίνουν αλλαγές ή προσθήκες στο προσχέδιο σχεδίου αναδιάρθρωσης ή στο προσχέδιο του τροποποιούμενου σχεδίου αναδιάρθρωσης. Κατόπιν της έγκρισης από το Ταμείο του προσχέδιου σχεδίου αναδιάρθρωσης ή του προσχέδιου του τροποποιούμενου σχεδίου αναδιάρθρωσης, αυτό διαβιβάζεται στο υπουργείο Οικονομικών και υποβάλλεται από το υπουργείο Οικονομικών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς έγκριση.

Μετά την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του σχεδίου αναδιάρθρωσης ή του τροποποιημένου σχεδίου αναδιάρθρωσης, το ΤΧΣ παράσχει την προβλεπόμενη κεφαλαιακή ενίσχυση σύμφωνα πάντοτε με το νομοθετικό πλαίσιο περί κρατικών ενισχύσεων και τις σχετικές πρακτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η τιμή κάλυψης των μετοχών ορίζεται ως η χρηματιστηριακή τιμή, όπως αυτή προκύπτει από τη διαδικασία του βιβλίου προσφορών που διενεργείται από κάθε πιστωτικό ίδρυμα. Με απόφαση του Γενικού Συμβουλίου, το Ταμείο δύναται να δεχτεί αυτή την τιμή υπό την προϋπόθεση ότι έχει αναθέσει και έχει λάβει γνώμη από ανεξάρτητο χρηματοοικονομικό σύμβουλο, ο οποίος συμπεραίνει ότι η διαδικασία βιβλίου προσφορών είναι σύμφωνη με τη διεθνή βέλτιστη πρακτική στις συγκεκριμένες περιστάσεις.

Δεν επιτρέπεται η διάθεση νέων μετοχών στον ιδιωτικό τομέα σε τιμή κατώτερη της τιμής κάλυψης αυτών που καλύπτονται από το Ταμείο στο πλαίσιο της ίδιας έκδοσης. Η τιμή διάθεσης δύναται να είναι χαμηλότερη της τιμής προηγούμενων καλύψεων μετοχών από το Ταμείο ή της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής.

Βάσει του νομοσχεδίου το Ταμείο είναι αρμόδιο να παρακολουθεί και αξιολογεί την προσήκουσα εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης καθώς και, κατά περίπτωση, κάθε τυχόν τροποποιημένου σχεδίου αναδιάρθρωσης, και οφείλει περαιτέρω να παράσχει στο Υπουργείο Οικονομικών κάθε αναγκαία πληροφορία, προκειμένου να διασφαλίζεται η ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πότε και πως κουρεύονται οι ομολογιούχοι

Το νομοσχέδιο αναφέρει πως εφόσον τα εθελοντικά μέτρα που προβλέπονται στο σχέδιο αναδιάρθρωσης ή του τροποποιημένου σχεδίου αναδιάρθρωσης δεν μπορούν να καλύψουν το συνολικό κεφαλαιακό έλλειμμα του πιστωτικού ιδρύματος, όπως αυτό έχει προσδιορισθεί από την αρμόδια αρχή, και προκειμένου να αποφευχθούν σημαντικές διαταραχές στην οικονομία με αρνητικές συνέπειες στους πολίτες, και προκειμένου η κρατική ενίσχυση να είναι η μικρότερη δυνατή, με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, κατόπιν σχετικής εισήγησης από την Τράπεζα της Ελλάδος, αποφασίζεται η υποχρεωτική εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων, προς το σκοπό της κατανομής του υπολοίπου του κεφαλαιακού ελλείμματος του πιστωτικού ιδρύματος στους κατόχους κεφαλαιακών μέσων και άλλων υποχρεώσεων, όπως κρίνεται κάθε φορά αναγκαίο.

Πιο απλά εφόσον μια τράπεζα εμφανίσει αρνητική καθαρή θέση με βάση το κεφαλαιακό έλλειμμα των τεστ αντοχής ή χρειασθεί να λάβει ακόμη και 1 ευρώ κρατικής βοήθεια για να καλύψει κεφαλαιακές ανάγκες που δεν καλύπτουν οι ιδιώτες μέτοχοι τότε κουρεύονται οι ομολογιούχοι.

Τα μέτρα αυτά (κούρεμα) περιλαμβάνουν:

• Την απορρόφηση τυχόν ζημιών από τους μετόχους ώστε να εξασφαλίζεται ότι η καθαρή θέση του πιστωτικού ιδρύματος είναι μηδενική, όπου είναι απαραίτητο, δια της μείωσης της ονομαστικής αξίας των μετοχών, ύστερα από απόφαση του αρμοδίου οργάνου του πιστωτικού ιδρύματος.
• Τη μείωση της ονομαστικής αξίας των προνομιούχων μετοχών και άλλων μέσων κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1, και εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, της ονομαστικής αξίας των πρόσθετων μέσων κατηγορίας, και εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, της ονομαστικής αξίας των μέσων κατηγορίας 2 και των λοιπών υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης, και εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, της ονομαστικής αξίας των μη εξασφαλισμένων υποχρεώσεων με εξοφλητική προτεραιότητα που δεν κατατάσσονται προνομιακά σύμφωνα με κανόνες αναγκαστικού δικαίου προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η καθαρή θέση του πιστωτικού ιδρύματος θα είναι ίση με μηδέν.
• Σε περίπτωση που η καθαρή θέση του πιστωτικού ιδρύματος είναι ανωτέρα του μηδενός, τη μετατροπή των άλλων μέσων κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1 και, εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, της ονομαστικής αξίας των πρόσθετων μέσων κατηγορίας 1, και εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, της ονομαστικής αξίας των μέσων κατηγορίας 2 και εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο των λοιπών υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης, και εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, της ονομαστικής αξίας των μη εξασφαλισμένων υποχρεώσεων με εξοφλητική προτεραιότητα που δεν κατατάσσονται προνομιακά σύμφωνα με κανόνες αναγκαστικού δικαίου, σε κοινές μετοχές, ώστε να αποκατασταθεί το αναγκαίο επίπεδο του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας για τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως αυτό απαιτείται από την αρμόδια αρχή.

Το νομοσχέδιο υπογραμμίζει πως κατ’ εξαίρεση και υπό την προϋπόθεση προηγούμενης θετικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με τα άρθρα 107 έως 109 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα ανωτέρω μέτρα μπορεί να μην εφαρμόζονται είτε συνολικά είτε σε σχέση με συγκεκριμένα μέσα, σε περίπτωση που το Υπουργικό Συμβούλιο κρίνει, κατόπιν εισήγησης από την Τράπεζα της Ελλάδος, ότι: α. τα μέτρα αυτά δύνανται να θέσουν σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ή β. η εφαρμογή των ανωτέρω μέτρων δύναται να οδηγήσει σε δυσανάλογα αποτελέσματα, όπως στην περίπτωση που η κεφαλαιακή ενίσχυση που πρόκειται να παρασχεθεί από το Ταμείο είναι μικρή σε σχέση με το σταθμισμένο έναντι κινδύνων ενεργητικό του πιστωτικού ιδρύματος, ή όταν ένα σημαντικό μέρος του κεφαλαιακού ελλείμματος έχει καλυφθεί μέσω μέτρων του ιδιωτικού τομέα.Η τελική εκτίμηση των ανωτέρω εξαιρέσεων εναπόκειται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία κρίνει κατά περίπτωση.

Η κατανομή των ζημιών γίνεται σύμφωνα με την ακόλουθη σειρά απαιτήσεων: στις κοινές μετοχές, στις προνομιούχες μετοχές και στα άλλα μέσα κεφαλαίου της κατηγορίας 1 (CET 1 instruments), στα πρόσθετα μέσα κατηγορίας 1 (Tier 1 instruments) στα μέσα κατηγορίας 2 (Tier 2 instruments), σε όλες τις άλλες υποχρεώσεις μειωμένης εξασφάλισης και στις μη εξασφαλισμένες υποχρεώσεις με εξοφλητική προτεραιότητα που δεν κατατάσσονται προνομιακά σύμφωνα με κανόνες αναγκαστικού δικαίου.

Τα Cocos και το ΤΧΣ

Το νομοσχέδιο προβλέπει πως το Ταμείο παρέχει κεφαλαιακή ενίσχυση αποκλειστικά προς το σκοπό της κάλυψης του κεφαλαιακού ελλείμματος του πιστωτικού ιδρύματος, όπως έχει προσδιορισθεί από την αρμόδια αρχή και μέχρι το ύψος του εναπομείναντος ποσού, εφόσον έχει προηγηθεί η εφαρμογή των μέτρων του σχεδίου άντλησης κεφαλαίων, η συμμετοχή επενδυτών του ιδιωτικού τομέα και η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

Όπως τονίζεται «κατά περίπτωση, η κεφαλαιακή ενίσχυση παρέχεται μέσω της συμμετοχής του Ταμείου στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του πιστωτικού ιδρύματος με την έκδοση κοινών μετοχών με δικαίωμα ψήφου ή με την έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (Contingent Convertible Securities) ή άλλων μετατρέψιμων χρηματοοικονομικών μέσων που θα καλύπτονται από το Ταμείο».

Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου καθορίζεται ο επιμερισμός της συμμετοχής του Ταμείου μεταξύ των κοινών μετοχών και των υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών ή των λοιπών μετατρέψιμων χρηματοοικονομικών μέσων. Το Ταμείο δύναται να ασκεί, να διαθέτει ή να παραιτείται των δικαιωμάτων του προτίμησης σε περιπτώσεις αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ή έκδοσης υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών ή άλλων μετατρέψιμων χρηματοοικονομικών μέσων των πιστωτικών ιδρυμάτων που αιτούνται την παροχή κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Στρατηγικοί επενδυτές στις συνεταιριστικές

Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου επιτρέπεται στη συνεταιριστική τράπεζα να αναπτύξει, στη βάση της αρχής της αυτονομίας, σύστημα κινήτρων για να ελκύσει πρόσωπα που θα επιθυμούσαν να συμμετάσχουν με μεγάλα ποσά στο συνεταιριστικό κεφάλαιο ή και διαθέτουν, παράλληλα, ειδική τεχνογνωσία και ειδικά προσόντα χρήσιμα για την ανάπτυξη των εργασιών του συνεταιρισμού. Τα κίνητρα αυτά συνίστανται στη διασφάλιση για τα πρόσωπα αυτά της συμμετοχής τους στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνεταιρισμού, εφόσον τα πρόσωπα αυτά κατέχουν ένα συγκεκριμένο ποσοστό του συνεταιριστικού κεφαλαίου.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου η προσέλκυση τέτοιων προσώπων είναι απαραίτητη για τη διατήρηση στη ζωή των συνεταιριστικών τραπεζών, γιατί, χωρίς τα κεφάλαια και την τεχνογνωσία που θα συνεισφέρουν, οι περισσότερες συνεταιριστικές τράπεζες θα οδηγηθούν σε εκκαθάριση. Τα πρόσωπα αυτά των στρατηγικών εταίρων, καταρχήν ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην συνεταιριστική τραπεζική οικογένεια, δεν είναι όμως - και ευλόγως - διατεθειμένα να συμμετάσχουν με μεγάλα κεφάλαια στις συνεταιριστικές τράπεζες - που είναι απαραίτητα για την επιβίωσή τους - ούτε να συνεισφέρουν τη σημαντική τους τεχνογνωσία, χωρίς να έχουν δικαιώματα ψήφου και σύμπραξης σε θέματα διοίκησης, που αναλογούν στην κεφαλαιουχική και εν γένει συμμετοχή τους. Και τούτο για να μπορέσουν να διασφαλίσουν την εφαρμογή των μεθόδων λειτουργίας που θεωρούν υγιείς και απαραίτητες για την επιτυχή λειτουργία μιας συνεταιριστικής τράπεζας.

Ενώ, δηλαδή, καταρχήν είναι διατεθειμένα τα πρόσωπα αυτά να συμμετάσχουν με μεγάλα χρηματικά ποσά στο κεφάλαιο των συνεταιριστικών τραπεζών, σεβόμενα βεβαίως τις συνεταιριστικές αρχές και τους σκοπούς του συνεταιρισμού, πιστεύουν πως ο φραγμός του νόμου, που δεν επιτρέπει σε ένα συνέταιρο να έχει πέραν των πέντε ψήφων στη Γενική Συνέλευση, είναι ανυπέρβλητο κώλυμα για να μπορέσουν να υλοποιήσουν, σε στενή συνεργασία με τους σημερινούς συνεταίρους, τα προγράμματα εξυγίανσης και ανάπτυξης που θα διασφάλιζαν τη βιωσιμότητα και ανάπτυξη των συνεταιριστικών τραπεζών και θα επέτρεπαν να τονωθεί η επιχειρηματικότητα και να επιτευχθεί οικονομική και κοινωνική πρόοδος στις τοπικές οικονομίες, σύμφωνα με την αρχή της συνεταιριστικής ιδέας.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση είναι αναγκαία η τροποποίηση της νομοθεσίας, έτσι ώστε να δοθεί το δικαίωμα στις ίδιες τις συνεταιριστικές τράπεζες, με απόφαση της Γενικής τους Συνέλευσης - με σεβασμό δηλαδή στην αρχή της αυτοδιοίκησης - να επιτρέψουν τη χορήγηση περισσοτέρων δικαιωμάτων ψήφου και δικαιωμάτων σύμπραξης σε σημαντικούς θεσμικούς εταίρους, που θα εγκριθούν από την Τράπεζα της Ελλάδος, οι οποίοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στο κεφάλαιο των συνεταιριστικών τραπεζών με σημαντικά ποσά και τεχνογνωσία.

Είναι αυτονόητο ότι τα πρόσωπα αυτά θα σέβονται καταστατικά τις συνεταιριστικές αρχές και το πνεύμα λειτουργίας των συνεταιριστικών τραπεζών, που έγκειται στην ενίσχυση και ανάπτυξη της οικονομίας των μελών της συνεταιριστικής τράπεζας.

Τούτο θα είναι μέριμνα της κάθε συνεταιριστικής τράπεζας και θα επιτυγχάνεται στο πλαίσιο της αρχής της αυτοδιοίκησης, αφού η ίδια η γενική συνέλευση της συνεταιριστικής τράπεζας θα αποφασίσει για τα δικαιώματα που θα δοθούν στους εν λόγω στρατηγικούς εταίρους, τους όρους συμμετοχής τους στη διοίκηση της τράπεζας και τα όρια των δικαιωμάτων τους. Εξάλλου, η Τράπεζα της Ελλάδος, ως εποπτική αρχή των συνεταιριστικών τραπεζών, θα ελέγξει με αυστηρά κριτήρια τη φερεγγυότητα και αξιοπιστία των προσώπων αυτών.

«Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις της νομοθεσίας είναι απαραίτητες για τη σωτηρία και τη συνέχιση λειτουργίας των συνεταιριστικών τραπεζών, που θα μπορέσουν να λειτουργούν ανακεφαλαιοποιημένες ως σύγχρονες τοπικές συνεταιριστικές τράπεζες, χρηματοδοτώντας τις τοπικές επιχειρήσεις - που τις γνωρίζουν καλύτερα απ' τον καθένα - και ενισχύοντας την τοπική οικονομία και κοινωνία», καταλήγει η αιτιολογική.