Από την Ακρόπολις στην Πειραϊκή Πατραϊκή και στα κοτόπουλα ΒΟΚΤΑΣ: Μια …λίστα στο νερό
Μπορεί η λίστα με τις 9.453 επιχειρήσεις - οφειλέτες του Δημοσίου που δημοσιοποίησε η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων να μην καθιστά σαφές το κατά πόσον τα 63 δισ. ευρώ των χρεών τους είναι εισπράξιμα ή όχι, ωστόσο προσφέρεται για μια «περιήγηση» στην οικονομική και επιχειρηματική ιστορία της Ελλάδος.
Στη λίστα συγκαταλέγονται ιδιωτικοί επιχειρηματικοί όμιλοι που κάποτε ήταν σημείο αναφοράς στην αγορά, κρατικές επιχειρήσεις που για δεκαετίες λειτουργούσαν υπό μονοπωλιακό καθεστώς, αλλά ακόμη και ποδοσφαιρικές εταιρείες - ομάδες, που πτώχευσαν και «φέσωσαν» τους Έλληνες φορολογουμένους.
Σε κάθε περίπτωση οι επιχειρηματίες και οι εταιρείες που περιλαμβάνονται στη λίστα δεν είναι όλοι στρατηγικοί μπαταχτσήδες και κακοπληρωτές, αλλά πολλοί εξ αυτών είναι θύματα της κρίσης που είτε δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις υπέρογκες φορολογικές υποχρεώσεις, είτε αποκόπηκαν από τον τραπεζικό δανεισμό και βρέθηκαν επί ξύλου κρεμάμενοι.
Το γεγονός ότι το Δημόσιο -όπως και οι τράπεζες- δεν «συγχωρούν» ακόμη και πρόσκαιρες οικονομικές αδυναμίες, είχε ως αποτέλεσμα σε εκατοντάδες περιπτώσεις βασικές οφειλές που ήταν σχετικά διαχειρίσιμες και δεν μπορούσαν να ρυθμιστούν επαρκώς (διότι προ τριετίας αυτό δεν προβλεπόταν) να εκτοξευτούν στα ύψη λόγω τόκων και προσαυξήσεων.
Η εξέταση συγκεκριμένων υποθέσεων επιχειρήσεων που βρίσκονται στη λίστα είναι διδακτική:
Η Ακρόπολις ΑΧΕΠΕΥ
Η Ακρόπολις Χρηματιστηριακή φιγουράρει πρώτη και με διαφορά στη λίστα των οφειλετών του Δημοσίου, καθώς οφείλει 8,5 δισ. ευρώ στο κράτος, εκ των οποίων τα 3 δισ. ευρώ αφορούν σε προσαυξήσεις και τα 5,5 δισ. ευρώ είναι η αρχική οφειλή. Το ποσό της αρχικής οφειλής αφορούσε σε πρόστιμο που επιβλήθηκε στην Ακρόπολις Χρηματιστηριακή από τη ΔΟΥ ΦΑΕΕ Αθηνών, για την υπόθεση των δομημένων ομολόγων του 2007-2008. Οι μέτοχοι της εταιρείας αυτής είτε έχουν καταδικαστεί και εκτίουν ποινές , είτε έχουν αποβιώσει και σε κάθε περίπτωση η προσωπική τους περιουσία έχει δεσμευτεί και κατασχεθεί υπέρ του Δημοσίου. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία δεν έχει καμία απολύτως περιουσία για να αποπληρώσει, το πρόστιμο αυτό αντί να διαγραφεί εξακολουθεί να υφίσταται και να δημιουργεί παραμορφωτική εικόνα για τις οφειλές προς το Δημόσιο, καθώς επηρεάζει κατά 8,5 δισ. ευρώ τον τελικό λογαριασμό.
Η Τράπεζα Κρήτης
Η υπό εκκαθάριση παλαιά Τράπεζα Κρήτης εμφανίζεται να οφείλει στο Δημόσιο 163,4 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 57,1 εκατ. ευρώ αφορούσαν στην αρχική βασική οφειλή. Η Τράπεζα Κρήτης μπήκε σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης το 1994, πριν από 22 ολόκληρα χρόνια, διάστημα που οι υποχρεώσεις της προς το Δημόσιο «αυγάτισαν», καθώς το προϊόν της εκκαθάρισης, δηλαδή τα περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας και οι υποχρεώσεις των πελατών της δεν στάθηκαν ικανά να εξοφλήσουν τα χρέη του ιδρύματος. Ήταν 9 Νοεμβρίου του 1994, όταν ο Γιώργος Κοσκωτάς ο επί δεκαετία ιδιοκτήτης της Τράπεζας Κρήτης καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 25 ετών για το σκάνδαλο που πήρε ο όνομά του. Ο Κοσκωτάς ήταν εκείνος που οδήγησε με τις πρακτικές του στην αναστολή λειτουργίας της Τράπεζας Κρήτης, έχοντας κάνει συνολική υπεξαίρεση 33,5 δισεκατομμυρίων δραχμών. Με τα χρήματα αυτά αγόρασε επιχειρήσεις, τον Ολυμπιακό, ενώ δωροδόκησε και δημόσια πρόσωπα. Σε κάθε περίπτωση το μόνο που έμεινε να θυμίζει το σκάνδαλο Κοσκωτά είναι τα χρέη των 163,4 εκατ. ευρώ της υπό εκκαθάριση παλαιάς Τράπεζας Κρήτης.
Η εταιρεία Alapis
Η εταιρεία Alapis Ανώνυμος Συμμετοχική Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρεία Φαρμακευτικών και Χημικών Προϊόντων εμφανίζεται να οφείλει στο Δημόσιο 114 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 83,3 εκατ. ευρώ αφορούν στη βασική οφειλή. Ο όμιλος τέθηκε το 2013 σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, την ίδια περίοδο που ο πρώην βασικός του μέτοχος Λαυρέντης Λαυρεντιάδης και πρώην βασικός μέτοχος της Proton Bank προφυλακιζόταν για διάφορες υποθέσεις. Η Alapis μέσα στην τετραετία 2007 -2011 είχε αντλήσει από την αγορά 1 δισ. ευρώ, το οποίο διοχετεύθηκε σε διάφορες δραστηριότητες του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Έτσι, παρά το γεγονός ότι ήταν μια επιχείρηση με καλή βάση και υγιείς δραστηριότητες , στο τέλος οι διάφορες κεφαλαιακές «αφαιμάξεις» - που διερευνώνται από τη Δικαιοσύνη- την άφησαν «άδειο κουφάρι» και την οδήγησαν στην πτώχευση.
Η Πειραϊκή Πατραϊκή
Ο πρώην κολοσσός της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας Πειραϊκή - Πατραϊκή εμφανίζεται να οφείλει στο Δημόσιο 20 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 6,4 εκατ. ευρώ αφορούν στη βασική οφειλή.
Η Πειραϊκή-Πατραϊκή ήταν η μεγαλύτερη κλωστοϋφαντουργική βιομηχανία, βιομηχανία βάμβακος και ετοίμων ενδυμάτων της Ελλάδος. Ιδρύθηκε το 1919 και λειτούργησε ως το 1992, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του '80 είχε κρατικοποιηθεί. Για να καταλάβει κανείς το μέγεθος της Πειραϊκής - Πατραϊκής αρκεί να αναφερθεί πως την δεκαετία του 1960 διέθετε πέντε σύγχρονες εργοστασιακές μονάδες και απασχολούσε περισσότερους από 4.000 υπάλληλους. Το 1962 ήταν από τις πρώτες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, που αυτοματοποίησε το πληροφοριακό της σύστημα. Η εταιρεία αυτή δέχθηκε πλήγμα από την παγκοσμιοποίηση και από την μεγάλη απώλεια μεριδίων αγοράς που βίωσε μετά το 1972. Οι τελευταίες προσπάθειες αναδιάρθρωσης της έληξαν το 1996. Μέσα σε 20 χρόνια τα χρέη της υπερτριπλασιάστηκαν.
Κοτόπουλα Βοκτάς
Η εταιρεία ΒΟΚΤΑΣ εμφανίζεται να οφείλει στο Δημόσιο 13 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 5εκατ. ευρώ αφορούν στη βασική οφειλή. Η ΒΟΚΤΑΣ που πτώχευσε προ 20 ετών περίπου ιδρύθηκε το 1956 και για 40 χρόνια μεσουρανούσε στην αγορά πουλερικών. Αν και η εταιρεία τη δεκαετία του ΄90 είχε πωλήσεις που ξεπερνούσαν τα 10 δισ. δραχμές ετησίως, ωστόσο δεν μπόρεσε να κρατηθεί εν λειτουργία αφήνοντας χρέη σε δημόσιο, τράπεζες και εργαζομένους. Η ΒΟΚΤΑΣ είχε γίνει γνωστή για τις ευρηματικές της διαφημίσεις και ειδικά για τα τηλεοπτικά της σποτ.