Αμμόχωστος: Οδοιπορικό στην περίκλειστη πόλη φάντασμα

Η πόλη βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή και το νότιο τμήμα της, τα Βαρώσια, αποτελούν μια πόλη φάντασμα η οποία παρέμεινε κλειστή από το 1974 μέχρι το 2020 όταν και άνοιξε μόνο για επισκέπτες. Μέχρι την δεύτερη τουρκική εισβολή τον Αύγουστο του 1974 ο πληθυσμός στην πλειοψηφία του ήταν ελληνοκύπριοι που εκδιώχθηκαν και σήμερα ζουν σε πόλεις και χωριά της ελεύθερης Κύπρου.

Όταν οι Τούρκοι έφτασαν στην Αμμόχωστο τον Αύγουστο του 1974, κατέλαβαν τη μισή πόλη και το μπλόκαραν το κομμάτι των Βαρωσίων. Οι κάτοικοί του, περίπου 40.000 εκείνη την εποχή το εγκατέλειψαν καθώς ο τουρκικός στρατός είχε προχωρήσει νοτιότερα και ουσιαστικά ήταν ένα κομμάτι γης αποκλεισμένο μέσα στα κατεχόμενα.

Η Τουρκία, όλα αυτά τα χρόνια αρνείται να συμμορφωθεί με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ που απαιτούν την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου, την επιστροφή των προσφύγων και την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων. Η Αμμόχωστος ήταν πάντα για τους Τούρκους ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί που έμπαινε πάντα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Γι' αυτό ίσως και δεν εποικίστηκε από τους Τούρκους μέχρι σήμερα. Βέβαια υπάρχουν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και συγκεκριμένα το ψήφισμα 550, που εκδόθηκε το 1984 και καταδικάζει ως απαράδεκτες τις απόπειρες εποικισμού οποιουδήποτε τμήματος των Βαρωσίων από άτομα διαφορετικά από τους νόμιμους κατοίκους του και ζητεί τη μεταβίβαση της περίκλειστης περιοχής στη διοίκηση του ΟΗΕ και το 789, που εκδόθηκε το 1992 και προτείνει ως Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης να τεθούν τα Βαρώσια υπό τον έλεγχο της Ειρηνευτικής Δύναμης, με στόχο την εφαρμογή του ψηφίσματος 550 του 1984. Η Τουρκία ωστόσο έχει αποδείξει ότι δεν σέβεται τα ψηφίσματα του ΟΗΕ που δεν την ευνοούν.

Η ουσία όμως των δυο ψηφισμάτων είναι ότι αποσυνδέουν την Αμμόχωστο από την επίλυση του Κυπριακού και δίνουν προτεραιότητα στην επιστροφή της πόλης στους ιδιοκτήτες της.

Στα χρόνια που ακολούθησαν την εισβολή η πόλη λεηλατήθηκε και σήμερα στέκει με ερειπωμένα κτίρια, χορταριασμένους κήπους και αυλές και την άσφαλτο γεμάτη λακούβες από τη διάβρωση. Το 2020 η τουρκοκυπριακή ηγεσία άνοιξε την πόλη μόνο για επίσκεψη και για να πηγαίνουν οι τουρίστες στην παραλία της. Εκατοντάδες τουρίστες σήμερα περιδιαβαίνουν τους δρόμους της για να δουν πως είναι μια πόλη φάντασμα και να καταλήξουν στην παραλία της για μπάνιο και για φαγητό ή καφέ σε αυθαίρετες καφετέριες που έχουν ανοίξει πάνω σε ιδιοκτησίες ελληνοκυπρίων. Με λίγα λόγια η πόλη σταδιακά εποικίζεται ενώ οι νόμιμοι ιδιοκτήτες της δεν μπορούν να μπουν καν στα σπίτια τους γιατί θα συλληφθούν. Την ίδια στιγμή ο ΟΗΕ, ενώ θα έπρεπε να είναι στην είσοδο της πόλης και να την ελέγχει παραμένει κλεισμένος στα γραφεία που του έχουν παραχωρηθεί εντός της πόλης.

Με το CNN Greece επισκεφθήκαμε την περίκλειστη Αμμόχωστο και με τον κ. Ανδρέα Λόρδο, ο οποίος γεννήθηκε εκεί και είναι και δημοτικός σύμβουλος Αμμοχώστου.

Εννέα από τους 39 συνολικά Δήμους της Κύπρου στα κατεχόμενα, έπαψαν να ασκούν τις συνηθισμένες δημοτικές εξουσίες και αρμοδιότητες. Ωστόσο, διατηρούν τη νομική τους υπόσταση στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου διατηρούν και λειτουργούν προσωρινά τα γραφεία τους. Ένας από αυτούς και ο Δήμος Αμμοχώστου που είναι εγκατεστημένος στην Λεμεσό.