Concordski: Τι συνέβη τελικά στον «Σοβιετικό αντίπαλο» του Concorde; (pic+vid)

Newsroom

Πέμπτη, 05 Οκτωβρίου 2017 13:45

Concordski: Τι συνέβη τελικά στον «Σοβιετικό αντίπαλο» του Concorde; (pic+vid) — CNNi

Όταν ο «Σοβιετικός αντίπαλος» του Concorde έκανε την πρώτη του επίσημη εμφάνιση το 1971 στο Paris Air Show, καταφέρνοντας να αφήσει άφωνους τους πάντες. Η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών ήταν αυτή που πήρε πρώτη την πρωτοβουλίας για τη δημιουργία ενός υπερηχητικού επιβατικού αεροσκάφους.

Ο τότε Πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ζωρζ Πομπιντού, το αποκάλεσε «ένα όμορφο αεροπλάνο». Οι δημιουργοί του Concorde που υπήρχε ήδη στο προσκήνιο, παραδέχθηκαν πως πρόκειται για ένα αεροπλάνο που έκανε λιγότερο θόρυβο και επιβάρυνε λιγότερο το περιβάλλον.

Το Tupolev Tu-144 έμοιαζε αρκετά με τον ανταγωνιστή του –κι αυτός είναι ο λόγος που του δόθηκε το ψευδώνυμο “Concordski”- αλλά ήταν κατά κάποιο τρόπο, πιο εξωτικό και μυστηριώδες. Επίσης, η ιστορία των Σοβιετικών στην αεροδιαστημική απαιτούσε κάποιο σεβασμό, εφόσον νωρίτερα μέσα στον ίδιο χρόνο, είχαν καταφέρει την πρώτη πετυχημένη αποστολή ρομπότ στον Άρη και έθεσαν σε λειτουργία τον πρώτο διαστημικό σταθμό. Φαινόνταν πως είχαν όλα τα εφόδια για να ξεπεράσουν τη Δύση στον άτυπο πόλεμο που βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη.

Λόγω, όμως, αδυναμιών και κακής τύχης, το Concordski σύντομα μετατράπηκε σε μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της πολιτικής αεροπορίας.

Οι πετυχημένες προσπάθειες για την επισκίαση του Concorde

Παρά το γεγονός πως το Concorde είναι αυτό που κατάφερε να μείνει στην ιστορία, το λιγότερο γνωστό Tu-144 κατάφερε να το νικήσει στους ουρανούς όχι μία, αλλά δύο φορές!

Πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση στις 31 Δεκεμβρίου το 1968 -δύο μήνες πριν αυτή του Concorde- και ύστερα, τον Ιούνιο του ‘69 κατόρθωσε να κάνει την πρώτη του υπερηχητική πτήση.

Δεν υπήρξαν μικρές νίκες. Μπορεί οι Αμερικανοί να μην υπήρχαν στο προσκήνιο αυτού του «υπερηχητικού αγώνα», καθώς το Κογκρέσο είχε ακυρώσει τη χρηματοδότηση σε ένα παρόμοιο πρότζεκτ με Boeing το 1971, αλλά το κατόρθωμα αυτό εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη τιμή για τη Σοβιετική Ένωση.

Κάθε προσπάθεια που γίνονταν είχε ως σκοπό να επισκιάσει το Concorde: «Η ανάπτυξη ξεκίνησε μέσα από την αντιπαλότητα δύο πολιτικών συστημάτων» αναφέρει ο Ilya Grinberg, ένας σοβιετικός εμπειρογνώμονας στον τομέα των αερομεταφορών και καθηγητής μηχανικής στο Buffalo State University. «Οι προσδοκίες ήταν πολύ υψηλές. Όλη η Σοβιετική Ένωση ήταν περήφανη για το Tu-144 και οι άνθρωποί της δεν είχαν καμία αμφιβολία πως πρόκειται για κάτι καλύτερο του Concorde. Και ήταν όντως τόσο όμορφο!».

Και τα δύο αεροσκάφη ήταν πολύ μπροστά για την εποχή τους. Όμως, οι εντυπωσιακές τους ομοιότητες έχουν πυροδοτήσει κατασκοπευτικές ιστορίες: «Ο σχεδιασμός του Tupolev δεν ήταν αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας κατασκοπείας. Αν και μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους, είναι δύο εντελώς διαφορετικά αεροπλάνα» δήλωσε ο Grinberg.

Το Tupolev ήταν λίγο μεγαλύτερο και γρηγορότερα από το Concorde.

Μια συντριβή πάνω από το Παρίσι

Αφού έκλεψε την παράσταση στο μεγαλύτερο event της αεροπορικής βιομηχανίας το 1971, το Tu-144 επιχείρησε να το ξανακάνει δύο χρόνια αργότερα. Αυτή τη φορά, όμως, δεν κατέληξε σε θρίαμβο.

Οι δύο αντίπαλοι, για άλλη μια φορά ήταν έτοιμοι να «παλέψουν». Το Concorde πραγματοποίησε πρώτο κάνοντας μια άριστη επίδειξη. Αντιθέτως, το Tupolev επέλεξε να πάρει περισσότερα ρίσκα: απότομες στροφές και άλλα κόλπα. Επιλογή που αποδείχθηκε μοιραία. Το αεροσκάφος χάλασε ενώ βρισκόταν στον αέρα και κατέπεσε στο χωριό Γκουσαινβίλ, σκοτώνοντας έξι επιβάτες του και οκτώ άτομα που βρίσκονταν στον χώρο για να παρακολουθήσουν την επίδειξη.

Μια εξωφρενική θεωρία συνωμοσίας ισχυρίζεται ότι το Tupolev συνετρίβη για να αποφύγει τη σύγκρουση με ένα μαχητικό Mirage που προσπαθούσε να το φωτογραφίσει, αλλά ο εμπειρογνώμων Grinberg έρχεται να την απορρίψει: «Το Mirage δεν σχετίζονταν καθόλου με τη συντριβή αυτή. Ήταν απλά ένας τρόπος για να στραφεί εκεί η προσοχή και όχι στον αληθινό λόγο, ο οποίος ήταν ένας δραστικός ελιγμός του Tu-144 που ξεπέρασε τα επιτρεπτά όρια».

Πλάνα της συντριβής δείχνουν το Tupolev να πραγματοποιεί μία «βουτιά», αποτέλεσμα της οποίας ήταν το σπάσιμο των φτερών.

«Οι πιλότοι προσπάθησαν να καταπλήξουν το κοινό και τον Τύπο, δείχνοντας πως το Σοβιετικό αεροσκάφος μπορεί να είναι πιο ελκυστικό από το συντηρητικό Concorde. Γεγονός που φαίνεται ξεκάθαρα στα πλάνα».

55 πτήσεις

Αυτή ήταν η αρχή μιας πτωτικής πορείας για το Tu-144, το οποίο δεν «συνήλθε» ποτέ από το ατυχές συμβάν του ’73. Το δυστύχημα του Παρισιού καθυστέρησε το Σοβιετικό πρόγραμμα για τέσσερα χρόνια, δίνοντας προβάδισμα στο Concorde. Οι Σοβιετικοί δεν πείσθηκαν ποτέ πως το αεροσκάφος χρειαζόταν παραπάνω δοκιμές.

«Οι πολιτικές προτεραιότητες για να ξεπεραστεί η Δύση, έπαιξαν σίγουρα έναν αρνητικό ρόλο» αφηγείται ο Grinberg στο CNNi.

Όταν ξεκίνησε τελικά τη λειτουργία του το 1977, το Tu-144 ήταν ένα άβολο, επιρρεπές στο σπάσιμο και αφόρητα θορυβώδες αεροσκάφος, σε αντίθεση με το Concorde. «Μία πτήση στο Tu-144 δεν ήταν για όσους είχαν ευαίσθητα αυτιά».

Η εταιρεία Aeroflot χρησιμοποιούσε το Concordski για την δύο ωρών διαδρομή από τη Μόσχα στο Αλμάτι. Επιλέχθηκε το συγκεκριμένο δρομολόγιο διότι περνούσε πάνω από αραιοκατοικημένες περιοχές. Όμως, στις εβδομαδιαίες αυτές πτήσεις το αεροπλάνο ήταν μισοάδειο και το Tu-144 κατέληξε να μεταφέρει κυρίως εμπορεύματα και αλληλογραφία.

Το Tupolev λειτούργησε ως επιβατικό αεροσκάφος για πολύ λίγο καιρό, πραγματοποιώντας μόνο 55 πτήσεις. Σε αυτό το μικρό χρονικό διάστημα, το Tu-144 ήρθε αντιμέτωπο με εκατοντάδες αποτυχίες, εκ των οποίων πολλές συνέβησαν ενώ το αεροπλάνο βρισκόταν στον αέρα. Οι βλάβες μπορεί να ήταν από προβλήματα της μηχανής έως και λάθος συναγερμούς που δεν μπορούσαν να σταματήσουν.

Όλα αυτά τα προβλήματα αναφέρονταν επί χρόνια από τους επιβάτες, συμπεριλαμβανομένων και αναφορών για αφόρητη φασαρία που ανάγκαζε τους ανθρώπους να επικοινωνούν μεταξύ τους γραπτώς. Επίσης, κάθε πτήση από τη Μόσχα μπορούσε να ξεκινήσει μόνο μετά την επιθεώρηση του σχεδιαστή του αεροσκάφους, Alexei Tupolev.

Το τέλος μιας εποχής

Το Tu-144 έφτανε προς το τέλος του, όταν ακόμη ένα δυστύχημα συνέβη. Στις 23 Μαΐου του 1978, το αεροσκάφος έπιασε φωτιά και πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση κατά την οποία σκοτώθηκαν δύο μηχανικοί. Αν και το συμβάν οδήγησε σε πλήρη απαγόρευση των επιβατικών πτήσεων, ο πραγματικός λόγος για την πτώση του αεροσκάφους βρισκόταν αλλού.

«Ήταν η απώλεια ενδιαφέροντος από τη Σοβιετική ηγεσία καθώς και της εταιρείας Aeroflot. Είχαν ήδη αρκετά προβλήματα σχετικά με το πολύπλοκο αυτό πρόγραμμα. Δεν υπήρχαν πλέον οικονομικά κίνητρα» δήλωσε ο Grinberg.

Με το πέρασμα των χρόνων, το αεροσκάφος αποχωρούσε σιωπηλά και η δημιουργία ενός νέου αεροπλάνου σταμάτησε. Το πρόγραμμα έληξε επισήμως το 1984. Συνολικά, είχαν δημιουργηθεί 17 Tu-144, συμπεριλαμβανομένων και των πρωτοτύπων. Τα περισσότερα από αυτά διαλύθηκαν, αλλά ένας μικρός αριθμός βρίσκεται στα μουσεία αεροπορίας της Ρωσίας και της Γερμανίας.

Η τελευταία πτήση του Tu-144 πραγματοποιήθηκε το 1999, χάρη στη NASA, η οποία χρηματοδότησε ένα τριετές κοινό ερευνητικό πρόγραμμα, ΗΠΑ - Ρωσίας, σχετικά με τις υπερηχητικές πτήσεις. Το αεροσκάφος που χρησιμοποιήθηκε ήταν αυτό που κατασκευάστηκε τελευταίο, το οποίο είχε πραγματοποιήσει μόλις 82 ώρες πτήσης.

Ο Tupolev εξέφρασε σύντομα την ιδέα κατασκευής ενός διαδόχου, αλλά δεν την υλοποίησε ποτέ.

Το Concorde πέταξε για τελευταία φορά το 2003, ουσιαστικά όμως ήταν «καταδικασμένο» από το 2000, όταν συνέβη ένα μοιραίο ατύχημα που κόστισε τη ζωή 113 ανθρώπων κοντά στο Παρίσι.

Από εκεί και έπειτα έχουν γίνει προτάσεις για πολλά άλλα υπερηχητικά αεροπλάνα, όμως κανένα δεν έφτασε μέχρι τις διαδικασίες παραγωγής.

«Είναι κρίμα που δύο αεροσκάφη σαν το Tu-144 και το Concorde σταμάτησαν να λειτουργούν. Παρά τους οικονομικούς περιορισμούς και τις βασικές ανάγκες, οι άνθρωποι χρειάζονται ένα όνειρο, όπως το ταξίδι με υπερηχητική ταχύτητα. Δε το θεωρώ το χειρότερο όνειρο».

Υλικό από CNNi
Concordski: What ever happened to Soviets' spectacular rival to Concorde?