Η βιομηχανία των fake news έχει έδρα τα Σκόπια (vid)

Οι διαστάσεις είναι τεράστιες: Περισσότερες από 100 ιστοσελίδες εντοπίστηκαν τις τελευταίες εβδομάδες της προεκλογικής περιόδου των ΗΠΑ το 2016, παράγοντας ψεύτικα νέα.

Ακολουθεί αναλυτικό ρεπορτάζ του CNNi για το Veles, "εστία" των fake news, καθώς ετοιμάζεται για την εκλογική αναμέτρηση του 2020.

Πηγή: CNNi

Ο παραγωγός των fake news

Ένας από τους πρωτοπόρους της βιομηχανίας είναι ένας πρώην φοιτητής νομικής που εγκατάλειψε τις σπουδές του. Καθώς ανησυχούσε ότι μπορεί να έκλειναν τους λογαριασμούς του, ο 24χρονος ζήτησε να κατονομαστεί μόνο ως Mikhail.

Το βράδυ υιοθετεί μια διαφορετική ταυτότητα, σερφάροντας στο διαδίκτυο με το ψευδώνυμο “Jesica”.

Ο ιστότοπος και η σελίδα του Facebook που «τρέχει» η “Jesica”, εξυπηρετούν τους συντηρητικούς αναγνώστες στις ΗΠΑ. Οι ιστορίες είναι πολιτικού περιεχομένου – και συχνά έχουν λάθος γεγονότα. Αλλά αυτό δεν απασχολεί τον Mikhail.

Πηγή: CNNi

«Δεν με νοιάζει, επειδή οι άνθρωποι διαβάζουν», είπε. «Στα 22, έβγαζα περισσότερα χρήματα από όσα κάποιος (στην πΓΔΜ) θα βγάλει ποτέ σε ολόκληρη τη ζωή του».

Ισχυρίζεται ότι έχει κερδίσει έως και 2.500 δολάρια την ημέρα από τις διαφημίσεις στην ιστοσελίδα του, ενώ το μέσο μηνιαίο εισόδημα στην πΓΔΜ είναι μόλις 426 δολάρια.

Πηγή: CNNi

Τα κέρδη προέρχονται κυρίως από τις υπηρεσίες διαφημίσεων όπως το AdSense της Google, το οποίο τοποθετεί στοχευμένες διαφημίσεις στον ιστό. Κάθε κλικ στέλνει ένα μικρό ποσό μετρητών πίσω στον δημιουργό περιεχομένου.

Ο Mikhail λέει ότι χρησιμοποίησε τα κέρδη του για να αγοράσει ένα σπίτι και για να βάλει την μικρότερη αδερφή του στο σχολείο. Ο πρώην φοιτητής νομικής ισχυρίζεται ότι είχε κάποτε 15 υπαλλήλους – ανάμεσά τους και δύο συγγραφείς στις ΗΠΑ- οι οποίοι μετέδιδαν ειδήσεις και εμπλέκονταν με τους αναγνώστες. Ο τελευταίος ιστότοπός του είχε περίπου 1,5 εκατομμύριο ακόλουθους στο Facebook, κυρίως στις ΗΠΑ.

Αυτός ο ιστότοπος μπλοκαρίστηκε πριν από λίγους μήνες, αφού το Facebook και το Google ξεκίνησαν να «πολεμούν» ιστοτοπους πλαστών ειδήσεων. Ο Mikhail ανακατασκευάζει τώρα την επιχείρησή του, έχοντας προσηλωμένη την προσοχή στις προεδρικές εκλογές του 2020.

«Ο πρωταρχικός στόχος μου είναι να προετοιμάσω ένα site, όπως αυτό που είχα πριν για να είμαι έτοιμος για τις επόμενες εκλογές στην Αμερική», είπε.

Ο "προπονητής" του clickbait

Ο Mirko Ceselkoski έχει περισσότερη από μια δεκαετία εμπειρίας, στο να διαχειρίζεται ιστοσελίδες που στοχεύουν Αμερικανούς αναγνώστες.

Ξεκίνησε με ιστοσελίδες που ειδικεύονται σε αμφιλεγόμενες συμβουλές για την υγεία, βελτιωμένα αυτοκίνητα και κουτσομπολιά προσωπικοτήτων. Αλλά τότε ανακάλυψε τις ψεύτικες ειδήσεις.

Ο Ceselkoski περνάει τώρα τις μέρες του διδάσκοντας τους συμπατριώτες του, συμπεριλαμβανομένων πολλών νέων στο Veles, για τα λεπτότερα σημεία της βιομηχανίας ψευδών ειδήσεων. Όπως λέει στους μαθητές του, θα κερδίσουν τουλάχιστον 1.000 ευρώ τον μήνα από τους ιστοτόπους του.

«Υπάρχει μια μεγάλη κοινότητα νέων εκεί... και δεν υπάρχει κάτι άλλο να κάνουν. Εξαπλώνεται σαν την φωτιά», λέει.

Πηγή: CNNi

Ο Ceselkoski εκτιμά ότι περίπου 100 από τους μαθητές του λειτουργούν τώρα αμερικανικές ιστοσελίδες με πολιτικές ειδήσεις.

Βοηθάει τους μαθητές του να κάνουν τις ιστοσελίδες τους να δείχνουν επαγγελματικές, μιμούμενοι νόμιμους ιστότοπους με τίτλους και ετικέτες «Breaking News». Έχουν χρησιμοποιήσει διευθύνσεις όπως usaelectionnews.com και everydaynews.us

Οι μαθητές μαθαίνουν επίσης πώς να επιλέγουν μια viral ιστορία. Το τέχνασμα, λέει ο Ceselkoski, είναι να βρεις μια αληθινή ιστορία που είναι ήδη trending στις ΗΠΑ και στη συνέχεια «να την κάνεις ακόμα πιο εντυπωσιακή». «Ο τίτλος είναι το πιο σημαντικό κομμάτι», είπε.

Ο Ceselkoski καυχήθηκε ότι τουλάχιστον τέσσερις από τους μαθητές του είναι εκατομμυριούχοι και πολλοί έχουν αγοράσει ακριβά γερμανικά αυτοκίνητα – Porsche, Mercedes και BMW. Άλλοι έχουν επενδύσει σε ακίνητα. Το CNNMoney δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει αυτούς τους ισχυρισμούς.

Η περήφανη αρχή

Αντίθετα με τους προκατόχους τους, η νέα κυβέρνηση της πΓΔΜ –που εξελέγη τον Μάιο- είναι ιδιαίτερα επικριτική για τη νέα βιομηχανία του Veles.

"Θα αναλάβουμε πρωτοβουλία για να ξεκινήσουμε μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση των ψεύτικων ειδήσεων και θα ενθαρρύνουμε επίσης την κοινωνία των πολιτών μας να βοηθήσει στην πρόληψη αυτού του φαινομένου δημιουργώντας εργαλεία για την ανίχνευση ψεύτικων ειδήσεων", δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Mile Boshnjakovski.

Όμως, οι επιχειρηματίες των ψεύτικων ειδήσεων εξακολουθούν να έχουν τουλάχιστον έναν επίσημο υποστηρικτή: τον δήμαρχο του Veles, Slavcho Chadiev. «Αυτός είναι ο τρόπος για να βγάλετε πραγματικά γρήγορα χρήματα. Δεν προσπαθούμε καν να τους σταματήσουμε», είπε.

Είναι εύκολο να δει κανείς το γιατί: Σχεδόν οι μισοί νέοι στη χώρα είναι άνεργοι και τα εγκαταλελειμμένα εργοστάσια κυριαρχούν στον ορίζοντα του Veles.

Ο Chadiev δήλωσε ότι κάποτε πρόσφερε σε έναν από τους νέους παραγωγούς ψεύτικων ειδήσεων της πόλης μια δουλειά προγραμματιστή στην πόλη, αλλά ο μηνιαίος μισθός ήταν ο μισός από αυτό που έβγαζαν σε μια μέρα στο διαδίκτυο.

Παρόλα αυτά, είναι περήφανος που το Veles βρίσκεται τώρα στον παγκόσμιο χάρτη. «Το πιο σημαντικό είναι ότι σε αυτή την περίπτωση ο νόμος της χώρας δεν έχει παραβιαστεί. Τίποτα δεν είναι παράνομο», είπε.

Ο Chadiev λέει ότι αυτό που κάνουν οι παραγωγοί ψευδών ειδήσεων δεν διαφέρει από τα ψέματα που γράφουν οι άλλοι δημοσιογράφοι για εκείνον. «Δεν υπάρχει ηθική στην πολιτική», επιμένει.

Πηγή: Reuters

Οι εταιρείες που καταπολεμούν τα fake news

Τις εβδομάδες που ακολούθησαν τις προεδρικές εκλογές του 2016, ειδήμονες, πολιτικοί και τιτάνες της τεχνολογίας προσπαθούσαν να καταλάβουν εάν οι ψευδείς ειδήσεις είχαν επηρεάσει το αποτέλεσμα.

Η Χίλαρυ Κλίντον κατηγόρησε δημόσια «εκείνους στην πΓΔΜ που λειτουργούν ιστότοπους ψευδών ειδήσεων, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να συνεργάστηκαν με τους Ρώσους. Το New Yorker ανέφερε ότι ο πρόεδρος Ομπάμα πέρασε μια μέρα μετά τη νίκη του Τραμπ, μιλώντας με συμβούλους για τις ιστορίες που έβγαιναν από το Veles.

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ ήταν αρχικά πιο επιφυλακτικός σχετικά με την επιρροή του Facebook στο εκλογικό αποτέλεσμα. Άλλαξε, ωστόσο, στάση και ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων που αποσκοπούν στον έλεγχο της εξάπλωσης ψεύτικων ειδήσεων.

Το Facebook λέει ότι εντοπίζει ψεύτικους λογαριασμούς ειδήσεων αναζητώντας συγκεκριμένα πρότυπα δραστηριότητας (patterns), όπως η επαναλαμβανόμενη αποστολή του ίδιου περιεχομένου ή ξαφνική αύξηση των μηνυμάτων. Τοποθετεί προειδοποιητικές ετικέτες σε ψεύτικες ιστορίες σε ορισμένες χώρες και η εταιρεία έχει λάβει επίσης μέτρα για να υποτιμήσει το επιχειρηματικό μοντέλο εκδοτών ψεύτικων ειδήσεων.

Τον Σεπτέμβριο, το Facebook δήλωσε στους Αμερικανούς ερευνητές του Κογκρέσου ότι πούλησε περίπου πολιτικές διαφημίσεις αξίας 100.000 δολαρίων σε ένα λεγόμενο ρωσικό αγρόκτημα troll που στόχευε Αμερικανούς ψηφοφόρους κατά τις εκλογές του 2016.

Ορισμένοι παραγωγοί ψεύτικων ειδήσεων στην Veles δήλωσαν ότι επίσης είχαν πληρώσει το Facebook για διαφημίσεις, αλλά η εταιρεία αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις από το CNN σχετικά με το αν είχε παρακολουθήσει τις πωλήσεις στην πΓΔΜ.

Πηγή: Reuters

Η Google έχει επίσης ενταχθεί στον αγώνα κατά των πλαστών ειδήσεων. Η Google αρνήθηκε να μοιραστεί συγκεκριμένα δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των διαφημιστικών λογαριασμών που έκλεισε στην πΓΔΜ. Ωστόσο, δήλωσε ότι το αυτοματοποιημένο του σύστημα εντοπίζει "κακούς εκδότες" και εξελίσσεται συνεχώς. Έχει επίσης μια "ειδική ομάδα επιβολής" που αναθεωρεί τις ιστοσελίδες.

Τρεις παραγωγοί ψεύτικων ειδήσεων στην Veles ανέφεραν ότι οι λογαριασμοί τους διαφημίσεων στο Google ανεστάλησαν τους τελευταίους μήνες και οι σελίδες τους στο Facebook έχουν μπλοκαριστεί. Αρκετοί άλλοι δήλωσαν ότι γνώριζαν ανθρώπους που είχαν βιώσει το ίδιο.

Παρόλα αυτά, οι παραγωγοί ψεύτικων ειδήσεων είναι αποφασισμένοι να αψηφήσουν τους ελέγχους. Μια νέα τακτική είναι να αγοράζουν νόμιμους λογαριασμούς στο Facebook από μικρά παιδιά για € 2 και στη συνέχεια αλλάζουν τα ονόματα για να ακούγονται περισσότερο αμερικανικά. Οι περισσότερες από τις αναρτήσεις θα αφορούν τον Trump, σύμφωνα με τον Mikhail.

«Κάνω αναρτήσεις για την Χίλαρι, ίσως μερικές φορές τον Μπέρνι Σάντερς, αλλά δεν πληρώνομαι αρκετά για αυτό», είπε ο Mikhail.

The fake news machine, Inside a town gearing up for 2020

Florence Davey-Attlee, Isa Soares