Σερβία εναντίον πΓΔΜ: τι κρύβει η αντιπαράθεση του Βελιγραδίου με τα Σκόπια

Με το που κυκλοφόρησαν, όμως, οι φίλα προσκείμενες στον κ. Βούτσιτς σερβικές εφημερίδες, αποδείχτηκε πως τα πράγματα δεν είχαν ακριβώς έτσι. Τα ταμπλόιντ κατήγγειλαν στα πρωτοσέλιδά τους ότι οι σκοπιανές μυστικές υπηρεσίες υπέκλεπταν τηλεφωνήματα Σέρβων αξιωματούχων, του Αλεξάνταρ Βούτσιτς συμπεριλαμβανομένου (Ινφόρμερ), ότι παρακολουθούσαν και απειλούσαν Σέρβους διπλωμάτες (Μπλιτς), και πως σ’ αυτό είχαν τη βοήθεια και συνεργασία ξένων υπηρεσιών (των ΗΠΑ κατά τη Βετσέρνιε Νοβόστι). «Ο Αδερφός Ζάεφ μας μαχαιρώνει πισώπλατα», έγραφε η Αλό, ενώ η Σέρπσκι Τέλεγκραφ πως «o Ζάεφ κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία» προσθέτοντας ότι τα Σκόπια σχεδιάζουν να υποστηρίξουν την ένταξη του Κοσόβου στην UNESCO. Ειδικά γι αυτό το τελευταίο, ο Σέρβος ΥΠΕΞ, Ντάτσιτς, προειδοποίησε την πΓΔΜ ότι αν όντως ψηφίσει υπέρ, η χώρα του θ’ αλλάξει στάση στο θέμα του ονόματος υιοθετώντας αυτό που χρησιμοποιεί η Ε.Ε., δηλαδή, το FYROM. «Όλοι στην Ευρώπη τους καταγράφουν επισήμως ως FYROM. Αναγνωρίζοντάς τους με διαφορετικό όνομα, προσβάλαμε τους φίλους μας τους Έλληνες, κάτι το οποίο είναι επιζήμιο και για το κράτος μας και για τα εθνικά συμφέροντα», τόνισε μιλώντας στο σερβικό τηλεοπτικό κανάλι Πινκ.

Τα Σκόπια, διά του ΥΠΕΞ Ντιμιτρόφ, αρνήθηκαν ότι κατασκόπευαν τη Σερβία. «Ούτε είχαμε σκοπό, ούτε δώσαμε εντολές, ούτε προχωρήσαμε σε ενέργειες στις οποίες εμπλέκονται μυστικές υπηρεσίες», είπε και πρόσθεσε, με αιχμή τη φράση «επιθετικές ενέργειες» του Βούτσιτς, ότι η μόνη ‘επίθεση’ που κάνει η χώρα του είναι «επίθεση φιλίας στα Βαλκάνια». «Η επιτυχία των γειτόνων μας είναι και δική μας και το αντίστροφο», υπογράμμισε σε ιδιαίτερα συμφιλιωτικούς τόνους και, ευκαιρίας δοθείσης, εξαπέλυσε βέλη κατά του Σκοπιανού προξένου στο Τορόντο, Γιόβιτσα Παλατσέφσκι, ο οποίος προσφάτως φωτογραφήθηκε με χάρτη της ‘Μεγάλης Μακεδονίας’ στον οποίο συμπεριλαμβάνονται ελληνικά εδάφη, λέγοντας ότι δεν θα επιτρέψει συμπεριφορές που παραβιάζουν το Σύνταγμα και δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα της χώρας. Στους ίδιους συμφιλιωτικούς τόνους ήταν και τα τουίτ του που προηγήθηκαν της συνέντευξης τύπου. Στο ένα αναρτά τη σχετική ανακοίνωση της κυβέρνησης με το σχόλιο «η ‘Μακεδονία’ έχει δεσμευτεί να επιλύει και όχι να δημιουργεί προβλήματα με τους γείτονες. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να πάει μπροστά η περιοχή μας». Στο άλλο κάνει ριτουίτ παλαιότερο τουίτ του που έγραφε «αν σε μειώνω, μειώνω τον εαυτό μου #ΚαλοίΓείτονες» και το συνοδεύει με το το σχόλιο «φαίνεται πως αυτό το ριτουίτ είναι αναγκαίο σε καθημερινή βάση! Τα έθνη των Δυτικών Βαλκανίων είτε θα πετύχουν μαζί είτε μαζί θα αποτύχουν!».

Το ευρύτερο πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται αυτή η ανησυχητική αντιπαράθεση των δύο πρώην Γιουγκοσλαβικών χωρών, έχει μεγάλη σημασία, για την κατανόηση όσων συμβαίνουν τα τελευταία εικοσιτετράωρα.

Ο σοσιαλδημοκράτης Ζάεφ ανέλαβε πρωθυπουργός πριν από τρεις μήνες, δεσμευόμενος για την ευρω-ατλαντική πορεία της χώρας του, η οποία επί του προκατόχου του, Γκρούεφσκι, είχε παγώσει. Ορκίστηκε εννέα μήνες μετά τις -εν μέσω βαθιάς πολιτικής κρίσης- βουλευτικές εκλογές στις οποίες είχε νικήσει το εθνικιστικό VMRO-DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι, το οποίο, όμως, δεν συγκέντρωσε κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Από το 2006 στην εξουσία, το VMRO-DPMNE δεν την εγκατέλειπε με το επιχείρημα ότι οι σοσιαλδημοκράτες θέτουν σε κίνδυνο την ενότητα της χώρας με το να αποδέχονται τις διεκδικήσεις των αλβανικών κομμάτων. Μάλιστα, στις 27 Απριλίου, ημέρα Πέμπτη -«Ματωμένη Πέμπτη», έκτοτε- οπαδοί του Γκρούεφσκι εισέβαλαν στο κοινοβούλιο και επιτέθηκαν σε βουλευτές των σοσιαλδημοκρατών και της αλβανικής κοινότητας τραυματίζοντας τέσσερις, ανάμεσά τους και τον Ζάεφ. Όπως έγραψε στις 4 Ιουνίου ο Γκάρντιαν επικαλούμενος την πλατφόρμα ερευνητικής δημοσιογραφίας OCCRP, η οποία, μεταξύ άλλων, αντλεί κονδύλια από το πρόγραμμα USAID και την οργάνωση «Ανοιχτή Κοινωνία» του Σόρος, «Ρώσοι κατάσκοποι και διπλωμάτες εμπλέκονται, σχεδόν μια δεκαετία, σε διασπορά προπαγάνδας και πρόκληση διαμάχης στη ‘Μακεδονία’[...]τα έγγραφα δείχνουν ότι η Μόσχα επιδιώκει να αυξήσει την επιρροή της σε όλες τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Στόχος του Κρεμλίνου είναι να σταματήσει την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ[...]δείχνουν ακόμη τις προσπάθειες των σερβικών μυστικών υπηρεσιών να στηρίξουν φιλο-ρώσους και αντι-δυτικούς εθνικιστές στη ‘Μακεδονία’».

Επί τη βάσει αυτών, και λαμβάνοντας υπόψιν τις καταγγελίες, προ μηνών, ομάδας ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών των ΗΠΑ κατά του συμπατριώτη τους, Αμερικανού πρεσβευτή στα Σκόπια, Τζες Μπέιλι, για ανάμειξή του στα πολιτικά πράγματα της χώρας, ορισμένοι αναλυτές κάνουν λόγο για ‘πόλεμο δι’ αντιπροσώπων’ ΗΠΑ-Ρωσίας με στόχο τον προσανατολισμό εφεξής (δηλαδή, φιλο-δυτικό ή αντι-δυτικό) της πΓΔΜ, ενώ ο πρώην ΥΠΕΞ της Σερβίας, Βουκ Γέρεμιτς, τουιτάρει δηκτικά ότι «ασχέτως με ό,τι έχει πραγματικά συμβεί στα Σκόπια, η απόσυρση όλου του προσωπικού της πρεσβείας είναι διπλωματικός ερασιτεχνισμός και τσαρλατανισμός που συναντάται μόνο σε μπανανίες».

Εν αναμονή της υπόσχεσης της σερβικής ηγεσίας να αποκαλύψει περισσότερα τις επόμενες ημέρες, αίσθηση έχει, εν τω μεταξύ, προκαλέσει το πρωτοσέλιδο της σκοπιανής εφημερίδας Σλομπόντεν Πέτσατ, το οποίο πάνω από τη φωτογραφία με τους καταγγελτικούς τίτλους των σερβικών εφημερίδων, γράφει «Αδέρφια Σέρβοι, σας αγαπάμε!».

Σε τηλεφωνική τους επικοινωνία σήμερα (23/8) οι Βούτσιτς και Ζάεφ συμφώνησαν σε διάλογο για την επίλυση εκκρεμών ζητημάτων. «Ανεξάρτητα από τις πολιτικές διαφορές σε ορισμένα σημαντικά πολιτικά και περιφερειακά ζητήματα, η Σερβία και η ‘Μακεδονία’ θα επιδιώξουν από κοινού όχι μόνο τη διαφύλαξη αλλά και τη βελτίωση των φιλικών σχέσεων», αναφέρει η κοινή ανακοίνωση.