2/8: Η μέρα που εξαντλήθηκαν όλοι οι φυσικοί πόροι της Γης για φέτος

Χαρακτηριστικό είναι πως η επέτειος αυτή έρχεται κάθε χρόνο όλο και νωρίτερα ενώ, για να συνεχίσουμε να τρώμε, να πίνουμε και να θερμαινόμαστε για το υπόλοιπο τους έτους θα πρέπει να υπερεκμεταλλευθούμε τα οικοσυστήματα του πλανήτη και να θέσουμε σε κίνδυνο την δυνατότητα ανανέωσης κι αναπαραγωγής τους.

Σύμφωνα με την έρευνα του ιδρύματος Global Footprint Network, που εδρεύει στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας η σημερινή ημέρα (2/8/2017) χαρακτηρίζεται ως «μέρα του ξεπεράσματος της Γης» ( «Earth overshoot day»).

Ειδικότερα, το ίδρυμα αναλύει τα 15.000 δεδομένα που ο ΟΗΕ συλλέγει και έπειτα, υπολογίζει το οικολογικό αποτύπωμα του ανθρώπου. Στην ουσία, μετρά την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Γης, με γνώμονα την βιο-ικανότητα του πλανήτη, δηλαδή τη δυνατότητά του να ανανεώνει τις πηγές του και να απορροφά τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Ανατρέχοντας στα δεδομένα του έτους 1961 μπορούμε να δούμε την αλλαγή της εικόνας του πλανήτη μας καθώς, τότε η Γη παρήγαγε περισσότερο φυσικό πλούτο, με το ένα τέταρτο των πηγών της να μην έχουν καταναλωθεί. Σήμερα ωστόσο, η εικόνα είναι τελείως διαφορετική με την κατανάλωση όλης της ανθρωπότητας να ξεπερνά το 70% των διαθέσιμων πηγών. Το τελευταίο, σημαίνει πως χρειάζεται το ισοδύναμο ενός 1,7 του πλανήτη μας για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου.

Οι λόγοι που παρουσιάζεται αυτό το έλλειμμα σε πηγές είναι κυρίως γιατί κόβουμε δέντρα με ρυθμό πολύ μεγαλύτερο από αυτόν που απαιτείται για να μεγαλώσουν, ψαρεύουμε πολύ πιο περισσότερα ψάρια από τις θάλασσες απ’ όσα γεννιούνται κάθε χρόνο, και εκλύουμε πολύ περισσότερο άνθρακα στην ατμόσφαιρά μας απ' όσον τα δάση κι οι ωκεανοί μας δύνανται να απορροφήσουν.

Και ενώ κάθε χρόνο, το έλλειμμα αυτό εμφανίζεται όλο και νωρίτερα οι επιπτώσεις αυτής της υπερκατανάλωσης πόρων είναι όλο και εντονότερες κάθε χρόνο. Αποψίλωση δασών, λειψυδρίες, οξίνιση των ωκεανών, ελάττωση της βιοποικιλότητας, εδαφικές διαβρώσεις, υπερσυσσώρευση απορριμάτων, ή αύξηση της συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι μερικές μόνο από αυτές που ωστόσο επηρεάζουν το σύνολο του πλανήτη.

Με την διατήρηση του ρυθμού αυτού με τον οποίο παρουσιάζεται "η ημέρα ξεπεράσματος της Γης" εκτιμάται πως το 2030 θα έχουμε ανάγκη από δύο πλανήτες για να καλύψουν τις ανάγκες μας. Αυτό, λόγω της δημογραφικής αύξησης και της ολοένα υπερκατανάλωσης των φυσικών πηγών ζωής μας ο οποίος βασίζεται ολοένα και περισσότερο στην ενέργεια από ορυκτά καύσιμα.

Ωστόσο, η κατανάλωση πόρων διαφέρει από χώρα σε χώρα με τους Γάλλους να χρειάζονται πάνω από τρεις πλανήτες για να συντηρήσουν τον τρόπο ζωής τους, τους Αμερικανούς πάνω από πέντε, τους Κινέζους 2,1 και τους Ινδούς 0,6. Σε σχέση με τις φυσικές πηγές, βλέπουμε πως οι Ιάπωνες έχουν ανάγκη από επτά φορές την χώρα τους για να ικανοποιήσουν τις τρέχουσες καταναλωτικές ανάγκες. Προκύπτει επομένως πως το οικολογικό αποτύπωμα των ανεπτυγμένων χωρών είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από εκείνο των φτωχών κρατών.

Και ενώ το Global Footprint Network και η WWF βλέπουν αισιόδοξα σημάδια στον ορίζοντα καθώς η Κίνα αναπτύσσει ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το οικολογικό αποτύπωμα ανά κάτοικο των ΗΠΑ να έχει μειωθεί κατά 20% χρειάζεται να επικεντρωθούμε ακόμα περισσότερο στην αντιστροφή αυτής της τάσης ελλείμματος των πόρων.

Αυτό μπορεί να επιτευγχεί με περιορισμούς των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που μόνον αυτοί, αποτελούν το 60% του παγκόσμιου οικολογικού αποτυπώματος.Επίσης,με την εφαρμογή άλλων πολιτικών όπως για παράδειγμα την διατήρηση της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω των δύο βαθμών Κελσίου--όπως προβλέπουν οι στόχοι της Συμφωνίας των Παρισίων για το κλίμα, που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2015--η ανθρωπότητα, όπως τονίζουν οι ειδικοί, θα πρέπει να απελευθερωθούμε από τα ορυκτά καύσιμα πριν από το 2050.

Τέλος, η αντιστροφή της τάσης υπερκατανάλωσης των φυσικών μας πόρων δεν είναι αδύνατη, θα πρέπει όμως να γίνει προτεραιότητα όχι μόνο των κυβερνήσεων όλου του πλανήτη αλλά και των κατοίκων του.