Ανοίγει ο δρόμος για νέες κυρώσεις στη Ρωσία-Πώς αντιδρούν οι Ευρωπαίοι

Η απόφαση της Γερουσίας των ΗΠΑ προκαλεί έντονες ανησυχίες στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εκφράζει φόβους κυρίως για την ενεργειακή ανεξαρτησία, ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η στάση που θα κρατήσει ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει δύο επιλογές: να ασκήσει βέτο ή να υπογράψει ένα νομοσχέδιο το οποίο κάθε άλλο παρά εξυπηρετεί τα σχέδιά του περί βελτίωσης των σχέσεων της Ουάσινγκτον με τη Μόσχα.

Στο πλαίσιο εφαρμογής των νέων κυρώσεων, θα απαγορευτεί η συμμετοχή αμερικανικών εταιριών σε προγράμματα ενεργειακής εκμετάλλευσης, στα οποία συμμετέχουν ρωσικές εταιρίες με ποσοστό 33% ή μεγαλύτερο.

Πηγή: REUTERS/Steffen Kugler/Courtesy of Bundesregierung/Handout via REUTERS

Η Μόσχα χαρακτήρισε "μη φιλική ενέργεια" τις προθέσεις για νέες κυρώσεις, με την αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων να τάσσεται με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ του νομοσχεδίου, ενώ αντιδράσεις υπάρχουν και από ευρωπαϊκής πλευράς, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να εκφράζει την ανησυχία της, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμη και για... λήψη μέτρων κατά των ΗΠΑ.

Οι φόβοι των Ευρωπαίων εκφράζονται σε ανακοίνωση της Κομισιόν, στην οποία σημειώνεται η ανησυχία για πιθανές συνέπειες στην ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ γίνεται λόγος και για ενδεχόμενες αρνητικές πολιτικές συνέπειες, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα ότι είναι σημαντικό όλες οι χώρες της G7 να συντονίζουν την πολιτική των κυρώσεων.

Επαναλαμβάνοντας μια... απειλή που είχε εκφράσει τον Μάιο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, η Κομισιόν δηλώνει είναι «έτοιμη να δράσει για να προστατεύσει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα» αν οι ανησυχίες της δεν ληφθούν υπόψη από τους Αμερικανούς νομοθέτες.

«Προς το παρόν η ΕΕ εκφράζει τις ανησυχίες της μέσω της διπλωματικής οδού στις ΗΠΑ και στους ομολόγους της. Θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τη νομοθετική διαδικασία στις ΗΠΑ και την εφαρμογή του νομοσχεδίου και θα δράσει γρήγορα εάν χρειαστεί», τονίζεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν.

Επιπλέον, η ανάληψη μονομερούς δράσης από αμερικανικής πλευράς στο ζήτημα της επιβολής κυρώσεων στη Ρωσία ήρθε να προσθέσει ένα ακόμη πρόβλημα στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Βερολίνου.

Πηγή: REUTERS/Markus Schreiber, Pool

«Οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν την κοινή γραμμή που είχαν με την Ευρώπη αναφορικά με τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας», δήλωσε η Γερμανίδα υπουργός Οικονομίας Μπριγκίτε Τσίπρις στον τηλεοπτικό σταθμό ARD, προσθέτοντας ότι ελλείψει συντονισμού με την Ευρώπη, υπάρχει κίνδυνος να πληγούν γερμανικές εταιρείες.

Από την πλευρά του ένα γερμανικό επιχειρηματικό επιμελητήριο κατήγγειλε ότι τα αμερικανικά σχέδια για την επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων εις βάρος της Μόσχας ίσως πλήξουν ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας και έχουν συμφέροντα στη Ρωσία και επεσήμανε ότι φαίνονται σχεδιασμένες να ενισχύσουν τις αμερικανικές εξαγωγές ενέργειας στην Ευρώπη.

Συμφωνία στη Γερουσία για τις κυρώσεις στη Ρωσία

Τα μέλη της Γερουσίας κατέληξαν σε συμφωνία την Τετάρτη, ανοίγοντας τον δρόμο για την ψήφιση από το αναφερόμενο νομοθετικό σώμα ακόμη και μέσα στην εβδομάδα, του νομοσχεδίου για την εφαρμογή νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας, απαγορεύοντας στον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ οποιαδήποτε χαλάρωση τους, πριν την σύμφωνη γνώμη του Κογκρέσου.

Πηγή: REUTERS/Joshua Roberts

«Είμαι στην ευχάριστη θέση ν' ανακοινώσω ότι έχουμε καταλήξει σε συμφωνία, η οποία θα μας επιτρέψει να στείλουμε τη νομοθεσία των κυρώσεων στο γραφείο του προέδρου», δήλωσε ο Γερουσιαστής Μπομπ Κόρκερ, ο οποίος προεδρεύει της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων στην Γερουσία.

Ο ίδιος, δήλωσε ότι η Γερουσία θα κινηθεί προκειμένου να εγκρίνει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και του Ιράν, που είχαν ήδη ψηφιστεί στα μέσα Ιουνίου, ενώ θα ψηφιστούν και οι κυρώσεις κατά της Βόρειας Κορέας. Τις κυρώσεις αυτές συνέταξε η Βουλή των Αντιπροσώπων ενσωματώνοντας τις στο συνολικό νομοσχέδιο που ψήφισε, με το επίκεντρο του πολιτικού ενδιαφέροντος στις κυρώσεις κατά της Μόσχας, αλλά και στον περιορισμό της ελευθερίας λήψης απόφασης για το θέμα, από τον Αμερικανό πρόεδρο.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε με 419 ψήφους υπέρ έναντι 3 ψήφων κατά, την επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι αποδέχτηκαν την πρόβλεψη του νομοσχεδίου, σύμφωνα με την οποία, οποιαδήποτε κίνηση χαλάρωσης των κυρώσεων από τον Τραμπ, πρέπει να έχει ως προϋπόθεση την συγκατάθεση του Κογκρέσου.

Πριν από την επίτευξη της συμφωνίας, αρκετοί Γερουσιαστές ήταν αντίθετοι στην επιβολή των κυρώσεων κατά της Βόρειας Κορέας, ενώ διαφαίνονταν η πιθανότητα σοβαρής χρονικής καθυστέρησης στην ψήφιση του νομοσχεδίου, που θα μπορούσε να μετατεθεί για ψηφοφορία τον Σεπτέμβριο.

Τα βλέμματα στην αντίδραση του Ντόναλντ Τραμπ

Μετά την ψήφιση του, όπως αναμένεται από την Γερουσία, το νομοσχέδιο θα σταλεί στον πρόεδρο Τραμπ, προκειμένου να το υπογράψει ή ν' ασκήσει βέτο. Στην περίπτωση άσκησης βέτο από τον Αμερικανό πρόεδρο, εκτιμάται ότι υπάρχει ισχυρή κοινοβουλευτική υποστήριξη, ώστε αυτό να παρακαμφθεί από το Κογκρέσο.

Η άσκηση βέτο δεν είναι εύκολη απόφαση για τον πρόεδρο Τραμπ, καθώς εκτιμάται ότι θα επηρεάσει αρνητικά την πολιτική δυναμική των εξελίξεων για τα επόμενα σημαντικά νομοσχέδια που θα έρθουν προς ψήφιση στο Κογκρέσο. Μεταξύ αυτών, το νομοσχέδιο για την φορολογική μεταρρύθμιση, η ψήφιση του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2018, αλλά και το νομοσχέδιο για την χρηματοδότηση του προγράμματος εκσυγχρονισμού των υποδομών στις ΗΠΑ.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Τραμπ, βρίσκεται σε θέση άμυνας αναφορικά με το ζήτημα που έχει προκύψει από το ενδεχόμενο συνωμοσίας της προεκλογικής του εκστρατείας με την Ρωσία στην διάρκεια του προεκλογικού αγώνα, για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2016, που τον ανέδειξαν στην προεδρία των ΗΠΑ. Ο ίδιος, έχει ταχθεί υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με την Μόσχα, καθώς αυτές έχουν υποβιβαστεί στο επίπεδο του Ψυχρού Πολέμου.

Πηγή: REUTERS/Carlos Barria

Παράλληλα, ο Τραμπ απορρίπτει κάθε ενδεχόμενο συνωμοσίας μεταξύ της προεκλογικής του εκστρατείας και της Ρωσίας, ενώ από την άλλη μεριά, η Μόσχα αρνείται κάθε εμπλοκή της στο ζήτημα που έχει προκύψει.

Πολιτικοί αναλυτές στην Ουάσινγκτον εκτιμούν ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα υπογράψει αναγκαστικά το νομοσχέδιο των νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας, επιδιώκοντας να ενισχύσει το κλίμα κοινοβουλευτικής εμπιστοσύνης μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών στο Κογκρέσο κι αποφεύγοντας έτσι να κατηγορηθεί ότι τηρεί ανεκτική στάση έναντι της Ρωσίας. Ο Εντ Ρόις που είναι Ρεπουμπλικάνος και πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων στην Βουλή των Αντιπροσώπων, δήλωσε ότι το περιθώριο επιλογών του Τραμπ είναι ουσιαστικά περιορισμένο.

«Νομίζω ότι ο πρόεδρος θα το υπογράψει», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρόις στην εκπομπή «Meet the Press» του τηλεοπτικού δικτύου NBC.

Για «μη φιλική ενέργεια» κάνει λόγο η Ρωσία

«Πρόκειται για μία λυπηρή είδηση, υπό την οπτική των σχέσεων Ρωσίας-ΗΠΑ. Μιλάμε για μία δραστικά μη φιλική ενέργεια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. Παράλληλα τόνισε ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν θ' αποφασίσει τον τρόπο, αλλά και τον χρόνο της αντίδρασης από την μεριά της Μόσχας, μόλις τα μέτρα λάβουν την μορφή νόμου.

Πηγή: Sputnik/Alexei Nikolsky/Kremlin via REUTERS

Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, προειδοποίησε ότι η εξέλιξη αυτή θέτει το πλαίσιο των διμερών σχέσεων Ρωσίας-ΗΠΑ σε αχαρτογράφητα νερά, εξουδετερώνοντας κάθε ελπίδα βελτίωσης τους, στο άμεσο μέλλον.

Τις εξελίξεις, παρακολουθεί άμεσα η ρωσική διπλωματία καθώς η Μόσχα φοβάται πως θα γίνει πιο δύσκολη η προσπάθεια ανάκαμψης της ρωσικής οικονομίας. Η οικονομική κατάσταση στην Ρωσία επιδεινώθηκε από τις κυρώσεις που της επέβαλε η Δύση το 2014 για τον ρόλο της στην κρίση που ξέσπασε στην Ουκρανία. Το Κρεμλίνο ανησυχεί για τις επιπτώσεις στις ξένες επενδύσεις, φοβούμενο περαιτέρω απομάκρυνση του ξένου οικονομικού κεφαλαίου.

Ο Πεσκόφ τόνισε ότι η Μόσχα θ' αναμένει προκειμένου οι νέες αμερικανικές κυρώσεις να γίνουν νόμος (δηλ. να ψηφιστούν από το Κογκρέσο, αλλά και να υπογραφούν από τον πρόεδρο Τραμπ) ώστε να τις αναλύσει, προφανώς ν' αποκτήσει σαφή εικόνα για τις επιπτώσεις που θα έχουν στην ρωσική οικονομία και στην συνέχεια, ν' αποφασίσει πως θα αντιδράσει.

Το Κρεμλίνο ήλπιζε ότι ο Τραμπ, που έκανε θετικά σχόλια για τον πρόεδρο Πούτιν στην διάρκεια του προεκλογικού αγώνα του 2016, πριν από την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων του στις 20 Ιανουαρίου, θα συνεργάζονταν για την βελτίωση του πλαισίου των διμερών σχέσεων. Ωστόσο, σήμερα διαπιστώνει ότι η κατάσταση εξελίσσεται αρνητικά και η συντήρηση των ισχυρισμών για την εμπλοκή του στην προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ, επιδεινώνει το πολιτικό κλίμα και καθιστά απαγορευτική κάθε προσπάθεια προσέγγισης.

Το ρωσικό υπουργείο των Εξωτερικών δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι πολλοί Αμερικανοί κατάσκοποι δρουν ενός της Ρωσίας, υπό διπλωματική κάλυψη, ενώ είναι πιθανό να προχωρήσει στην απέλαση μερικών από αυτών, ως αντίποινα για την απέλαση 35 Ρώσων διπλωματών το 2016, από τον τότε πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα.

Αρκετοί πολιτικοί στην Ρωσία πιστεύουν ότι τόσο οι πολιτικοί αντίπαλοι του Τραμπ, όσο και το Κογκρέσο του στέρησαν ζωτικό χώρο ενεργειών στα ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις με την Ρωσία, ενώ οι ίδιοι δεν επηρεάζονται από την εφαρμογή των κυρώσεων στο διμερές πλαίσιο των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας.