Η στρατηγική της Ρωσίας μέσα από 10 χάρτες: Πόσο ευάλωτη και απομονωμένη είναι η χώρα μετά το 1991

Αλλά οι χάρτες μπορούν να δώσουν απαντήσεις που άπτονται και άλλων θεμάτων -πολιτικών, στρατιωτικών, οικονομικών.

Στην πραγματικότητα, είναι ένα πρώτο βήμα για να δούμε πώς 'σκέπτεται' μια χώρα.

Οι δέκα παρακάτω χάρτες δείχνουν τη δύσκολη θέση της Ρωσίας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και 'φωτίζουν' τη στρατηγική του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ευρώπη.

Η Ρωσία είναι απομονωμένη

Μέσα από αυτό το χάρτη μπορούμε κατανοήσουμε τη γεωγραφική θέση της Ρωσίας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Η Ευρώπη περιβάλλεται από τη Βαλτική και τη Βόρεια Θάλασσα, τον Ατλαντικό Ωκεανό και τη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα. Το ανατολικότερο όριο της χερσονήσου εκτείνεται από την ανατολική άκρη της Βαλτικής Θάλασσας προς τη Μαύρη Θάλασσα.

Διακρίνουμε μια γραμμή που ξεκινάει από την Αγία Πετρούπολη και καταλήγει στο Ρόστοφ-ον-Ντον. Αυτή η γραμμή ορίζει τα ανατολικά σύνορα των χωρών της Βαλτικής, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας. Αυτές οι χώρες είναι το ανατολικό άκρο της ευρωπαϊκής χερσονήσου.

Μεγάλο μέρος της Ρωσίας είναι ουσιαστικά απομονωμένο. Ο Αρκτικός Ωκεανός απέχει πολύ από τα κέντρα πληθυσμού της Ρωσίας και τα λιγοστά λιμάνια που υπάρχουν, κατά κανόνα, δεν λειτουργούν κατά τη περίοδο του χειμώνα.

Η Ευρώπη ελέγχει την πρόσβαση της Ρωσίας στους Ωκεανούς

Περιορισμένη είναι, όπως βλέπουμε στο πιο πάνω χάρτη, η πρόσβαση της Ρωσίας στους Ωκεανούς του πλανήτη εκτός από την Αρκτική.

Η Ευρωπαϊκή Ρωσία έχει τρία πιθανά σημεία πρόσβασης στο παγκόσμιο ναυτιλιακό εμπόριο. Το ένα είναι μέσω της Μαύρης Θάλασσας και του Βοσπόρου, μιας στενής πλωτής οδού που ελέγχεται από την Τουρκία, και η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να κλείσει.

Ένας άλλος είναι από την Αγία Πετρούπολη, όπου τα πλοία μπορούν να πλεύσουν μέσω των δανικών υδάτων, αλλά και αυτό το πέρασμα μπορεί επίσης να κλείσει εύκολα. Η τρίτη είναι η διαδρομή του Αρκτικού Ωκεανού, ξεκινώντας από το Murmansk και εν συνεχεία διά Γροιλανδίας, Ισλανδίας, Ηνωμένου Βασιλείου.

Αυτό αποδεικνύει την ευάλωτη θέση της Ρωσίας λόγω της έλλειψης πρόσβασης στους ωκεανούς και τις πλωτές οδούς.

Η πρόσβαση μιας χώρας στη θάλασσα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την οικονομική και πολιτική της ισχύ.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Ρωσίας ζει στα δυτικά σύνορα

Ο πληθυσμός της Ρωσίας συγκεντρώνεται κατά μήκος των δυτικών συνόρων με την Ευρώπη και τα νότια σύνορά της με τον Καύκασο (περιοχή μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Κασπίας Θάλασσας προς νότο). Η Σιβηρία είναι αραιοκατοικημένη.

Η ρωσική γεωργία βρίσκεται στα νοτιοδυτικά

Στα νοτιοδυτικά της χώρας χτυπά η καρδιά της ρωσικής γεωργίας. Το κλίμα στα βόρεια δεν μπορεί να στηρίξει την εκτεταμένη γεωργία. Όπως και με τον πληθυσμό, η δυτική και η νότια Ρωσία είναι οι ζωτικότερες και παραγωγικότερες γεωργικές περιοχές της.

Προβληματικό σιδηροδρομικό δίκτυο

Οι σιδηροδρομικές μεταφορές παραμένουν κρίσιμες για τη Ρωσία. Είναι προσανατολισμένες προς τη δύση και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Το μεγαλύτερο μέρος της Σιβηρίας είναι έξω από το φάσμα των μεταφορών.

Η Ρωσία έχει χάσει τη στρατηγική της δύναμη και είναι ευάλωτη

Στον πρώτο χάρτη βλέπουμε ότι τα τα σημερινά δυτικά σύνορα της Ρωσίας συμπίπτουν με τη βάση της ευρωπαϊκής χερσονήσου. Ως χερσαία δύναμη, η Ρωσία είναι ευάλωτη. Βρίσκεται στην ευρωπαϊκή πεδιάδα με λίγα φυσικά εμπόδια σε έναν ενδεχόμενο εχθρό από δυσμάς.

Η χώρα έχει λίγα ποτάμια, γεγονός που δυσχεραίνει τις εσωτερικές μεταφορές και μειώνει περαιτέρω την οικονομική αποτελεσματικότητα.

Η εθνική στρατηγική της Ρωσίας είναι να μετακινήσει τα σύνορά της όσο το δυνατόν πιο δυτικά.

Η Ρωσία θέλει να μετακινήσει τα σύνορά της όσο το δυνατόν πιο δυτικά

Η Γερμανία το έκανε

Το 1941, όταν η Γερμανία επιτέθηκε και πάλι στη Ρωσία, κατέλαβε σχεδόν όλη την ευρωπαϊκή χερσόνησο. Τελικά, η Ρωσία νίκησε τη Γερμανία μέσω του βάθους και της σκληρότητας των στρατευμάτων της.

Η Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου

Η Ρωσία δεν έχει τίποτα να χάσει

Η Δύση απορρόφησε τις Βαλτικές χώρες στο ΝΑΤΟ, φέρνοντας την Αγία Πετρούπολη σε απόσταση 100 μιλίων από μια νατοϊκή χώρα. Επ' αυτού δεν μπορούσαν να κάνουν και πολλά οι Ρώσοι. Αντέδρασαν λοιπόν, θέτοντας υπό έλεγχο την Τσετσενία, επεμβαίνοντας στη Γεωργία, στέλνοντας στρατεύματα στην Αρμενία και ούτω καθεξής.

Μετά το 1991 η χώρα-κλειδί για τη Ρωσία ήταν η Ουκρανία, επειδή τα σύνορά της περνούν από τη γεωργική καρδιά της Ρωσίας μέσα από μεγάλα κέντρα πληθυσμού και δίκτυα μεταφορών.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή που 'υπερασπίζονται' οι Ρώσοι είναι η περιοχή ακριβώς δυτικά των συνόρων τους, 'αγοράζοντας' όσο το δυνατόν περισσότερο χώρο.

Οι δυσκολίες ενώνουν τους Ρώσους

Ο Θουκυδίδης ξεχώριζε την Αρχαία Αθήνα από τη Αρχαία Σπάρτη, επισημαίνοντας ότι η πόλη της Αθήνας ήταν κοντά στη θάλασσα και είχε ένα εξαιρετικό λιμάνι, τον Πειραιά.

Η Αρχαία Σπάρτη, από την άλλη πλευρά, δεν ήταν ναυτική δύναμη. Η Αρχαία Αθήνα ήταν πολύ πλουσιότερη από τη Αρχαία Σπάρτη. Μια ναυτική δύναμη μπορεί να ασχοληθεί με το διεθνές εμπόριο ενώ μια ηπειρωτική δύναμη όχι.

Κατ' αντιστοιχία, η Ρωσία δεν μπορεί να είναι η Αθήνα. Πρέπει να είναι η Σπάρτη, και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είναι μια χερσαία δύναμη με τα χαρακτηριστικά ενός σπαρτιάτικου έθνους.

Πηγή χαρτών: Mauldin Economics