Ο Τραμπ δοκιμάζει τις αντοχές της Ευρώπης

Η πιθανή απόρριψη της παγκόσμιας συμφωνίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η άποψη του Ντόναλντ Τραμπ ότι το ΝΑΤΟ και οι διατλαντικές εμπορικές σχέσεις περισσότερο πλήττουν τους αμερικανούς φορολογούμενους παρά ενισχύουν τη δύναμη και την παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ -εκτιμάται από το Λευκό Οίκο- ότι θα προσδώσουν κύρος στον αμερικανό πρόεδρο και περαιτέρω αναγνώριση από τους υποστηρικτές της πολιτικής του.

Όμως τα πρωτοσέλιδα των ΜΜΕ στην Ευρώπη δείχνουν άλλα και προϊδεάζουν για μακροχρόνιες συνέπειες. Όχι μόνο για την εικόνα των ΗΠΑ στο εξωτερικό, αλλά και για τις δικές του προσωπικές φιλοδοξίες όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική.

Διπλωμάτες, ειδικοί, και πρώην αξιωματούχοι, διαβλέπουν ότι οι Ευρωπαίοι θα αποστρέψουν το βλέμμα από τις ΗΠΑ.

Πηγή: Reuters

Και τούτο διότι ο Τραμπ και επέπληξε τους συμμάχους του, και δεν κατάφερε να υποστηρίξει τις βασικές του θέσεις όσον αφορά στην ασφάλεια, και παγιδεύτηκε στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα την οποία οι ομόλογοί του στη Σύνοδο των G7 ομόφωνα αποφάσισαν να στηρίξουν.

Ο Τραμπ αυτό το μετέφρασε ως νίκη.

«Μόλις επέστρεψα από την Ευρώπη. Το ταξίδι ήταν μία μεγάλη επιτυχία για την Αμερική. Σκληρή δουλειά, αλλά μεγάλα αποτελέσματα» έγραψε στο twitter.

Από την πλευρά της Ευρώπης, οι εντυπώσεις που είχαν ήδη σφυρηλατηθεί κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, είναι εντελώς διαφορετικές: οι ΗΠΑ παραχωρούν τον παγκόσμιο ηγετικό τους ρόλο κάνοντας εσωτερική στροφή.

Και τώρα, έπειτα και από την επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ, η γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι «τελείωσε η εποχή που στηριζόμασταν σε άλλους».

Ο Derek Chollet, πρώην βοηθός Εθνικής Άμυνας στον τομέα της διεθνούς ασφάλειας της κυβέρνησης Ομπάμα, ανέφερε ότι υπάρχει κίνδυνος η Ευρώπη να μην ακολουθήσει τον Τραμπ, αν τη χρειαστεί.

«Με τη συμπεριφορά του ο Τραμπ χάνει ένα πολιτικό κεφάλαιο το οποίο μπορεί να χρειαστεί αν θέλει να ακολουθήσει διαφορετική πολιτική ή να ζητήσει από τους ευρωπαίους ηγέτες να λάβουν μία απόφαση για λογαριασμό μας» ανέφερε ο Chollet και πρόσθεσε:

Είτε πρόκειται για μία νέα προσέγγιση αναφορικά με το Ιράν είτε για μία νέα προσέγγιση για τον ISIS, τους δίνει μικρό κίνητρο ώστε να συνεργαστούν. Στην πραγματικότητα τους δίνει το αντίθετο κίνητρο: να μην συνεργαστούν.

Ο Τραμπ έχει θέσει το Ιράν ως βασικό του στόχο, 'πετώντας' την ιδέα της αποχώρησης από την πυρηνική συμφωνία με την Τεχεράνη. Αυτό, ότι δηλαδή οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποχωρήσουν από τη συμφωνία, έχει απογοητεύσει τους Ευρωπαίους κυρίως επειδή τους πήρε πολλά χρόνια ώστε να καταλήξουν σε αυτή.

Οι αναλυτές αναφέρουν ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα συμφωνήσουν με τις ΗΠΑ εάν ο Τραμπ κάνει πίσω και θα συνεχίσουν να επιτρέπουν στις εταιρείες τους να συνεργάζονται με το Ιράν.

Ευρωπαίος διπλωμάτης υπενθύμισε επιπροσθέτως ότι σε πολλές χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, οι ηγεσίες βρίσκονται ήδη αντιμέτωπες με τον λαϊκισμό -οι πολίτες τους, δηλαδή, «έχουν λιγότερη πρόθεση να υποστηρίξουν ξένες παρεμβάσεις ή να αποσπάσουν τη προσοχή τους από τα εγχώρια ζητήματα. Ο Τραμπ απλά θα κάνει πιο δύσκολο για αυτούς τους ηγέτες να πείσουν τους πολίτες να συμφωνήσουν.

«(Έχοντας ως δεδομένο) τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα πολιτικά κίνητρα αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, καλύτερα θα ήταν να μην συνεργαστούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες διότι ο Τραμπ είναι πολιτικά τοξικός» προσθέτει ο Chollet.

Βέβαια, ΗΠΑ και η Ευρώπη είναι δύσκολο να «χωρίσουν». Ως η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, οι ΗΠΑ αποτελεί τεράστια αγορά για τα ευρωπαϊκά αγαθά και ο αμερικανικός στρατός είναι ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Ο Τραμπ αξιώνει συστράτευση και μέτωπο τόσο έναντι της Βόρειας Κορέας όσο και εναντίον του ISIS.

Και στα δύο μέτωπα η Ευρώπη θα αποτελέσει βασικό παράγοντα.

Οι ΗΠΑ βασίζονται, επίσης, στις ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών και στο στρατό της. Και μπορεί να έχουν μεγάλη στρατιωτική παρουσία σε όλο τον κόσμο, όμως η παρουσία της Ευρώπης έχει ολοένα και μεγαλύτερη στρατηγική σημασία. Στη Δυτική Αφρική η Ευρώπη έχει πιο ενεργή παρουσία από τον αμερικανικό στρατό, με χώρες όπως η Γαλλία για παράδειγμα, να πρωτοστατούν στον αγώνα κατά των εκεί τζιχαντιστών.

Πηγή: Reuters

Αμερική και Γερμανία

Αλλά η επιθετική στάση και η απαίτηση του Τραμπ οι Ευρωπαίοι ηγέτες να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες, μπορεί να είναι αντιπαραγωγική. Για παράδειγμα η Γερμανία δεσμεύθηκε να φθάσει το όριο του 2% έως το 2024.

Η απόφαση αυτή ελήφθη έπειτα από μία διεξοδική επανεξέταση της πολιτικής αλλά και επειδή έχει αυξηθεί η ρωσική απειλή. Όμως η κίνηση αυτή είναι ευαίσθητη για μια χώρα η οποία κουβαλά τις μνήμες του ναζισμού. Τώρα, η συζήτηση για τις δαπάνες θα μεταφραστεί ως εχθρότητα για τον Τραμπ, ο οποίος είναι ήδη αντιδημοφιλής στη χώρα.

Η έχθρα για τον Πρόεδρο Τραμπ είναι τόσο μεγάλη στη Γερμανία, που το Der Spiegel, συνοψίζοντας την επίσκεψή του γράφει: «Ήρθε η ώρα να απαλλαγούμε από τον Ντόναλντ Τραμπ».

Πίσω στην Αμερική, οι κριτικές για το ταξίδι του Τραμπ ήταν καλύτερες, τουλάχιστον μεταξύ όσων τον στηρίζουν.

Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας ήταν ανάμεσα σε εκείνους που τον επαίνεσαν. Ο γερουσιαστής, Bod Corker ανέφερε ότι «δεν θα μπορούσα να είμαι πιο ευχαριστημένος από το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό» και πρόσθεσε ότι ήταν «σχεδόν τέλειο». Ο ίδιος εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι «μπορούμε να επαναβεβαιώσουμε την αμερικανική ηγεσία και να ενισχύσουμε τις βασικές μας συμμαχίες».

Πρόκειται για μία ακριβώς αντίθετη εκτίμηση από αυτή της Άνγκελα Μέρκελ η οποία ανέφερε ότι η Ευρώπη «πρέπει πραγματικά να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της».

Ο Bill Kristol, συντηρητικός συντάκτης και σχολιαστής, ανέφερε ότι το σχόλιο της Μέρκελ υπενθυμίζει τις αποτυχίες του Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεδρίας του και την αποτυχία της Αμερικής.

Ωστόσο, για τους υποστηρικτές του Τραμπ η απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα αποτελεί ένδειξη ότι ο αμερικανός πρόεδρος είναι διατεθειμένος να βρεθεί αντιμέτωπος με ένα παγκόσμιο κατεστημένο το οποίο λειτουργεί μόνο προς όφελος των ελίτ.

Δύο φορές κατά τη διάρκεια των τεσσάρων μηνών της διακυβέρνησης, η Ουάσιγκτον θα έχει στρέψει την πλάτη της σε σημαντικές διεθνείς συμφωνίες, για τις οποίες οι εταίροι της και οι αντίπαλες κυβερνήσεις έχουν κάνει οδυνηρές πολιτικές παραχωρήσεις.

Αυτή η εμπειρία είναι πιθανό να κάνει λιγότερο ελπιδοφόρο το μέλλον, όποιος και αν είναι στη θέση του προέδρου, καθώς τα ξένα κράτη δεν θα πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Θα υπονομεύσει επίσης τη φιλελεύθερη διεθνή τάση και θα παραχωρήσει ηγετικές θέσεις σε αντιπάλους της Αμερικής, όπως η Κίνα , υποστηρίζουν οι επικριτές του Τραμπ.

«#ParisAgreement (Συμφωνία Παρισιού) δεν είναι μόνο για το κλίμα: αφορά κυρίως και το αν θα παραμείνει η Αμερική παγκόσμιος ηγέτης» ανέφερε ο πρώην υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία των ΗΠΑ, Mitt Romney στο twitter.

Επίσης, οι γερουσιαστές των Δημοκρατικών Robert Menendez του New Jersey και ο Jack Reed του Rhode Island, έστειλαν επιστολή στον Λευκό Οίκο σημειώνοντας ότι «η αποχώρηση από τη Συμφωνία του Παρισιού θα έβλαπτε τις σχέσεις με τους συμμάχους μας και θα αποδυνάμωνε την αμερικανική παρουσία στη παγκόσμια σκηνή...δίνοντας δύναμη σε ανταγωνιστικά κράτη, όπως η Κίνα».

Με πληροφορίες από: Trump and Europe don't mix, and that will have lasting consequences - By Stephen Collinson and Nicole Gaouette, CNN