Η ρήξη της Μέρκελ με τον Τραμπ οδηγεί την Ευρώπη στην Κίνα

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα θα επιχειρήσουν το βράδυ της Πέμπτης και την Παρασκευή, στη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες, να συσφίξουν τις σχέσεις τους λόγω των ανησυχιών που προκαλεί ο Ντόναλντ Τραμπ αναφορικά με το κλίμα και το εμπόριο με την Κίνα.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα υποδεχθούν τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Κετσιάνγκ με την ελπίδα να εμβαθύνουν σε κοινές θέσεις, παρά τις επίμονες διαφωνίες αναφορικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις ελεύθερες συναλλαγές.

REUTERS/Jonathan Ernst

Αυτή η σύνοδος κορυφής αποκτά ιδιαίτερη σημασία μετά τις δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου ότι η Ευρώπη δεν μπορεί «να υπολογίζει πλήρως» στο Λονδίνο και την Ουάσινγκτον ως συμμάχους και εξέφρασε την επιθυμία οι Ευρωπαίοι να αγωνιστούν για «το δικό τους μέλλον» και να πάρουν «τη μοίρα τους στα χέρια τους».

REUTERS/Jonathan Ernst

Ως απάντηση, ο Τραμπ μέσω του προσωπικού του λογαριασμού στο Twitter εξέφρασε την δυσαρέσκειά του απέναντι στο Βερολίνο την Τρίτη, γράφοντας πως οι ΗΠΑ έχουν τεράστιο εμπορικό έλλειμα σε σχέση με την Γερμανία και ότι το Βερολίνο πληρώνει πολύ λιγότερα για τη συμμαχία στο ΝΑΤΟ. Μάλιστα, προειδοποίησε πως αυτό πρόκειται να αλλάξει.

Μέσα σε αυτό το τεταμένο κλίμα, το Πεκίνο -πρώτος παγκοσμίως ρυπαντής με αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου- οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να εκδώσουν μια κοινή δήλωση εκφράζοντας τη σταθερή υποστήριξή τους στη συμφωνία για το κλίμα, όπως παρατηρεί το Γαλλικό πρακτορείο.

Κίνα: Θέλουμε συμφωνία

Στη Σύνοδο Κορυφής εκτιμάται ότι θα υπάρξει κάποια πρόοδος όσον αφορά στις επενδύσεις για τις οποίες η διαπραγμάτευση έχει ξεκινήσει από το 2013 μκαι τώρα ολοκληρώνεται ο 13ος γύρος διαπραγματεύσεων. «Παραμένουν διαφορές», παραδέχεται ο Λι Σενγκάνγκ, του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου, όμως «η θέση της Κίνας είναι σαφής: Θέλουμε να ολοκληρωθεί γρήγορα αυτή η συμφωνία».

Για τον Ματς Χάρμπορν, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Εμπορικού Επιμελητηρίου «μια επιτάχυνση» των συνομιλιών «θα έδειχνε πως η Κίνα αντιμετωπίζει με σοβαρότητα» αυτή τη διαπραγμάτευση. Όπως εξήγησε στο Bloomberg:

Θα θέλαμε οι επιχειρήσεις μας να έχουν την ίδια πρόσβαση στην κινεζική αγορά που έχουν οι κινεζικές επιχειρήσεις στην ευρωπαϊκή αγορά.

Στην αρχή της χρονιάς φάνηκε να αρχίζει μια εμπορική προσέγγιση ανάμεσα στην Κίνα και την ΕΕ, λόγω της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ, οι θέσεις του οποίου υπέρ του προστατευτισμού στο εμπόριο προκαλούσαν ήδη ανησυχία.

Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, είχε μάλιστα υπερασπιστεί τις ελεύθερες συναλλαγές αγαθών και κεφαλαίων «που είναι αδύνατο να σταματήσουν», καθώς και μια «αμετάκλητη» παγκοσμιοποίηση.

REUTERS/Nicolas Asfouri

Η ομιλία αυτή ήταν ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη από τους Ευρωπαίους, οι οποίοι περιμένουν έκτοτε από την Κίνα «να περάσει από τα λόγια στις πράξεις», σύμφωνα με τη δήλωση της ευρωπαίας επιτρόπου Εμπορίου Σεσίλια Μάλμστρομ. «Οι ευπρόσδεκτες δεσμεύσεις εκ μέρους τους περί απελευθέρωσης δεν έχουν συνοδευτεί από συγκεκριμένες δράσεις», μία δήλωση που δείχνει πως οι διαφωνίες εξακολουθούν να υφίστανται στο εμπόριο.

Τα σημεία τριβής και οι αντιδράσεις των ΜΚΟ

Στα σημεία τριβής περιλαμβάνεται το καθεστώς της «οικονομίας της αγοράς» που η ΕΕ αρνείται να χορηγήσει στην Κίνα, επειδή την κατηγορεί για ντάμπινγκ σε ορισμένους τομείς, όπως η σιδηρουργία. Ή επίσης τα εργαλεία εμπορικής άμυνας που οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να ενισχύσουν ακριβώς για να αντιμετωπίσουν τις πρακτικές του Πεκίνου. Άλλα θέματα, όπως η «στρατιωτικοποίηση» στη Σινική Θάλασσα, πηγή περιφερειακών εντάσεων ή το ζήτημα των ανθρώπινων δικαιωμάτων, απασχολούν επίσης τους Ευρωπαίους.

Όπως αναφέρει στο AFP η Λότε Λάιχτ της ΜΚΟ Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων:

Οι ηγέτες της ΕΕ οφείλουν να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους και να ενεργήσουν ούτως ώστε τα ανθρώπινα δικαιώματα και η απελευθέρωση ειρηνικών διαδηλωτών να αποτελέσουν μια μείζονα στρατηγική προτεραιότητα στις σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα.

Η οργάνωσή της και πολλές άλλες, όπως η Διεθνής Αμνηστία και οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, απηύθυναν ανοιχτή επιστολή στους Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ζητώντας τους να θέσουν τα ζητήματα αυτά στους Κινέζους.

«Οι περισσότεροι από τους ευρωπαίους ηγέτες αρνούνται να δεσμευθούν δημοσίως σε ζητήματα όπως η χρήση από την Κίνα βασανιστηρίων και αυθαίρετων συλλήψεων», αναφέρουν αυτές οι ΜΚΟ στην επιστολή τους.