Η 115η επέτειος από την ανακάλυψή του Μηχανισμού των Αντικυθήρων στο Doodle της Google

Είναι γνωστός ως ο πρώτος υπολογιστής της ιστορίας, ηλικίας 2.000 ετών που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες για την χαρτογράφηση της θέσης του Ήλιου, της Σελήνης και των πλανητών ενώ ενδέχεται να είχε και άλλη μια χρήση: την πρόβλεψη του μέλλοντος, όπως αναφέρουν ερευνητές.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ένα περίπλοκο σύστημα αποτελούμενο από χάλκινα εργαλεία που χρονολογούνται από το 60 π.Χ, και χρησιμοποιούνταν από τους αρχαίους Έλληνες για την εύρεση των μελλοντικών ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων.

(Tο σημερινό Google Doodle)

Ενώ οι ερευνητές προηγουμένως είχαν επικεντρωθεί στο εσωτερικό του μηχανισμού, μια παράλληλη έρευνα που κρατά μια δεκαετία επιχειρεί τώρα να αποκωδικοποιήσει επιγραφές πάνω στις εξωτερικές επιφάνειές του.

«Επιβεβαιώνεται ότι ο μηχανισμός έδειχνε τους πλανήτες καθώς και τη θέση του ήλιου και της σελήνης στον ουρανό», λέει ο Μάικ Έντμουντς, καθηγητής αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Καρντίφ της Ουαλίας, ο οποίος ήταν μέλος της ομάδας έρευνας.

Όμως στη προσπάθεια δημιουργίας ενός «καθρέπτη του ουρανού», οι αρχαίοι μηχανικοί ίσως να ενέδωσαν σε μια πιο «πεζή» χρήση του, στην προσπάθεια του ανθρώπου να μάθει τι του επιφυλάσσει το μέλλον. Ο Έντμουντς, ο οποίος έχει εργαστεί στο project για περίπου 12 χρόνια, είπε πως από την αποκωδικοποίηση των επιγραφών προκύπτει πως οι αρχαίοι ήξεραν ακόμη και το χρώμα που θα είχε η επικείμενη έκλειψη.

«Δεν είμαστε βέβαιοι πώς να το ερμηνεύσουμε αυτό, για να είμαι ακριβής, όμως υποθέτουμε ότι το χρώμα της έκλειψης αποτελούσε ένα είδος οιωνού. Ορισμένα χρώματα ήταν ευοίωνα ενώ άλλα δυσοίωνα», είπε κατά την παρουσίαση που είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, σημειώνοντας πως:

Αν είναι έτσι, και εμείς δίνουμε την σωστή ερμηνεία, είναι η πρώτη φορά που έχουμε έναν μηχανισμό που αφορά την αστρολογία περισσότερο παρά στην αστρονομία.

Ωστόσο, ο ίδιος πρόσθεσε πως ο αντικειμενικός σκοπός του μηχανισμού ήταν αστρονομικός και όχι αστρολογικός.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η συσκευή πιθανότητα κατασκευάστηκε στη Ρόδο και δεν αποτελούσε μοναδικό κομμάτι, αν και είναι η μόνη που διασώζεται.

Ο υπολογιστής είχε τη δυνατότητα να προσθέτει, να αφαιρεί, να πολλαπλασιάζει και να διαιρεί. Οι ερευνητές δεν είναι βέβαιοι τι έγινε με αυτή τη γνώση που χάθηκε. Η μηχανική περιπλοκότητα αυτού του μεγέθους μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα μεσαιωνικά ρολόγια στους Καθεδρικούς της Ευρώπης, που εμφανίστηκαν 1.000 χρόνια αργότερα.

Πότε ανακαλύφθηκε

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο ανοικτά του Ελληνικού νησιού Αντικύθηρα μεταξύ των Κυθήρων και της Κρήτης.

Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει χρονολογείται μεταξύ του 150 π.Χ. και του 100 π.Χ., αρκετά πριν από την ημερομηνία του ναυαγίου, το οποίο ενδέχεται να συνέβη ανάμεσα στο 87 π.Χ. και 63 π.Χ.. Θα μπορούσε να ήταν κατασκευασμένο μέχρι μισόν αιώνα πριν το ναυάγιο.

Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 1900 σε βάθος περίπου 40 με 64 μέτρων και πολλοί θησαυροί, αγάλματα και άλλα αντικείμενα, ανασύρθηκαν από Συμιακούς σφουγγαράδες και βρίσκονται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων εμπνέει τη NASA

Ταξίδι στο διάστημα με τεχνολογία του παρελθόντος. Μηχανικοί της NASA έχουν σχεδιάσει ένα ρόβερ που προορίζεται για τον πλανήτη Αφροδίτη και το οποίο αντλεί εμπνεύσεις από τον Mηχανισμό των Αντικυθήρων και από τις μηχανές του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Είναι γνωστό ότι η καυτή Αφροδίτη είναι ένας πολύ δύσκολος πλανήτης, ένα από τα πιο εχθρικά περιβάλλοντα στο ηλιακό μας σύστημα, με πολύ πιο ακραίες συνθήκες από ό,τι ο Άρης, μία «κόλαση» για οποιοδήποτε μηχάνημα στέλνει ο άνθρωπος εκεί.

AΠΕ-ΜΠΕ

Καμία σοβιετική ή αμερικανική διαστημοσυσκευή δεν έχει επιζήσει στην επιφάνειά της για πάνω από 127 λεπτά, καθώς η θερμοκρασία των 460 βαθμών Κελσίου που λιώνει μέταλλα, η πίεση των 92 μπαρ και τα νέφη θειϊκού οξέος μπορούν να «ψήσουν» γρήγορα τα ηλεκτρονικά κυκλώματα.

Ακριβώς γι' αυτό το λόγο, ο μηχανικός Τζόναθαν Σόντερ και η ομάδα του στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JPL) της NASA σχεδίασαν ένα -φουτουριστικό και ταυτόχρονα ρετρό- ρόβερ, με την ονομασία "Automaton Rover for Extreme Environments" (AREE) ή «Αυτόματο Ρόβερ για Ακραία Περιβάλλοντα». Το ρόβερ δεν χρειάζεται καθόλου τα ευάλωτα ηλεκτρονικά, αλλά χρησιμοποιεί μόνο ενισχυμένα μηχανικά συστήματα από ανθεκτικά μεταλλικά κράματα, αναφέρει δημοσίευμα του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Το ρόβερ διαθέτει ένα όχι ηλεκτρονικό αλλά πλήρως μηχανικό υπολογιστή-ρολόι, που θυμίζει εκείνον των Αντικυθήρων που προέβλεπε αστρονομικά συμβάντα προ 2.300 ετών. Περιλαμβάνει επίσης ένα είδος φωνογράφου, που θα καταγράφει στοιχεία.

Τα στοιχεία αυτά θα υψώνονται στην ατμόσφαιρα ανά τακτά χρονικά διαστήματα μέσω ενός μπαλονιού γεμάτου με αέριο και θα καταλήγουν σε ένα drone-αναμεταδότη που θα βρίσκεται δεκάδες χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια και θα κινείται με ηλιακή ενέργεια. Το drone, με τη σειρά του, θα μεταδίδει τα στοιχεία σε δορυφόρο που θα κινείται σε τροχιά γύρω από την Αφροδίτη και από εκεί θα στέλνονται τελικά στη Γη.

Το ρόβερ, το οποίο θα συλλέγει κλιματικά, σεισμικά και γεωλογικά δεδομένα, θα κινείται με ένα σύστημα ποδιών που θα τροφοδοτούνται μόνο με αιολική ενέργεια από τους ανέμους, η οποία θα συλλέγεται από μια τουρμπίνα στην κορυφή του. Στόχος είναι η διαστημοσυσκευή να επιβιώσει πάνω στην Αφροδίτη για εβδομάδες ή και μήνες.

Το ρόβερ είχε αρχικά προταθεί πέρυσι και πρόσφατα έλαβε επιχορήγηση στο πλαίσιο του προγράμματος της NASA για τη στήριξη καινοτόμων διαστημικών ιδεών (Innovative Advanced Concepts Program). Αν και δεν είναι ακόμη βέβαιο ότι η NASA θα χρησιμοποιήσει ένα τέτοιο ρόβερ χαμηλής τεχνολογίας, εφόσον όντως το κάνει, τότε θα είναι η πρώτη εφαρμογή της αρχαίας τεχνολογίας για την εξερεύνηση του διαστήματος.