Ημέρα Μητέρας: Οι μητέρες που κάνουν τη μεγαλύτερη θυσία για τα παιδιά τους
Είναι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι τους. Εργάζονται έως και 12 ώρες την ημέρα και παίρνουν λιγότερα από τον βασικό μισθό. Δεν είναι θύματα τράφικινγκ όμως. Είναι μητέρες που αποφάσισαν να μεταναστεύσουν για να εργασθούν και να προσφέρουν ένα καλύτερο μέλλον στα παιδιά τους.
Είναι μεταξύ των περίπου 330.000 οικιακών βοηθών από τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία που έφυγαν από την πατρίδα τους για να βρουν δουλειά στο Χονγκ Κονγκ. Πρωταγωνιστούν στο ντοκιμαντέρ «Η Βοηθός», που θα κάνει την επίσημη πρεμιέρα του την Ημέρα της Μητέρας.
Το κινηματογραφικό έργο είναι ένα χρονογράφημα. Πέντε γυναίκες, με εξαιρετικές προσωπικές ιστορίες, εξομολογούνται στον φακό όλα όσα έχουν ζήσει τα χρόνια που εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί στο Χονγκ Κονγκ. Το ντοκιμαντέρ ανοίγει μια πόρτα – όχι απλό παράθυρο – στην καθημερινότητα τους και εξερευνά τις επιπτώσεις που έχει στην ζωή τους η απόσταση από τις οικογένειες τους.
Τα δύο τρίτα των οικιακών βοηθών του Χονγκ Κονγκ είναι μητέρες και οι ίδιες, αλλά αναγκάζονται να αφήσουν πίσω τα παιδιά τους – ανεξαρτήτως ηλικίας – για να ταξιδέψουν στο εξωτερικό και να τους στείλουν χρήματα, που θα τους εξασφαλίσουν όλα τα βασικά αγαθά.
«Ύστερα από έναν χρόνο δουλειάς στο Χονγκ Κονγκ, μπόρεσα να δω τα παιδιά μου. Η μικρή μου κόρη δεν με αναγνώρισε», λέει η Vilma Jondarino, μια από τις κυρίες που πρωταγωνιστούν στην ταινία. Η Vilma έχει τρία παιδιά - 5,11 και 12 ετών.
Οι περιορισμένες επαγγελματικές ευκαιρίες στην πατρίδα τους, αναγκάζουν αυτές τις γυναίκες να μεταναστεύσουν, τα πράγματα είναι δύσκολα ακόμη και για εκείνες με ανώτερη μόρφωση. Οι δουλειές που υπάρχουν προσφέρουν μισθό πολύ μικρότερο απ΄ ότι πληρώνει μια θέση οικιακής βοηθού στο Χονγκ Κονγκ.
Η ανάγκη σπρώχνει αυτές τις γυναίκες σε ένα «επίπονο» δίλημμα: να αφήσουν τις οικογένειές τους για να ψάξουν εργασία στο εξωτερικό ή να μείνουν σπίτι ρισκάροντας μια ζωή μέσα στη φτώχεια;
Ορισμένες από τις μητέρες της ταινίας συμμετέχουν σε μια χορωδία με το όνομα «Οι αφανείς ήρωες» και κάνουν εμφανίσεις σε ετήσιο φεστιβάλ του Χονγκ Κογνκ. «Μακάρι να μπορούσα να σου δώσω ένα φιλί για καληνύχτα», τραγουδούν και κάθε μια αποτυπώνει σε κάθε στίχο την θλίψη του αποχωρισμού από τα παιδιά της.
«Κάθε φορά που λέω αυτό το τραγούδι, το κάνω μέσα από την καρδιά μου», λέει η Vilma.
Jane and the Unsung Heroes getting ready and prepping for the scene #BehindTheScene #TheHelperDocumentary #ComingSoon #WomenEmpowerment pic.twitter.com/rWcrNEbSyg
— Helper Documentary (@TheHelperDoc) September 29, 2016
Το έργο είναι παραγωγή του πρότζεκτ Kickstarter και ελπίζει να αυξήσει την επίγνωση και την εκτίμηση για τα όσα βιώνουν αυτές οι γυναίκες και το πόσο μεγάλη είναι η συνεισφορά τους στην κοινωνία του Χονγκ Κονγκ.
«Ακούγαμε συνέχεια από αυτές τις γυναίκες πώς αυτό που θέλουν πρωτίστως είναι να λάβουν ένα ‘ευχαριστώ’ για όλη την δουλειά που κάνουν», είπε η σκηνοθέτης της ταινίας Joanna Bowers στο CNNi.
Έτσι λοιπόν, μετά την πρεμιέρα της Κυριακής, η ομάδα της θα ξεκινήσει μια καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την ονομασία «Χίλια Ευχαριστώ» (Thanks a Million) για να μπορέσουν όσοι το επιθυμούν να στείλουν τα δικά τους ευχαριστήρια μηνύματα στις οικιακές βοηθούς του Χονγκ Κονγκ, αλλά και του κόσμου ολόκληρου. Τα κέρδη από την κινηματογραφική ταινία θα δοθούν σε φιλανθρωπίες.
Ευάλωτες στην κακομεταχείριση
Η παραγωγή, πέρα από τον στόχο να δείξει την θυσία που αυτές οι γυναίκες κάνουν για τις οικογένειές τους, θέλει θα αποτυπώσει και άλλα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες που φτάνουν στην χώρα.
Για πολλές απ΄αυτές είναι η πρώτη φορά που ταξιδεύουν στο εξωτερικό και όταν φτάνουν δεν έχουν χρήματα και δεν γνωρίζουν τη γλώσσα, κάτι που τις κάνει ιδιαίτερα ευάλωτες.
Οι περισσότερες βρίσκουν δουλειά μέσω γραφείων ευρέσεως εργασίας. Αυτό σημαίνει πως γνωρίζουν τον εργοδότη τους παρά μόνο όταν έχουν ήδη υπογράψει ένα διετές συμβόλαιο που τις υποχρεώνει να μένουν και να εργάζονται στο σπίτι του. Λαμβάνουν 550 δολάρια τον μήνα και δικαιούνται ένα ρεπό την εβδομάδα.
Ο οργανισμός Mission For Migrant Workers (MFMW) ανακοίνωσε τα αποτελέσματα έρευνας που έκανε σε περισσότερες από 3.000 οικιακές βοηθούς στο Χογνκ Κογκ. Το 43% των ερωτηθέντων δεν είχαν δικό τους δωμάτιο, με πολλές να αποκαλύπτουν πως αναγκάζονται να κοιμούνται σε τουαλέτες, αποθήκες ή ακόμη και σε ταράτσες.
Φυσικά αυτό είναι παράνομο. Η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ αναφέρει σαφώς πως οι οικιακές βοηθοί θα πρέπει να λαμβάνουν «κατάλληλο χώρο διαμονής με κάποια ιδιωτικότητα».
Άλλη έρευνα, από το Students Against Fees and Exploitation (SAFE) του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ δείχνει πως περισσότερα από 70% των γραφείων εύρεσης εργασίας του Χονγκ Κονγκ παρανομούν χρεώνοντας πολλά τους πελάτες τους ή κρατώντας τα διαβατήρια των εργαζομένων.
Μια από τις οικιακές βοηθούς που μιλούν στην ταινία, η 46χρονη Liza Avelino, έχει ξεκινήσει έναν έρανο, που βοηθά τις γυναίκες που κάνουν την ίδια δουλειά με εκείνη να μάθουν τα δικαιώματά τους. Η Avelino έχει δύο γιούς, δίδυμους, στα 20.
«Μερικοί άνθρωποι λένε, ‘είσαι πηγή έμπνευσης, θέλουμε να βοηθήσουμε’», είπε η 46χρονη στο CNNi. «Ορισμένοι θέλουν πραγματικά να δωρίσουν χρήματα, έτσι μου ήρθε η ιδέα του εράνου».
«Πρέπει να θυσιαστώ»
Παρά τις πολλές δυσκολίες οι περισσότερες από τις μητέρες δηλώνουν πως οι κόποι τους αξίζουν.
Η Analyn Tapil πρόσφατα γύρισε στην πατρίδα της για να δει τον γιό της να αποφοιτά. Έχει δύο αγόρια στην εφηβεία.
«Είμαι περήφανη μαμά», είπε. «Ίσως αν δεν ερχόμουν στο Χονγκ Κόγγκ, να μην μπορούσα να τους δώσω ένα καλύτερο μέλλον και να μην μπορούσα να τους στείλω στο καλύτερο σχολείο».
Δυστυχώς όμως οι επιπτώσεις της απόστασης είναι δραματικές και η ίδια έχει πληρώσει το τίμημα της απόφασής της.
«Πρέπει να θυσιαστώ», τόνισε. «Ο μεγάλος μου γιος μέχρι και σήμερα δεν καταλαβαίνει γιατί είμαι μακριά τους, μέχρι σήμερα με κατηγορεί. Έχει τόσες πολλές ερωτήσεις - γιατί υπάρχουν οικογένειές που επιβιώνουν, ακόμη και αν δεν είναι μακριά από τα παιδιά τους;».
«Δεν έχω επιλογή. Πρέπει να δουλεύω ακόμη».
Hong Kong's unsung heroes: Mothers making the ultimate sacrifice, By Rebecca Wright, CNN