Τι συνέβη στις 14η Νοεμβρίου του 1963 στο Surtsey και το έκανε τόσο γνωστό; (pics)
To Surtsey βρίσκεται περίπου τριάντα χιλιόμετρα από τη νότια ακτή της Ισλανδίας και είναι ένα από τα νεότερα νησιά του κόσμου με "ηλικία" μόλις πενήντα ετών. Πήρε το όνομά του από τον Surtur, τον θεό της φωτιάς στη νορβηγική μυθολογία.
Για να δημιουργηθεί χρειάστηκαν λίγες εβδομάδες, μετά από μια σειρά εκρήξεων ηφαιστείου, που εκτίναξαν υλικό σε ύψος εκατοντάδων μέτρων.Δημιουργήθηκε μετά από μια υποβρύχια ηφαιστειακή έκρηξη η οποία ξεκίνησε σε βάθος 130 μέτρων στη Νορβηγική Θάλασσα. Η επίσημη γέννηση του νησιού είναι η 14η Νοεμβρίου του 1963.
Τη γέννηση του νησιού είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν τα μέλη μιας τράτας που ψάρευε στην περιοχή. Όπως περιέγραψαν οι ψαράδες, αισθάνθηκαν ένα παράξενο, σκαμπανέβασμα του καϊκιού τους και μια τεράστια στήλη καπνού πετάχτηκε ξαφνικά από την ήρεμη θάλασσα. Μέσα σε λίγες μέρες, το νησί είχε μήκος 500 μέτρα και είχε φτάσει σε ύψος 45 μέτρων. Δέκα ημέρες αργότερα το μήκος του έφτανε στα 900 μέτρα και το πλάτος τα 650.
(Πηγή: NASA)
Τρεις εβδομάδες μετά την πρώτη έκρηξη μια ομάδα τριών Γάλλων δημοσιογράφων πάτησαν το πόδι τους στο νησί ωστόσο μετά από μια βίαια έκρηξη αναγκάστηκαν να φύγουν.
Το ηφαίστειο εξακολούθησε να εκρήγνυται και το νησί συνεχίσε να αναπτύσσεται. Όταν η έκρηξη τελικά σταμάτησε στις 5 Ιουνίου 1967, το νησί είχε μεγαλώσει σε μέγεθος φθάνοντας τα 2,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα.Το υψηλότερο σημείο του ήταν 174 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Ωστόσο, μετά το τέλος της έκρηξης, το νησί άρχισε να μικραίνει σε μέγεθος. Επειδή προέρχεται από ηφαιστειακή τέφρα, που είναι χαλαρή, διαβρώνεται γρήγορα από τον Βόρειο Ατλαντικό.
Από το 2012, η επιφάνεια του έχει μειωθεί κατά το ήμισυ και η μέγιστη ανύψωση του έχει πέσει στα 155 μέτρα. Με αυτό το ρυθμό, το νησί αναμένεται να παραμείνει στη θέση τουλάχιστον για άλλα 100 χρόνια.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο ρυθμός διάβρωσης θα επιβραδυνθεί τα τελευταία χρόνια καθώς ο σκληρότερος πυρήνας του νησιού, που είναι κατασκευασμένος από σκληρές ροές λάβας, αντέχει περισσότερο. Έτσι, το νησί δεν αποκλείεται να επιβιώσει για αρκετούς αιώνες.
(Πηγή:NOAA)
Αυτό που κάνει τον Surtsey συναρπαστικό για τους επιστήμονες είναι ο τρόπος με τον οποίο το νησί αποικίζεται σιγά σιγά από φυτά και πουλιά.
Τα πρώτα φυτά αναπτύχθηκαν στις ακτές την άνοιξη του 1965. Στα επόμενα είκοσι χρόνια, παρατηρήθηκαν περίπου είκοσι είδη φυτών, αλλά μόνο τα μισά επιβίωσαν στο αμμώδες έδαφος.
Όσο αφορά τα πουλιά, αυτά άρχισαν να φτάνουν και να φωλιάζουν στο νησί, τα κοπάδια τους γονιμοποίησαν το χώμα με θρεπτικά συστατικά και άρχισαν να επιβιώνουν περισσότερα φυτά.
Μέχρι το 2008, υπήρχαν 69 είδη φυτών στο Surtsey. Από αυτά, τα βρύα και οι λειχήνες αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της φυτικής ζωής, αλλά νέα είδη συνεχίζουν να φθάνουν στο νησί με τη θάλασσα, τον άνεμο και τα πουλιά, με ρυθμό περίπου 2-5 νέων ειδών ανά έτος.
Το Surtsey ζουν δώδεκα είδη από ψαροπούλια που βρίσκονται τακτικά στο νησί, καθώς και φώκιες που έχουν καταφύγιο τη βόρεια ακτή. Επίσης, ζουν γυμνοσάλιαγκες, αράχνες και σκαθάρια.
Από το 1965, είναι ένα φυσικό καταφύγιο και χώρος παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.