Τι ετοιμάζει η Ρωσία στη Συρία;
Για τρίτη φορά μέσα σε δέκα μέρες, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών έλαβε ένα επείγον τηλεφώνημα από τον αμερικανό ομόλογό του για την κατάσταση στη Συρία.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρυ (John Kerry) εξέφρασε στον Σεργκέι Λαβρόφ (Sergei Lavrov) την ανησυχία του σχετικά με πληροφορίες για ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Συρία, και προειδοποίησε για τις καταστροφικές συνέπειες της συνεχιζόμενης υποστήριξης της Μόσχας προς τον σύρο σύμμαχό της, Μπασάρ αλ Άσαντ (Bashar al Assad).
Οι τελευταίες προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον –που προς το παρόν δεν εισακούονται από τη Μόσχα– λαμβάνουν χώρα την ώρα που δορυφορικές εικόνες επιβεβαιώνουν την επέκταση της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην αεροπορική βάση της Λαττάκειας.
Οι αμερικανοί αξιωματούχοι θεωρούν πιθανόν ότι η Ρωσία κατασκευάζει μια επιχειρησιακή αεροπορική βάση στην περιοχή, αν και σύμφωνα με το Πεντάγωνο δεν έχει επιστρατευτεί ακόμα κάποιο ρωσικό μαχητικό αεροπλανοφόρο.
Το Κρεμλίνο αρνείται ότι ενισχύει την παρουσία του στη Συρία, αλλά δεν κρύβει τη στρατιωτική βοήθεια που παρέχει στην κυβέρνηση της χώρας, την οποία θεωρεί ανάχωμα σε εξτρεμιστικές οργανώσεις, όπως το Ισλαμικό Κράτος.
Μιλώντας, αυτήν την εβδομάδα, στη Ντουσαμπέ στο Τατζικιστάν, σε περιφερειακό συνέδριο ασφάλειας, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν (Vladimir Putin) υπερασπίστηκε σθεναρά τη στήριξη που παρέχει στο καθεστώς Άσαντ, παροτρύνοντας και άλλες χώρες να πράξουν το ίδιο.
«Στηρίζουμε τη συριακή κυβέρνηση στον αγώνα της κατά της τρομοκρατικής επίθεσης. Παρείχαμε και θα συνεχίσουμε να παρέχουμε όλη την απαραίτητη τεχνική στρατιωτική βοήθεια και καλούμε και τις άλλες χώρες να κάνουν το ίδιο», τόνισε ο Πούτιν στους εκπροσώπους των χωρών.
«Αν η Ρωσία δεν υποστήριζε τη Συρία, η κατάσταση εκεί θα ήταν χειρότερη από ό,τι είναι στη Λιβύη και θα υπήρχαν ακόμη περισσότεροι πρόσφυγες», πρόσθεσε.
Τα ρωσικά συμφέροντα
Ωστόσο, θα ήταν αφελές να δει κανείς την αμετακίνητη υποστήριξη της Ρωσίας προς τη συριακή κυβέρνηση ως ανεξάρτητη συμφερόντων.
Το Κρεμλίνο ανησυχεί πραγματικά για τις συνέπειες που θα έχουν στην εσωτερική του ασφάλεια πιθανές νέες νίκες των ισλαμιστών ανταρτών στη Συρία, καθώς επίσης και για την πιθανότητα να αποκτήσουν τον έλεγχο της χώρας.
Η Ρωσία αντιμετωπίζει ήδη μια ισλαμιστική εξέγερση στην περιοχή του Βόρειου Καυκάσου που περιλαμβάνει την Τσετσενία, και υπάρχει ανησυχία ότι μια ενδεχόμενη νίκη του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία θα είχε αντίκτυπο στην περιοχή. Μερικοί από τους σημαντικότερους στρατιωτικούς διοικητές του Ισλαμικού Κράτους είναι ρωσόφωνοι τσετσενικής καταγωγής.
Επιπλέον, η Ρωσία έχει εμπορικά και στρατιωτικά συμφέροντα στη Συρία, τα οποία επιθυμεί να διατηρήσει. Αυτά τίθενται εν αμφιβόλω σε περίπτωση αλλαγής του καθεστώτος. Τα ρωσικά συμφέροντα περιλαμβάνουν μια ναυτική εγκατάσταση στην Ταρτούς (Tartus), τη μοναδική δίοδο της Ρωσίας προς τη Μεσόγειο Θάλασσα. Η Ρωσία έχει, επίσης, εμπορικές επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων υποδομών πετρελαίου και φυσικού αερίου, τις οποίες θέλει να προστατεύσει.
Διεθνής επίδραση
Οι πρακτικές ανησυχίες, όμως, δεν είναι αυτό που πραγματικά διακυβεύεται. Η ρωσική υποστήριξη στη Συρία έχει καταστεί το τελευταίο μέτωπο σε μια ευρύτερη μάχη του Κρεμλίνου για διεθνή επιρροή.
Το Κρεμλίνο θεωρεί ότι η εγκατάσταση μιας φιλοδυτικής κυβέρνησης στην Ανατολική Ουκρανία σήμανε το τέλος της ρωσικής επιρροής στην Ουκρανία και ανησυχεί ότι το ίδιο θα συμβεί και στη Συρία.
Αν πέσει η Συρία, θα αμφισβητηθεί στη Μέση Ανατολή και η ρωσική επιρροή, που έχει ήδη δεχτεί πλήγματα από την –καθοδηγούμενη από τις ΗΠΑ– εισβολή στο Ιράκ και το χάος στη Λιβύη.
Η αμετάκλητη υποστήριξή της στον Άσαντ και η εμφανής πρόθεση της να παρέμβει στη Συρία –ακριβώς όπως κατηγορείται ότι κάνει στην Ανατολική Ουκρανία– μπορεί να μεταβάλει τον στρατιωτικό συσχετισμό υπέρ του Άσαντ. Θα στείλει, όμως, και ένα ισχυρό μήνυμα: η Ρωσία, παρά την πτώση των τιμών πετρελαίου και τις δυτικές κυρώσεις, παραμένει μια υπολογίσιμη δύναμη.