Πόσο κοντά είμαστε στον εντοπισμό εξωγήινης ζωής;

Ο ρώσος δισεκατομμυριούχος, Yuri Milner ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι χρηματοδοτεί με το ποσό των 100 εκατομμυρίων δολαρίων, ένα πρόγραμμα για τον εντοπισμό σημάτων από εξωγήινους.

Η σύλληψη, ότι ίσως να μην είμαστε μόνοι στο διάστημα, δεν είναι καινούργια. Τις τελευταίες εκατονταετηρίδες, οι αστρονόμοι αναζητούν εξελιγμένη μορφή ζωής σε κοντινούς με τη Γη, πλανήτες.

Θα μπορούσε ο Άρης να είναι το σπίτι, ενός πολιτισμού που πεθαίνει, μεταφέροντας πάγους σε μια πιο ζεστή περιοχή, δηλαδή τον ισημερινό του πλανήτη; Θα μπορούσε κάτω από τα σύννεφα που καλύπτουν την Αφροδίτη να υπάρχει μια ακμάζουσα βιόσφαιρα;

Οι αστρονόμοι, τελικά αποκάλυψαν ότι, οι πλανήτες απείχαν μακράν από το να είναι οάσεις. Η Αφροδίτη είναι μια «κόλαση», με υψηλές θερμοκρασίες, ικανές να λιώσουν μόλυβδο. Ο δε Άρης είναι κρύος και ξηρός πλανήτης και οι συνθήκες που επικρατούν εκεί δεν ευνοούν τη σύνθετη ανάπτυξη ζωής.

Έτσι, εάν θα θέλαμε να εντοπίζουμε ζωή, που να μοιάζει με μας, θα έπρεπε να εστιάσουμε τις αναζητήσεις μας πιο μακριά. Και αυτό είναι το αντικείμενο της έρευνας της Extraterrestrial Intelligence (SETI).

Η ιδέα, εστιάζεται στο ότι από τη στιγμή που ένα είδος είναι τεχνολογικά ανεπτυγμένο, θα «διαφήμιζε» την παρουσία του στο διάστημα, ώστε να μπορούν να το εντοπίσουν τα αστρονόμοι άλλων κόσμων.

Σαν είδος έχουμε ήδη περάσει ήδη αυτό το στάδιο, το ότι δηλαδή θα μπορούσαμε να γίνουμε ανιχνεύσιμοι. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο έλεγχος της φωτιάς και η καλλιέργεια του εδάφους θα ήταν αρκετά για να μπορούσαν να μας εντοπίζουν εξωγήινοι αστρονόμοι, χιλιάδες χρόνια πριν.

Ωστόσο, το SETI, εστιάζει, στην τεχνολογική πρόβλεψη, ότι υπάρχει ζωή. Η ύπαρξη ραδιοφώνου και τηλεόρασης, τον τελευταίο αιώνα, θα ήταν επαρκή στοιχεία για να πιστοποιήσουν την ύπαρξη μας σε όποια εξωγήινη μορφή ζωής είχε ανάλογες με εμάς αναζητήσεις, αρκεί φυσικά να γνώριζε πώς να κάνει την έρευνα.

Το πρώτο διατλαντικό ραδιοφωνικό δελτίο έγινε από τον Γουλιέλμο Μαρκόνι το 1901. Τα πολύ χαμηλής συχνότητας, ραδιοκύματα, που «δραπέτευσαν», κατά τη μετάδοση αυτή, από τη Γη, ήδη ταξιδεύουν στο διάστημα τα τελευταία 114 χρόνια.

Τα χρόνια που ακολούθησαν, με την εξάπλωση του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, οι εκπομπές μας γίνονται όλο και πιο δυνατές. Έτσι, εξωγήινη εξελιγμένη μορφή ζωής, εάν βρισκόταν στην κατάλληλα απόσταση και γνώριζε ποιες συχνότητες θα έπρεπε να μελετήσει θα ήταν σε θέση να εντοπίσει τις μεταδόσεις των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 ή τη στέψη της Βασίλισσας Ελισάβετ.

Κάνουν όμως και οι εξωγήινοι εκπομπές στο διάστημα, όπως κάνουμε εμείς; Εάν ναι, τότε το SETI, θα μπορέσει να αποκαλύψει τα σήματά τους και να εντοπίσει την απόδειξη ότι υπάρχει ζωή, με νοημοσύνη και στο διάστημα.
Η αναζήτηση έχει προχωρήσει επί σειρά ετών από διαφορετικές ομάδες επιστημόνων, οι οποίοι με τα πιο εξελιγμένα εργαλεία μπορούν να εντοπίσουν ακόμη και μία βελόνα στα άχυρα.

Οι πρώτες έρευνες για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής εστιάσθηκαν στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η εθνική εορτή ραδιοφωνικής σιωπής ( the National Radio Silence Day) που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια μια ιδιαίτερα στενής προσέγγισης ανάμεσα στη Γη και τον Άρη, τον Αύγουστο του 1924.
Μεταγενέστερα, το 1960, το πρώτο πρόγραμμα SETI ξεκίνησε με το σχέδιο Ozma. Οι παρατηρήσεις έγιναν για έξι ώρες την ημέρα σε μια περίοδο αρκετών μηνών. Και στις δύο έρευνες που προαναφέραμε δεν υπήρξε κανένα αποτέλεσμα.

Οι έρευνες συνεχίζονται ακόμη και σήμερα. Πριν από την τελευταία ανακοίνωση, το πρόγραμμα SETI που μαγνήτισε την φαντασία του κοινού ήταν το SETI@home, στο οποίο συμμετείχαν εκατομμύρια πολίτες με τους ηλεκτρονικούς τους υπολογιστές. Αλλά ούτε και αυτή τη φορά υπήρξε κάποιο εύρημα.

Το πρόγραμμα που αναφερόμαστε, είναι το Breakthrough Listen, το οποίο «τρέχει» από παγκοσμίου φήμης αστρονόμους, όπως τον Frank Drake (ομότιμο πρόεδρο του Ινστιτούτου SETI) και το θεωρητικό φυσικό Stephen Hawking. Η έκταση έρευνας του νέου προγράμματος καλύπτει δέκα φορές την περιοχή του ουρανού, έχει πέντε φορές ευρύτερο φάσμα από τις υπάρχουσες ραδιοσυχνότητες και όλα αυτά θα τα κάνει εκατό φορές πιο γρήγορα από τις προηγούμενες έρευνες.

Το πρόγραμμα θα σκανάρει εκατομμύρια αστέρια που βρίσκονται πιο κοντά σε εμάς αλλά επίσης θα αναζητήσει σήματα έξω από το γαλαξία μας.

Τα δεδομένα του Breakthrough Listen σύντομα θα είναι διαθέσιμα στο κοινό. Θα είναι συνδεδεμένα με το πρόγραμμα SETI@home, γεγονός που σημαίνει ότι ακόμη και κάποιος με οικιακό υπολογιστή θα μπορέσει να βοηθήσει στην έρευνα.

Εάν βρούμε πιεστήρια για ζωή με νοημοσύνη έξω από τη Γη, τότε αυτή θα είναι η πιο σημαντική ανακάλυψη στην ιστορία της ανθρωπότητας. Από εκεί και πέρα αρχίζει η πολύ δουλεία.

The search for ET has been going on for years. So what do we know so far?

By, Jonti Horner, CNN