Τίλικουμ: Η τραγική ιστορία μίας φυλακισμένης φάλαινας – δολοφόνου

Γεννήθηκε στα παγωμένα νερά της Ισλανδίας. Και ξεριζώθηκε μωρό από το πλευρό της μαμάς του με σκοπό να γίνει (άλλος ένας) κρίκος στην αλυσίδα του θεάματος. Αρχικά μεταφέρθηκε στο θαλάσσιο πάρκο Sealand of the Pacific του Καναδά, όπου εννιά χρόνια μετά ενεπλάκη στο θάνατο ενός από τους εργαζόμενους.

Ο εκπαιδευτής που δούλευε εκεί σε καθεστώς μερικής απασχόλησης, γλίστρησε κι έπεσε μέσα στην πισίνα όπου ζούσαν ο Τίλικουμ και δύο θηλυκά. Οι όρκες τον βύθισαν στο νερό, πνίγοντάς τον.

"Πέθανε μετά από τρεις δεκαετίες μιζέριας", γράφει η PETA, αποχαιρετώντας τον Τίλικουμ

Λίγο αφότου το Sealand έκλεισε, ο Τίλικουμ μεταφέρθηκε στο SeaWorld του Ορλάντο, όπου «χάρισε» στον κόσμο του θεάματος 14 παιδιά.
Ο Τίλικουμ, ως μωρό ενός από τα πιο ευφυή θαλάσσια θηλαστικά, ήταν πρόθυμος να συνεργαστεί με τους εκπαιδευτές του, για την ικανοποίηση του κοινού. Όταν δεν τα κατάφερνε, όμως, τιμωρείτο με στέρηση φαγητού και απομόνωση σε μια μικροσκοπική πισίνα - όπου τον κακοποιούσαν οι θηλυκές «συγκάτοικοί» του.

Το 1999, ένα γυμνός άνδρας που είχε περάσει κρυφά την ασφάλεια και τρύπωσε νύχτα στο θαλάσσιο πάρκο, βρέθηκε την επόμενη ημέρα νεκρός πάνω στον Τίλικουμ, σε μία πισίνα αναπαραγωγής. Ήταν ένα τραγικό περιστατικό που, όμως, δεν έτυχε της ανάλογης προσοχής, σε αντίθεση με αυτό που ακολούθησε...

SeaWorld Orlando, 2010: Κατά τη διάρκεια ενός σόου, μπροστά στα μάτια των έντρομων θεατών, η Ντον Μπράντσο εξαφανίζεται μέσα στο νερό. Ο Τίλικουμ, μία όρκα 5,5 τόνων, την τραβά από την αλογοουρά της, την παρασύρει από την πλατφόρμα στο νερό, την τραντάζει και την πνίγει.
Η νεκροψία υποδεικνύει θάνατο από πνιγμό αλλά και την πρόκληση σοβαρών τραυμάτων – από διάλυση της σπονδυλικής της στήλης έως καθολικά κατάγματα παντού, από τη γνάθο, τα πλευρά έως τα πόδια...

Η 40χρονη Ντον Μπράντσο, μία έμπειρη εκπαιδεύτρια που δούλευε επί πολλά χρόνια με τον Τίλικουμ, έγινε το θύμα της χρόνιας (ψυχολογικής και σωματικής) κακοποίησης των ευφυών θαλάσσιων θηλαστικών - Πηγή Photo: Wikipedia

Η τραγωδία ως σημείο καμπής και το ‘Blackfish’

Το περιστατικό αποδεικνύεται κάτι περισσότερο από μία τραγωδία: Γίνεται το σημείο καμπής που αλλάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις όρκες, τόσο ο κόσμος όσο και οι επιχειρηματίες.

«Τρομοκρατήθηκα. Έβλεπα εφιάλτες με τον Τίλικουμ», παραδεχόταν στο National Geographic, η Γκαμπριέλα Κόουπερθγουεϊτ, η μετέπειτα δημιουργός του ‘Blackfish’: «Μόνο όταν έμαθα για το πώς τον έπιασαν και για τη ζωή του στην αιχμαλωσία, αντιλήφθηκαν το βάθος της τραγωδίας σε τόσα πολλά επίπεδα».

O Τίλικουμ, κοιτάζοντας τις εκπαιδεύτριές του, το 2010, τη χρονιά της τραγωδίας που υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξη των υδάτινων θεαμάτων.

Το ντοκυμαντέρ με την συμπαραγωγή του CNN που προβλήθηκε στο φεστιβάλ κινηματογράφου Σάντανς, παρακολούθησαν πάνω από 21 εκατομμύρια άνθρωποι. Παρουσίαζε τη μοναχική και σκληρή ζωή των ευφυών θηλαστικών μέσα στο περιορισμένο τεχνητό περιβάλλον τους, δίνοντας μία αδιανόητα ενοχλητική εικόνα της ζωής των θαλάσσιων "καλλιτεχνών", όταν τα φώτα σβήνουν...

Η αφίσα του Blackfish, "ενός άγριου, παθιασμένου ντοκυμαντέρ που αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τα σόου με τις φάλαινες δολοφόνους", όπως έγραψε το Rotten Tomatoes.

«Ψευδές, παραπλανητικό και χειριστικό», χαρακτήρισε το ντοκυμαντέρ σε ανακοίνωσή της η SeaWorld Entertainment, μία επιχείρηση με 11.5 εκατομμύρια επισκέπτες και έσοδα 1.5 δισ. δολάρια, ετησίως που επέμενε πως, πέραν της ψυχαγωγίας, φρόντιζε για την αναπαραγωγή αλλά και τη μελέτη των «μαύρων ψαριών – όπως λέγονται τα κητώδη αυτά δελφίνια.

Όμως, η ζημιά είχε γίνει. Ο κόσμος γύρισε την πλάτη σ’αυτού του είδους το – βασανιστικό – θέαμα. Κι έτσι, τον Μάρτιο του 2016 η εταιρεία ανακοίνωσε την απόφασή της να αναστείλει το σόου με τις φάλαινες δολοφόνους – σόου που, ξεκινώντας τη δεκαετία του ’60, θεωρήθηκε επανάσταση στη βιομηχανία του θεάματος, εισάγοντας ένα νέο είδος ψυχαγωγίας. «Η κοινωνία αλλάζει κι εμείς αλλάζουμε μαζί της», έγραφε, μεταξύ άλλων, η λιτή ανακοίνωση...

To πάρκο θαλάσσιας ζωής SeaWorld αποχαιρετά "ένα αγαπημένο μέλος της οικογένειας εδώ και 25 χρόνια"

Επρόκειτο για ένα, αν και μικρό, καθοριστικό βήμα για την ευημερία των ιδιαιτέρως ευφυών και κοινωνικών θηλαστικών, που είναι γνωστά για τις συντονισμένες και μεθοδικές κυνηγετικές τεχνικές τους καθώς και την εξελιγμένη ενδοεπικοινωνία τους.

Οι φάλαινες δολοφόνοι – που, στην πραγματικότητα, είναι δελφίνια – δεν απειλούν τον άνθρωπο. Τρέφονται με ψάρια. Και είναι ενδεικτικό της ζημιάς που τους έχει προξενήσει ο άνθρωπος το γεγονός πως, παρότι στο φυσικό τους περιβάλλον δεν έχει καταγραφεί ποτέ θάνατος ή τραυματισμός ανθρώπου από όρκα, στο SeaWorld υπήρξαν πάνω από 70 τραυματισμοί από όρκες.

Ο Τίλικουμ κατά τη διάρκεια άλλης μίας παράστασης. Έζησε 33 χρόνια στην αιχμαλωσία και έγινε μπαμπάς για 14 φορές - Πηγή Photo: Twitter

Ο Τίλικουμ μάλλον λυτρώθηκε πεθαίνοντας, μετά από 33 χρόνια ζωής στην αιχμαλωσία. Ο θάνατός του υπενθυμίζει πως οι όρκες δε γεννιούνται, παρά γίνονται επιθετικές, όταν κακοποιούνται συστηματικά σωματικά και ψυχολογικά.