Σε αυτά τα νησιά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν τελείωσε ποτέ

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, κάνει την πρώτη του επίσκεψή στην Ιαπωνία μετά από 11 χρόνια, με το Τόκιο να ελπίζει ότι η Ρωσία θα τους επιστρέψει τα νησιά Kuril, τα οποία κατασχέθηκαν από την τότε Σοβιετική Ένωση, τρεις ημέρες μετά την παράδοση της Ιαπωνίας, στο τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.

Τα νησιά αποτελούν ένα ευαίσθητο σημείο στις σχέσεις Ιαπωνίας-Ρωσίας τα τελευταία 71 χρόνια. Τώρα, τόσο η Μόσχα όσο και το Τόκιο ψάχνουν τρόπους για να αξιοποιήσουν την ενίσχυση της ασφάλειας και των οικονομικών συμφερόντων τους στον Ειρηνικό.

Ο Πούτιν, ψάχνει τρόπους για να ενισχύσει τους δεσμούς με την Ασία, στο πλαίσιο αυτού που οι αναλυτές αποκαλούν «στροφή προς τα ανατολικά». Αφού, οι κυρώσεις ΗΠΑ και Ευρώπης μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, είχαν συνέπειες.

Εν τω μεταξύ, ο πρωθυπουργός της Ιάπωνας, Σίνζο Άμπε, βλέπει μια ευκαιρία για την Ιαπωνία να αποκτήσει πρόσβαση στους πλούσιους πόρους της Ρωσίας, μια κίνηση που θα μπορούσε να βοηθήσει την οικονομία της Ιαπωνίας, παρέχοντας παράλληλα ένα χτύπημα στην ανταγωνιστική Κίνα, η οποία σήμερα εισάγει μεγάλο μέρος των πόρων αυτών.

Η αλυσίδα των νησιών Kuril έγινε μέρος της Ρωσίας με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Η τότε Σοβιετική Ένωση επιτέθηκε στα νησιά το 1945, εννέα ημέρες αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν μια δεύτερη ατομική βόμβα στο Ναγκασάκι και η κατεστραμμένη Ιαπωνία δεν μπορούσε να το υπερασπιστεί.

Τώρα, το Τόκιο ανιχνεύει την ευκαιρία να πάρει τα νησιά πίσω αφού ο Πούτιν αναζητά ευκαιρίες για οικονομικές επενδύσεις.

Ωστόσο, οι αναλυτές συμβουλεύουν τον Άμπε να μην περιμένει μία συνθήκη ειρήνης που θα του παρέχει τον ολοκληρωτικό έλεγχο των νησιών.

Οι λόγοι είναι δύο:

Αρχικά, η στρατιωτική τους αξία για τη Ρωσία. Τα νησιά αυτά προστατεύουν θαλάσσιους διαδρόμους ζωτικής σημασίας για τον στόλο της Ρωσίας.
Οι ρωσικές εγκαταστάσεις στα νησιά, τους επιτρέπουν να παρακολουθούν τον στόλο των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ιαπωνίας κατά μήκος των Ρωσικών ακτών.

Δεύτερον, το να δώσουν πίσω εδάφη δεν είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στη Ρωσία του Πούτιν.

«Μου είναι δύσκολο να φανταστώ τον Πούτιν να υπογράφει μία συμφωνία με την Ιαπωνία, παραχωρώντας ακόμα και μερικά από τα νησιά, κι αυτό, γιατί η ρωσική πολιτική είναι ιδιαιτέρως εθνικιστική αυτή την περίοδο», λέει στο CNN ο Gerry Hudson, συνεργάτης του Πανεπιστημίου του Οχάιο στο τμήμα Διεθνών Μελετών και Ασφαλείας.

Η στρατηγική του Πούτιν στην Ασία

Οι αναλυτές, ωστόσο, λένε πως οι διαπραγματεύσεις για τα νησιά ταιριάζουν στη στρατηγική του Πούτιν στην Ασία. Η στρατηγική αυτή δεν είναι άλλη από εκμετάλλευση μικρών «καταγμάτων» και τη δημιουργία μικρών συμμαχιών που θα θολώσουν τα νερά.
Έτσι, η Ρωσία κερδίζει διπλωματικά και οικονομικά πλεονεκτήματα χωρίς στην ουσία να εγκαταλείψει κάτι συγκεκριμένο.

"Η ρωσική πλευρά χρησιμοποιεί τα νησιά ως διπλωματικό τέχνασμα. Δεν έχει όμως καμία πρόθεση να τα εγκαταλείψει", δήλωσε ο James Brown, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Temple στο Τόκιο.

Η διαπραγμάτευση της Ρωσίας με την Ιαπωνία στέλνει ένα μήνυμα προς την Ουάσιγκτον, λέει ο William Courtney, ένας πρώην διπλωμάτης των ΗΠΑ και συνεργάτης στο RAND think tank στην Ουάσιγκτον.

Η απώλεια ρωσικού ελέγχου στην αλυσίδα των νησιών Kuril θα τα άφηνε ελεύθερα για χρήση από τον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών, λόγω των αμυντικών δεσμών με τις δυνάμεις της Ιαπωνίας.Μια τέτοια έκβαση, θα βοηθούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρακολουθούν τα υποβρύχια της Ρωσίας, η οποία είναι η πιο απειλητική πλατφόρμα στον Ειρηνικό.

«Σε μια συμβατική σύγκρουση με τις υποβρύχιες δυνάμεις της Ρωσίας στον Ειρηνικό, θα μπορούσε να απειλήσει τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία», δήλωσε ο Courtney.

«Τα ντίζελ-ηλεκτρικά υποβρύχια της Ρωσίας μπορεί να αποτελέσουν τη μεγαλύτερη ναυτική απειλή», δήλωσε ο Σούστερ. «Είναι το πιο ήσυχο υποβρύχιο στον κόσμο», λέει ο ίδιος.

Κι αυτό, αποτελεί απειλή για τις σημαντικότερες πλατφόρμες του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών.

Οι αναλυτές θεωρούν ότι το ρωσικό στρατιωτικό στον Ειρηνικό είναι σε μεγάλο βαθμό αμυντική δύναμη, αλλά αυτό θα μπορούσε να κλονιστεί σε περίπτωση που οι ΗΠΑ ή η Ιαπωνία συγκρουστούν με την Κίνα, μία χώρα που αποτελεί παραδοσιακά σύμμαχο της Ρωσίας.

Η Ρωσία πραγματοποίησε πρόσφατα στρατιωτικές ασκήσεις με την Κίνα στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας για να ενισχύσει τους δεσμούς της με το Πεκίνο.

Ο Πούτιν έχει επισκεφθεί την Κίνα, τουλάχιστον 10 φορές από το 2000, κάθισε μάλιστα δίπλα με τον πρόεδρο Σι Τσινπίνγκ κατά τη διάρκεια στρατιωτικής παρέλασης για τον εορτασμό της 70ης επετείου από το τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.

Ωστόσο, ο Πούτιν είναι επιφυλακτικός για την επιρροή της Κίνας στην ανάπτυξη της Ρωσικής Άπω Ανατολής, συμπληρώνουν οι αναλυτές.

"Η Ιαπωνία δεν πρέπει να ανησυχεί για τη Μόσχα. Δεν έχει πυρηνικά όπλα, δεν θα κατακλύσει την περιοχή με ξένους εργάτες και δεν έχει χερσαία σύνορα με τη Ρωσία", δήλωσε ο Okumura, πρώην υπάλληλος στο υπουργείο οικονομικών της Ιαπωνίας.

«Αυτή τη στιγμή η Ιαπωνία είναι πραγματικά ένας ασφαλής εταίρος για τη Ρωσία», τονίζει ο Okumura.

Can Putin, Abe change Asia Pacific power dynamic?
By Brad Lendon, CNN