ΗΠΑ - Βρετανία: To Brexit τούς φέρνει πιο κοντά

Εν τούτοις, η σύνοδος κορυφής του άτυπου ευρωπαϊκού κουιντέτου Βρετανίας, Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Ισπανίας με τον απερχόμενο Αμερικανό πρόεδροΜπαράκ Ομπάμα, και οι συνομιλίες στα περιθώρια αυτής της συνάντησης την εβδομάδα που πέρασε, απέδωσαν ορισμένες ενδιαφέρουσες νέες συνιστώσες του Brexit.

Κατά αρχάς η επιλογή του Βερολίνου κι όχι του Λονδίνου ως τελευταίου ευρωπαϊκού προορισμού του Αμερικανού προέδρου, υποδηλώνει πως η λεγόμενη «ειδική σχέση» ΗΠΑ-Βρετανίας έχει κλυδωνιστεί. Η προοπτική του Brexit ενισχύει, για την ώρα, τη θέση του Βερολίνου και της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ.

Αυτό φάνηκε και από τον τόνο που κράτησε η γερμανική πολιτική ηγεσία. Η Μέρκελ ξεκαθάρισε για άλλη μια φορά πως δεν πρόκειται να συζητήσει σε βάθος με την πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι, το θέμα της Βρετανικής εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πριν γίνει επίσημη επίκληση του άρθρου 50. Η πάγια ελπίδα της βρετανικής κυβέρνησης να συζητηθούν και να συμφωνηθούν καταρχήν οι όροι της αποχώρησης πριν την μη αναστρέψιμη -όπως όλα δείχνουν- επίκληση του άρθρου 50, έπεσε για άλλη μια φορά στο κενό.

Το Λονδίνο ελπίζει να επιτύχει μια συμφωνία που θα εγγυάται παραμονή στην Κοινή Αγορά και περιορισμούς στις μετακινήσεις πολιτών, κάτι που αποκλείουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Η πλευρά του Βερολίνου, μάλιστα εμφανίζεται να σκληραίνει τη θέσης της αν κρίνει κανείς από δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην Financial Times, ότι η Βρετανία θα κληθεί να ανταποκρίνεται σε σειρά οικονομικών και ρυθμιστικών υποχρεώσεων της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμα και μετά την έξοδό της, ίσως ως το 2030.

Η Τερέζα Μέι αντιμετωπίζει παράλληλα και την ασάφεια σε σχέση με τη διαδικασία εξόδου καθώς εκκρεμεί στο Ανώτατο Δικαστήριο η εκδίκαση της έφεσης της κυβέρνησης στην απόφαση του Ανώτερου δικαστηρίου που αποφάνθηκε πως η επίκληση του άρθρου 50 θα πρέπει να γίνει μετά από απόφαση του Κοινοβουλίου. Η υπόθεση περιπλέκεται καθώς δεν αποκλείεται να δοθεί δικαίωμα ψήφου και στα τοπικά κοινοβούλια Σκωτίας και Ουαλίας, κάτι που ενέχει τον κίνδυνο ενός σκωτσέζικου βέτο. Στελέχη των Συντηρητικών καλούν ήδη την Μέι να αποσύρει την έφεση και να φέρει άμεσα σχετικό νομοσχέδιο στο Κοινοβούλιο ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία. Κατά πληροφορίες ένα τέτοιο νομοσχέδιο έχει αρχίσει να συντάσσεται, αν και φέρεται να είναι εξαιρετικά σύντομο, αποτελούμενο μόνο από τρεις γραμμές.

Η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο αναμένεται να περιπλέξει ακόμα περισσότερο τις ισορροπίες. Η Βρετανία του Brexit μπορεί να αποκαταστήσει την «ειδική σχέση» της με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ. Κάτι τέτοιο όμως ενδέχεται να μεταμορφώσει δραματικά τον ρόλο της Άνγκελα Μέρκελ στη διεθνή σκηνή.

Παρά τις εκφρασμένες διαφορετικές απόψεις (βλέπε την εμμονή της Γερμανίας στην πολιτική λιτότητας) η Μέρκελ αναδείχτηκε στον στενότερο εταίρο του Μπαράκ Ομπάμα. Ορισμένοι εκτιμούν ότι με την επίσκεψή του στο Βερολίνο, ο απερχόμενος πρόεδρος πέρασε στην Γερμανίδα καγκελάριο το «δαχτυλίδι» της ηγέτιδας του Δυτικού κόσμου ως αντίπαλο δέος στον διαφαινόμενο απομονωτισμό του Τραμπ, στην σύμπραξη με την Ρωσία του προέδρου Πούτιν, και στην άνοδο των λαϊκίστικων, κυρίως ακροδεξιών, πολιτικών σε πολλές χώρες της Δύσης. Το κρίσιμο ερώτημα, που θα απαντηθεί μετά τις γερμανικές εκλογές του ερχόμενου έτους, είναι αν η Γερμανία και η ίδια ή Άνγκελα Μέρκελ (που αναμένεται να επιβεβαιώσει την υποψηφιότητά της για τέταρτη θητεία, την Κυριακή το βράδυ), μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτόν τον ρόλο και να πείσουν τους εταίρους τους.