Ημικρανία: Αναζητούνται τα αίτια από την Αρχαιότητα

Τι είναι η ημικρανία;

Είναι μια κληρονομική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ιδιαιτέρως επίπονα επεισόδια πονοκεφάλων. Πολλοί ασθενείς βιώνουν ναυτία, υπερδιέγερση των αισθήσεων με δυνατούς θορύβους και φώτα να μοιάζουν ως θανάσιμοι εχθροί. Άλλοι παρουσιάζουν νευρολογικές ανωμαλίες, όπως το βέρτιγκο, προσωρινή τύφλωση και μούδιασμα. Ο πιο συχνός τύπος ημικρανίας είναι πολυγονιδιακός, προκαλείται από σειρά γονιδίων. Ενεργοποιείται από σειρά λόγων μεταξύ των οποίων και το στρες, η έλλειψη φαγητού ή ύπνου.

Οι γνώσεις μας επί της νευρολογικής διακύμανσης της νόσου είναι περιορισμένες, αλλά οι επιστήμονες αρχίζουν να βάζουν τα κομμάτια σε μια σειρά.

Γιατί δεν ξέρουμε περισσότερα;

Οι σοβαρές έρευνες επί της ημικρανίας ξεκίνησαν σχετικά πρόσφατα, καθώς για πολύ καιρό οι γιατροί θεωρούσαν πως ότι ήταν ψυχοσωματική κατάσταση που εμφανιζόταν σε ανθρώπους που δεν μπορούσαν να διαχειριστούν το στρες.

«Ήταν μια πάθηση που επηρέαζε κυρίως γυναίκες και δεν πάρθηκε πολύ σοβαρά», λέει η Elizabeth Loder, καθηγήτρια νευρολογίας στην ιατρική του Χάρβαρντ. «Και είναι πάθηση πόνου. Ο πόνος είναι υποκειμενικός, δεν έχουμε τρόπο να τον μετρήσουμε, πράγμα που μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να μην σε πιστεύουν. Συν του ότι προκαλεί επεισόδια και μεταξύ αυτών ο ασθενής μπορεί να φαίνεται μια χαρά στην υγεία του», σημειώνει.

Αυτό που για πολλά χρόνια θεωρούνταν ψυχολογική διαταραχή, έχει ξεκάθαρα βιολογική βάση όμως. «Είναι κοινή πάθηση, διαρκεί δεκαετίες», εξηγεί η Loder.

Είναι οι γυναίκες πιο ευάλωτες στην ημικρανία;

Η ημικρανία είναι ιδιαίτερα κοινή και στα δύο φύλα, αλλά οι στατιστικές δείχνουν πως επικρατεί στις γυναίκες. Στοιχεία από τις ΗΠΑ δείχνουν πως ενώ το 12% του πληθυσμού έχει βιώσει τουλάχιστον μια ημικρανία κατά την διάρκεια του περασμένου έτους, το ποσοστό αυξάνεται στο 18% όταν ερωτώνται μόνο γυναίκες.

Οι επιστήμονες υποπτεύονται πως οι ορμόνες, και δει το οιστρογόνο που προκύπτει κατά την διάρκεια της έμμηνου ρήσης, είναι ιδιαίτερα «προκλητικό» προς την εμφάνιση ημικρανίας, ειδικά σε όσες κυρίες έχουν γενετική προδιάθεση. Η παράλυση τέτοιων ορμονών με τον χρόνο εξηγεί γιατί ορισμένες γυναίκες σταματούν να βιώνουν ημικρανίες καθώς μεγαλώνουν.

Ο χρόνος βελτιώνει την κατάσταση;

Η πάθηση είναι στην ακμή της κατά την διάρκεια των μεσαίων χρόνων της ζωής, όταν οι άνθρωποι θα ήταν κατά παράδοση πιο παραγωγικοί και τυπικά δεν βιώνουν πολλά προβλήματα υγείας. Καθώς μεγαλώνουμε, οι αιτίες για ημικρανίες φαίνεται να χάνονται. Οι αρτηρίες γίνονται πιο σκληρές και μερικές από τις αγγειακές αιτίες που προκαλούν τις ημικρανίες εξαλείφονται.

«Κλινικά είναι εξαιρετικά παράξενο να δεις ανθρώπους στα 60 ή τα 70 να έχουν το ίδιο άσχημες ημικρανίες, με αυτές που είχαν στον παρελθόν», λέει ακόμη η Loder. «Συμβαίνει, αλλά είναι πόσο παράξενο που αποτελεί προϊόν ανάλυσης».