Εκλογές ΗΠΑ 2016: Το… νόμιμο παράδοξο της ανταλλαγής ψήφων

Δεδομένου ότι οι Αμερικανοί πολίτες ψηφίζουν μεν για πρόεδρο, αλλά όχι άμεσα, καθώς μεσολαβούν οι ψήφοι των εκλεκτόρων, ευδοκιμεί το... παράδοξο φαινόμενο της ανταλλαγής ψήφων, στο πλαίσιο στρατηγικής που θα καθορίσει το αποτέλεσμα.

Μάλιστα έχουν δημιουργηθεί και κατάλογοι ανταλλαγής ψήφων, στους οποίους έχουν εγγραφεί δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόροι, που είναι πρόθυμοι να ψηφίζουν ακόμα και έναν υποψήφιο που δεν θέλουν, εφόσον κάποιος άλλος σε άλλη Πολιτεία υποσχεθεί να στηρίξει την επιλογή τους.

Για παράδειγμα, η ψηφοφόρος Σόφι Ουόρνερ ήθελε να ψηφίσει για την υποψήφια ενός τρίτου κόμματος στις αμερικανικές εκλογές, την Τζίλ Στάιν. Αλλά ανησυχούσε ότι η ψήφος της, που θα έριχνε στην πολιτεία-κλειδί του Οχάιο, μπορεί να βοηθούσε τον ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ να κατακτήσει τον Λευκό Οίκο.

Μέσα από τον ιστότοπο "Trump Traders" (Οι ανταλλάσσοντες τον Τραμπ), η 20χρονη φοιτήτρια βιολογίας στο πανεπιστήμιο Cleveland State ήρθε σε επαφή με τον Μαρκ Μπαλούντα, 44, έναν ρεπουμπλικανό δικηγόρο σε εταιρεία στην Καλιφόρνια ο οποίος αντιπαθεί τον Τραμπ και σχεδιάζει να ψηφίσει για την υποψήφια των δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον.

Οι δύο παράξενοι συνταξιδιώτες έφτασαν σε μια συμφωνία ανταλλαγής αντάξια των μελών του Κογκρέσου: Η Ουόρνερ θα ψήφιζε για την Κλίντον στο Οχάιο, όπου οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η διαφορά μεταξύ των υποψηφίων των δύο βασικών κομμάτων είναι μικρή, ενώ ο Μπαλούντα θα ψήφιζε για το Κόμμα των Πρασίνων και την Στάιν στην Καλιφόρνια, όπου η Κλίντον θεωρείται ότι θα εξασφαλίσει τις ψήφους των εκλεκτόρων της πολιτείας έτσι κι αλλιώς.

Δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόροι, η πλειοψηφία των οποίων είναι ενάντιοι σε μια προεδρία του Τραμπ, έχουν εγγραφεί σε καταλόγους ανταλλαγής ψήφων ως τώρα. Δεν υπάρχει τρόπος να ελεγχθεί εάν όντως ψηφίζουν αυτό που συμφώνησαν, αν και μερικά άτομα φωτογραφίζονται με την ψήφο ανά χείρας σε "selfie" στις πολιτείες όπου επιτρέπεται τέτοια φωτογράφιση.

Οι ανταλλαγές εκμεταλλεύονται ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των αμερικανικών προεδρικών εκλογών: η απόφαση για το ποιός κερδίζει τις εκλογές δεν εξαρτάται άμεσα από τις ψήφους του λαού. Το αποτέλεσμα, μάλλον, εξαρτάται από τις γνωστές ως ψήφους εκλεκτόρων, οι οποίες "δωρίζονται" σε όποιον πλειοψήφησε σε κάθε πολιτεία, με σπάνιες εξαιρέσεις. Αυτός ή αυτή που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους εκλεκτόρων (με κατώτατο όριο τις 270 ψήφους), γίνεται πρόεδρος, άρα πολλές φορές η ψηφοφορία σε εθνικό επίπεδο καθορίζεται από τις ψήφους σε πολύ λίγες πολιτείες.

Οι αμφιλεγόμενες πολιτείες όπως το Οχάιο αποτελούν πεδία μάχης γιατί οι ψηφοφόροι τους μπορούν να στραφούν είτε στους δημοκρατικούς είτε στους ρεπουμπλικανούς ανά έτος, οπότε παίζουν καθοριστικό ρόλο. Αντίθετα, οι ειδικοί στις δημοσκοπήσεις θεωρούν ότι πολιτείες όπως η Καλιφόρνια είναι σταθερά δημοκρατικές.

40.000 «ταίρια» στην ανταλλαγή

Ο ιστότοπος "Trump Traders" είχε "ταιριάξει" 40.000 ψηφοφόρους μέχρι χθες, σύμφωνα με τον συνιδρυτή του, Τζον Σταμπς. Παρότι αποτελούν μικρό τμήμα του πληθυσμού που ψηφίζει, μερικές εκατοντάδες ψήφοι μπορεί να κάνουν μεγάλη διαφορά σε μια πολιτεία όπου οι δύο υποψήφιοι μάχονται στήθος με στήθος.

Πόσο νόμιμη είναι η ανταλλαγή;

Η πρακτική αυτή φαίνεται να είναι νόμιμη. Το 2007, το 9ο Ομοσπονδιακό Εφετείο στο Σαν Φρανσίσκο αποφάνθηκε ότι η ανταλλαγή ψήφων αποτελεί ένα είδος ελευθερίας της έκφρασης που προστατεύεται συνταγματικά, παρόλο που μερικοί μπορεί να διαφωνούν με την πρακτική.

Σαν ιδέα, η ανταλλαγή ψήφων έγινε γνωστή πρώτη φορά το 2000, όταν μερικοί ψηφοφόροι διερευνούσαν τρόπους για να βεβαιωθούν ότι ο Ραλφ Νέιντερ, υποψήφιος του Κόμματος των Πρασίνων, δεν θα αφαιρούσε ψήφους από τον δημοκρατικό Αλ Γκορ ώστε να παραδώσει τη νίκη στον ρεπουμπλικανό Τζορτζ Μπους τον νεότερο.

Οι αποκαλούμενοι "Nader Traders" απέτυχαν όταν ο Μπους κέρδισε τις εκλογές μετά από τη νίκη του στη Φλόριντα με διαφορά μόνο 537 ψήφων. Ο Νέιντερ πήρε πάνω από 97.000 ψήφους στην πολιτεία.

Η Στάιν και ο υποψήφιος των Φιλελευθέρων Γκάρι Τζόνσον συγκεντρώνουν μαζί στις δημοσκοπήσεις ένα ποσοστό 7%, πολύ παραπάνω από το σύνηθες για τέτοια κόμματα, και αρκετά ψηλό ώστε να αναβιώσει τις ανησυχίες για ένα παρόμοιο αποτέλεσμα φέτος όπως έγινε με τους ψήφους του Νέιντερ τότε.

Οι ηλεκτρονικές ανταλλαγές προσπαθούν να επιλύσουν το θέμα που προκύπτει κάθε τέσσερα χρόνια με τις προεδρικές εκλογές για όσους ψηφοφόρους θεωρούν τον εαυτό τους "παγιδευμένο" σε μια από τις 40 περίπου πολιτείες των οποίων οι κάτοικοι ψηφίζουν σταθερά συγκεκριμένα κόμματα: "Πώς μπορώ να βεβαιωθώ ότι η ψήφος μου θα πιάσει τόπο;"

Για υποστηρικτές υποψηφίων τρίτων κομμάτων όπως την Στάιν και τον Τζόνσον που δεν έχουν καμία σχεδόν ελπίδα να μαζέψουν ψήφους εκλεκτόρων, όμως, το μόνο που μετράει είναι τα άμεσα σύνολα των καταμετρημένων ψήφων σε εθνικό επίπεδο.

Η διαφορά αυτή επιτρέπει τον τύπο της ανταλλαγής ψήφων που διεξάγεται στον ιστότοπο Trump Traders και στην εφαρμογή κινητών #Never Trump, η οποία εγκαινιάστηκε το φθινόπωρο από τον επενδυτή στο Σίλικον Βάλεϊ Αμίτ Κουμάρ. "Για μας που ζούμε στην Καλιφόρνια, οι ψήφοι μας δεν είναι τόσο σημαντικές όσον αφορά το αποτέλεσμα του ποιός κερδίζει", είπε σε τηλεφωνική συνέντευξη. Ο Κουμάρ είπε ότι περίπου 20.000 άτομα έχουν κατεβάσει την εφαρμογή, ενώ από αυτούς περίπου 8.000 είναι ενεργοί.

Ο Σταμπς, με το Trump Traders, ο οποίος είναι ρεπουμπλικανός, είπε ότι η πρόοδος της τεχνολογίας από το 2000 και στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης αλλά και στα κινητά έχει διευκολύνει αφάνταστα την ανταλλαγή ψήφων.

Για ρεπουμπικανούς ψηφοφόρους όπως τον Μπαλούντα, ακόμα και το να ομολογήσει ότι υποστηρίζει την Κλίντον είναι δύσκολο. Λέει ωστόσο ότι δεν το μετανιώνει που προσπαθεί να μεγιστοποιήσει τη δύναμη της ψήφου του με το να την μετατρέψει σε ανταλλάξιμο προϊόν. "Οι ψήφοι όντως μετράνε, και οι κάτοικοι της Φλόριντα το ανακάλυψαν αυτό πριν από 16 χρόνια", τονίζει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ