Εκλογές ΗΠΑ 2016: Η διαδικασία και οι Πολιτείες «κλειδιά»

Η φρενήρης προεκλογική κούρσα των δύο βασικών διεκδικητών, φτάνει προς το τέλος της, με μια αναμέτρηση η έκβαση της οποίας είναι εξαιρετικά αμφίρροπη, λαμβάνοντας υπόψιν και τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, που άλλοτε δίνουν μικρό προβάδισμα στην Χίλαρι Κλίντον κι άλλοτε αναδεικνύουν ισόπαλους τους δύο διεκδικητές.

Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι καλούνται την Τρίτη στις κάλπες, προκειμένου να αναδείξουν εκτός από τον νέο τους πρόεδρο, τα μέλη του νέου Κογκρέσου, καθώς και δεκάδες χιλιάδες τοπικούς εκπροσώπους, σε ένα περίπλοκο και ιδιαίτερο εκλογικό σύστημα.

Το πρωί (τοπική ώρα) της Τρίτης 8/11, θα ανοίξουν οι κάλπες στις 50 Πολιτείες και στην Ουάσινγκτον DC, προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα οι περίπου 120 εκατομμύρια ψηφοφόροι.

Οι κάλπες θα κλείσουν το βράδυ της ίδιας ημέρας, οπότε και θα αρχίσει αμέσως η καταμέτρηση των ψήφων, με την πρώτη εικόνα για το ποιος θα κόψει το νήμα να αναμένεται περί τις 11 το βράδυ (τοπική ώρα). Νωρίτερα, με το κλείσιμο της κάλπης, θα γίνουν γνωστά τα exit polls, που θα δώσουν το κλίμα και μια πρώτη εκτίμηση για το ποιός θα είναι ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου.

Πηγή: REUTERS/Carlos Barria

Υπάρχει βέβαια και η πιθανότητα το αποτέλεσμα να είναι τόσο αμφίρροπο που να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να ξεκαθαρίσει το τοπίο, όμως είχε συμβεί στις εκλογές του 2000, όταν την προεδρία διεκδικούσαν ο Αλ Γκορ και ο Τζορτζ Μπους. Τότε, ήταν η Φλόριντα που είχε κρίνει το αποτέλεσμα, ενώ δεν έλειψαν οι ανακαταμετρήσεις, αλλά και οι νομικές αμφισβητήσεις, που είχαν σαν συνέπεια το θέμα να φτάσει στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς «έχρισε» πρόεδρο των ΗΠΑ τον Μπους, με 5 ψήφους, έναντι 4 του Αλ Γκορ.

Εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά σε ότι αφορά την καταμέτρηση των ψήφων και το αποτέλεσμα, την Δευτέρα μετά τη δεύτερη Τετάρτη του Δεκεμβρίου, οι εκλέκτορες της κάθε πολιτείας συνεδριάζουν ώστε να ρίξουν επισήμως τις ψήφους τους. Στη συνέχεια τα αποτελέσματα στέλνονται στη Γερουσία και ανακοινώνονται στις 6 Ιανουαρίου.

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα αναλάβει καθήκοντα πριν τις 20 Ιανουαρίου, οπότε και ο Μπαράκ Ομπάμα θα αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, παραδίδοντας τα... κλειδιά στον διάδοχό του.

Πώς λειτουργεί το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ

Πηγή: Reuters

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εκλέγεται από το «Κολέγιο των εκλεκτόρων», τα μέλη του οποίου ορίζονται από τις 50 Πολιτείες και την Περιφέρεια της Κολούμπια, αφού η πόλη της Ουάσινγκτον δεν ανήκει σε καμία πολιτεία. Ουσιαστικά οι Αμερικανοί, δεν εκλέγουν απευθείας τον πρόεδρο, αλλά ψηφίζουν για τους εκλέκτορες, που είναι πολιτειακοί αξιωματούχοι ή ανώτατα κομματικά στελέχη, και συνήθως δεν κατονομάζονται στα ψηφοδέλτια.

Οι εκλέκτορες είναι συνολικά 538 και ο αριθμός τους ποικίλλει ανάλογα με την πολιτεία και το πληθυσμιακό της μέγεθος. Κάθε πολιτεία έχει τόσους εκλέκτορες, όσα και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων (ανάλογα με τον πληθυσμό της), ενώ διαθέτει δύο γερουσιαστές ανεξαρτήτως του πληθυσμού. Για παράδειγμα, η Καλιφόρνια διαθέτει 55 εκλέκτορες, το Τέξας 38, Νέα Υόρκη και Φλόριντα από 29, ενώ Πολιτείες όπως το Βερμόντ, η Αλάσκα, το Γουαϊόμινγκ και το Ντελαγουέρ διαθέτουν μόλις 3.

Για να κερδίσει κάποιος την πλειοψηφία και για γίνει πρόεδρος, θα πρέπει να συγκεντρώσει 270 εκλέκτορες, δηλαδή έναν περισσότερο από τους μισούς.

Σε όλες οι Πολιτείες, με εξαίρεση το Μέιν και τη Νεμπράσκα, ισχύει το «ο κερδισμένος τα παίρνει όλα», συνεπώς, ο υποψήφιος που εξασφαλίζει την πλειοψηφία των ψήφων, παίρνει το σύνολο των εκλεκτόρων της πολιτείας. Στη Νεμπράσκα και στο Μέιν, οι μεγάλοι εκλέκτορες κατανέμονται σύμφωνα με το αναλογικό σύστημα.

Άρα «κλειδί» για τη νίκη στις προεδρικές εκλογές, είναι η επικράτηση στις Πολιτείες που θεωρούνται κρίσιμες, γι’ αυτό και είναι εξαιρετικά αμφίρροπες.

Οι Πολιτείες «κλειδιά»

Στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση, περί τις 12 Πολιτείες θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικές, είτε γιατί ο αριθμός εκλεκτόρων είναι πολύ μεγάλος, είτε διότι τα ποσοστά των υποψηφίων είναι πολύ κοντά, είτε και για τα δύο.

Για τις φετινές εκλογές, οι σημαντικές αμφίρροπες πολιτείες είναι η Φλόριντα (29 εκλέκτορες), το Οχάιο (18 εκλέκτορες) και η Πενσιλβάνια (20 εκλέκτορες), ενώ «κλειδί» θεωρούνται και η Αριζόνα (11 εκλέκτορες) το Ουινσκόνσιν (10 εκλέκτορες), το Νιου Χάμσαϊαρ (4 εκλέκτορες), η Άιοβα(6 εκλέκτορες), το Μίσιγκαν (16 εκλέκτορες), η Νεβάδα (6 εκλέκτορες), το Κολοράντο (9 εκλέκτορες) η Βόρεια Καρολίνα(15 εκλέκτορες), αλλά και η Νεμπράσκα, που αποτελεί ξεχωριστή εκλογική περιφέρεια, με έναν εκλέκτορα.

Πηγή: CNNi

Φλόριντα και Οχάιο ήταν οι Πολιτείες που έκριναν το εκλογικό αποτέλεσμα στις τελευταίες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Η Φλόριντα είναι η 3η μεγαλύτερη Πολιτεία και το Οχάιο η 7η και δεν ψηφίζουν παραδοσιακά πάντα Δημοκρατικούς ή πάντα Ρεπουμπλικανούς, αλλά εναλλάσσουν την ψήφο τους, γεγονός που τις κάνει εξαιρετικά αμφίρροπες.

Κλίντον και Τραμπ σπατάλησαν πολύ χρόνο, αλλά και χρήμα στις συγκεκριμένες δύο Πολιτείες κατά την προεκλογική τους εκστρατεία και όχι τυχαία, αφού τα τελευταία χρόνια Φλόριντα και Οχάιο βγάζουν πρόεδρο. Χαρακτηριστικό είναι ότι από το 1960 και μετά το αποτέλεσμα του Οχάιο αντανακλά το εθνικό αποτέλεσμα, ενώ κατά την ίδια περίοδο η Φλόριντα «έπεσε έξω» μόλις μία φορά.

Στις φετινές εκλογές τα πράγματα είναι ακόμη πιο αμφίρροπα, δεδομένων των θέσεων των δύο υποψηφίων, καθώς για παράδειγμα ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε Πολιτείες που ήταν παραδοσιακά Ρεπουμπλικανικές, αφήνοντας ανοιχτό «παράθυρο» για τους Δημοκρατικούς.

Εξαιρετικά αμφίρροπη Πολιτεία είναι η Βόρεια Καρολίνα, που κατά παράδοση ψήφιζε Ρεπουμπλικανούς, με τον Μπαράκ Ομπάμα να κάνει την έκπληξη το 2008 και να γίνεται ο πρώτος Δημοκρατικός που καταφέρνει να την κερδίσει μετά τον Τζίμι Κάρτερ. Τέσσερα χρόνια αργότερα η Πολιτεία επέστρεψε σε... Ρεπουμπλικανικά χέρια, με τον Μιτ Ρόμνεϊ να αναδεικνύεται νικητής, ενώ φέτος η Βόρεια Καρολίνα θα κριθεί στο... νήμα, με τους Κλίντον και Τραμπ να δίνουν σκληρή μάχη για την κατάκτησή της.

Η Χίλαρι Κλίντον στοχεύει να «κλέψει» από τους Ρεπουμπλικανούς Αριζόνα, Μιζούρι και Τζόρτζια, με τον Ντόναλντ Τραμπ να εμφανίζεται αποφασισμένος να παλέψει σκληρά για να μην περάσουν οι συγκεκριμένες Πολιτείες σε...χέρια Δημοκρατικών.

Παραδοσιακά αμφίρροπες Πολιτείες είναι και η Αϊόβα και η Πενσιλβάνια, ενώ κρίσιμη θα είναι η μάχη και για Πολιτείες με εθνοτική πολυμορφία, όπως το Κολοράντο και η Νεβάδα.

Το Κογκρέσο

Το αμερικανικό Κογκρέσο αποτελείται από δύο σώματα, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία, που έχουν ίση εξουσία και είναι ζωτικής σημασίας για τον νέο πρόεδρο, καθώς αν το κόμμα του δεν ελέγχει κανένα από τα δύο νομοθετικά σώματα, θα του είναι αδύνατον να περάσει τις μεταρρυθμίσεις του.

Βουλή των Αντιπροσώπων: Οι 435 έδρες της θα ανανεωθούν για μία θητεία δύο ετών ανά εκλογική περιφέρεια. Σήμερα, στη Βουλή των Αντιπροσώπων την πλειοψηφία έχουν οι Ρεπουμπλικανοί με 246 έδρες, έναντι 186 για τους Δημοκρατικούς και 3 κενές έδρες εξαιτίας δύο παραιτήσεων και ενός θανάτου. Δεν αναμένεται αλλαγή της πλειοψηφίας.

Γερουσία: 34 από τις 100 έδρες θα ανανεωθούν για θητεία έξι ετών. Οι γερουσιαστές εκλέγονται από το σύνολο των ψηφοφόρων κάθε πολιτείας. Όποιο και αν είναι το μέγεθός της, κάθε πολιτεία εκπροσωπείται από δύο γερουσιαστές.

Σήμερα, οι Ρεπουμπλικανοί διαθέτουν πλειοψηφία 54 γερουσιαστών έναντι 44 εδρών που ανήκουν στους Δημοκρατικούς και δύο ανεξάρτητων, συμμάχων των Δημοκρατικών. Οι Δημοκρατικοί θα χρειασθεί να εξασφαλίσουν 4 επιπλέον έδρες για να ανακτήσουν τον έλεγχο της Γερουσίας στην περίπτωση εκλογής της Χίλαρι Κλίντον στον Λευκό Οίκο, διότι ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ δίνει την ψήφο του σε περίπτωση ισοψηφίας 50-50.

Οι κυβερνήτες

Δώδεκα από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ θα εκλέξουν στις 8 Νοεμβρίου του κυβερνήτες τους, τους φορείς της εκτελεστικής εξουσίας σε πολιτειακό επίπεδο, με εκτεταμένες αρμοδιότητες που τους παραχωρεί η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Ο κυβερνήτης είναι η ισχυρότερη πολιτική προσωπικότητα της πολιτείας, μαζί με τους γερουσιαστές, μεσολαβητές ανάμεσα στην πολιτεία τους και την Ουάσινγκτον.

Τοπικές εκλογές

Σε αυτές τι εκλογές θα ανανεωθούν χιλιάδες έδρες αιρετών σε τοπικό επίπεδο: νομοθετικές συνελεύσεις, δικαστές, δημοτικά συμβούλια και δήμαρχοι, κομητείες, αλλά και σερίφηδες.

Τα δημοψηφίσματα

Οι ψηφοφόροι σε 35 Πολιτείες καλούνται να εγκρίνουν ή να απορρίψουν 157 προτάσεις, που αφορούν μεταξύ άλλων νομιμοποίηση της κάνναβης, κατώτατο μισθό, υγεία, οπλοκατοχή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ