Ελεγκτικός μηχανισμός και ετήσια έκθεση για την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ΕΕ

Η νομοθετική πρωτοβουλία εγκρίθηκε την Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2016 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με 405 ψήφους υπέρ, 171 κατά και 39 αποχές.

Ο νέος ευρωπαϊκός μηχανισμός θα θέτει σαφή, τεκμηριωμένα και μη πολιτικά κριτήρια για την αξιολόγηση του ιστορικού των χωρών στους τομείς της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Θα καθορίζει επίσης, σαφή, προσέγγιση για την αποκατάσταση των όποιων παραβάσεων και θα διασφαλίζει ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ σέβονται τις αξίες που κατοχυρώνουν οι ευρωπαϊκές Συνθήκες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει έως το Σεπτέμβριο του 2017 πρόταση για τη σύναψη του σχετικού Συμφώνου της ΕΕ.

Κάθε χρόνο, η Επιτροπή μετά από γνωμοδότηση αντιπροσωπευτικής ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων θα προχωρά στην αξιολόγηση της κατάστασης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα κράτη μέλη καθώς και στην εκπόνηση ειδικών ανά χώρα συστάσεων, βάσει ποσοτικής και ποιοτικής εξέτασης των διαθέσιμων δεδομένων και πληροφοριών για το διαχωρισμό των εξουσιών, την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Η έκθεση θα αποτελεί τη βάση για περαιτέρω δράση από την Επιτροπή που θα αφορά είτε την έναρξη διαλόγου (βάση του άρθρου 7 (1) της Συνθήκης της ΕΕ για έγκαιρη προειδοποίηση πριν την πραγματοποίηση μιας σοβαρής παράβασης), είτε και σε τελικό στάδιο (σύμφωνα με το ίδιο άρθρο) την αναστολή του δικαιώματος ψήφου ενός κράτους - μέλους στο Συμβούλιο.