Βρετανία: Οι έρευνες για τον Μπεν και τα 80 δισ. αγαθοεργιών

Η χρηματοδότηση αυτής της εκστρατείας γίνεται με δωρεές διαφόρων προς την ομάδα Help Find Ben. Πέρυσι η αστυνομία του Γιορκσάιρ κατάφερε να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών για τη συνέχιση των ερευνών. Για να έχει κάποιος μια εικόνα των μεγεθών, αξίζει να σημειωθεί πως η εκστρατεία για την εύρεση του Μπεν έχει ενισχυθεί συνολικά με περίπου 800 χιλιάδες λίρες από το βρετανικό δημόσιο , ενώ η πολύ υψηλότερου προφίλ εκστρατεία για την εύρεση της Μαντλίν Μακάν που εξαφανίστηκε στην Πορτογαλία το 2007, έχει λάβει περί τα 10 εκατομμύρια, με υπεσχημένα άλλα δύο εκατομμύρια.

Δεν είναι λίγοι στη Βρετανία που συγκρίνουν τα δυο μεγέθη ως ενδεικτικά της «ταξικότητας» της δημόσιας προβολής -οι γονείς του Μπεν προέρχονταν από τα λαϊκά στρώματα του Σέφιλντ, ενώ οι γονείς της Μαντλίν είναι εύποροι γιατροί. Η εκστρατεία Help Find Ben συντηρείται από την μητέρα του, Κέρι, με τη συμμετοχή φίλων και γνωστών της που εργάζονται αφιλοκερδώς. Ενισχύεται οικονομικά από πολλούς που θέλουν να συνδράμουν έναν αγαθοεργό σκοπό, κάτι πολύ συνηθισμένο στη Βρετανία με δύο στα τρία άτομα να κάνουν τέτοιες δωρεές.

Η ενίσχυση αγαθοεργών οργανώσεων έχει βαθιές ρίζες στη βρετανική κοινωνία.Η αρχαιότερη φιλανθρωπική οργάνωση, του King’s School, στο Καντερμπέρι, ιδρύθηκε το 597! Η μεγάλη ανάπτυξη των φιλανθρωπικών οργανώσεων ήρθε στη μεταπολεμική περίοδο παράλληλα με την εμφάνιση του κράτους-πρόνοιας από το Εργατικό κόμμα. Σήμερα λειτουργούν σχεδόν 200.000 επίσημες οργανώσεις που έχουν στόχο όχι μόνο την υποστήριξη των φτωχότερων στρωμάτων, όπως συνέβαινε αρχικά, αλλά και πολλών άλλων σκοπών, όπως επιστημονικών ερευνών, ερευνών για την κλιματική αλλαγή, την επίλυση διεθνών κρίσεων, την αντιμετώπιση ασθενειών κ.λπ.

Έτσι δεν είναι περίεργο που η Βρετανία φιγουράρει σταθερά στις πρώτες θέσεις του Παγκόσμιου Δείκτη Αγαθοεργιών του Charities Aid Foundation. Η ιστορία των αγαθοεργών οργανώσεων είναι συχνά αμφιλεγόμενη. Τον 19ο αιώνα μάλιστα οι φτωχοί κατηγοριοποιούνταν σε εκείνους που ήταν «δικαιολογημένα» φτωχοί και άξιζαν βοήθεια και σε κείνους που ήταν «αδικαιολόγητα» φτωχοί. Στη σύγχρονη πραγματικότητα οι δωρεές προς τις αγαθοεργές οργανώσεις είναι ενταγμένες στην ταυτότητα των σύγχρονων εταιρειών προσφέροντας πρώτης τάξεως όχημα για τις δημόσιες σχέσεις τους και την πολιτική της «κοινωνικής ευθύνης» ενώ βεβαίως εκπίπτουν του φόρου.

Να είναι ευκολονόητοι οι σκοποί

Η διεκδίκηση για κομμάτι της πίτας των περίπου 80 δισεκατομμυρίων που δίνονται ετησίως σε αγαθοεργούς σκοπούς οδηγεί σε σκληρό ανταγωνισμό των φιλανθρωπικών οργανώσεων. Κερδισμένες κατά κανόνα βγαίνουν εκείνες που έχουν αρκετά χρήματα για να στηρίξουν μεγάλες διαφημιστικές εκστρατείες κι εκείνες που υποστηρίζουν ευκολονόητους και συμπαθείς σκοπούς. Έτσι τα σωματεία που ασχολούνται με την αντιμετώπιση του καρκίνου ή τη βοήθεια στα αρκουδάκια «πάντα», προσελκύουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από εκείνα που στηρίζουν δυσνόητες αλλά χρήσιμες επιστημονικές έρευνες ή παλεύουν για την προστασία του καρχαρία.

Για το Συντηρητικό κόμμα, η ενίσχυση των αγαθοεργών οργανώσεων εμφανίζεται πολιτικά δελεαστική. Με την αγαθοεργία ενισχύει κάποιος τον σκοπό που θέλει, ενώ με το κοινωνικό κράτος τα χρήματα που δίνει κανείς μέσω φόρων πάνε όπου υπάρχει ανάγκη κι όχι απαραίτητα όπου θα ήθελε. Η εμφάνιση ορισμένων υβριδικών σχημάτων που συνδέουν το εμπορικό στοιχείο με την αγαθοεργία, όπως εστιατόριο του Τζέιμι Όλιβερ «Fifteen» όπου εργάζονται νεαρά άτομα με συχνά προβληματικό παρελθόν ως εκπαιδευόμενοι στο χώρο της εστίασης ή η έκδοση του περιοδικού The Big Issue για τη βοήθεια των αστέγων «ενέπνευσαν» τους Τόριδες που σε μελέτη τους το 2008 έκαναν λόγο για το πώς ο τομέας των αγαθοεργών οργανώσεων θα πρέπει να είναι ο πρώτος στον οποίον η κυβέρνηση θα αναζητά απαντήσεις στα δύσκολα κοινωνικά προβλήματα.

Παράλληλα, εγείρονται συχνά αμφιβολίες για το πόσα από τα τεράστια ποσά που συγκεντρώνονται φτάνουν στον τελικό σκοπό τους, καθώς πολλές οργανώσεις έχουν κατηγορηθεί για κατασπατάληση των δωρεών σε πολυτελή ζωή και δώρα των μελών των διοικητικών τους συμβουλίων. Πλέον πρόσφατο παράδειγμα η περίπτωση της οργάνωσης Kids Company που έκλεισε πέρυσι λόγω οικονομικών σκανδάλων, περίπου μια εβδομάδα μετά την έγκριση από την κυβέρνηση χορήγησης ενίσχυσης τριών εκατομμυρίων λιρών. Η περίπτωση απέκτησε και χαρακτήρα πολιτικού σκανδάλου καθώς η ιδρύτρια και πρακτικά ισόβια πρόεδρος της οργάνωσης, η οποία είχε λάβει και τίτλο τιμής από τη βασίλισσα Ελισάβετ, ήταν κοντινή φίλη του πρώην πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον.