Το «φάντασμα» της πλήρους απασχόλησης πλήττει τη Δανία
Εάν η Ελλάδα είχε ανεργία 4,2%, όσο δηλαδή έχει η Δανία σήμερα, τότε ο συνολικός αριθμός των ανέργων θα ξεπερνούσε οριακά τις 200.000. Βέβαια, μια τέτοια επίδοση δεν έχει καταγραφεί ποτέ στη σύγχρονη οικονομική ιστορία της χώρας μας, με τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας να είναι αυτά του Μαΐου του 2008, όταν οι άνεργοι ήταν μόλις 363.000.
Η ζοφερή κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην ελληνική αγορά εργασίας, όπου τα ποσοστά ανεργίας είναι στο 23,4% και 1.124.541 άνθρωποι είναι άνεργοι κάνει πολλούς να αναπολούν με νοσταλγία τις εποχές εκείνες.
Αλλά όσο και εάν θεωρούμε τη Δανία των 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων τυχερή για το γεγονός ότι έχει πετύχει πλήρη απασχόληση και έχει σχεδόν μηδενική ανεργία, αυτή η κατάσταση εγκυμονεί πολλούς κινδύνους για την οικονομία της χώρας, κίνδυνοι που έχουν γίνει αντιληπτοί από τους Δανούς.
Στη βάση αυτή η Κεντρική Τράπεζα της Δανίας εξέδωσε έκθεση με την οποία προειδοποίησε πως θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι για την επέκταση του εργατικού δυναμικού της χώρας, ώστε να αποφευχθούν οι επιβλαβείς επιπτώσεις στην οικονομία. «Η ανεργία έχει φτάσει πολύ κοντά στο δομικό της όριο, κάτι που μεταφράζεται σε εξάντληση των διαθέσιμων εργαζόμενων. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως η πίεση στην αγορά εργασίας αυξάνεται με ελλείψεις εργατικού δυναμικού κυρίως στους τομείς της μεταποίησης και της κατασκευής», σημειώνεται στην εν λόγω έκθεση.
Στη βάση αυτή, η Κεντρική Τράπεζα της Δανίας πρότεινε η επέκταση του εργατικού δυναμικού της χώρας να στηριχθεί σε μετανάστες, σε φοιτητές, σε άτομα που έχουν λάβει αναπηρικές συντάξεις- εφόσον μπορούν να εργαστούν- και σε συνταξιούχους.
Το ότι στη Δανία οι εργοδότες ψάχνουν τους εργαζόμενους σαν τους ψύλλους στα άχυρα προκύπτει από πάμπολλα παραδείγματα. Ενδεικτική είναι η υπόθεση της EM-Fiberglas, εταιρείας που έχει την έδρα της στη δανική περιφέρεια και δραστηριοποιείται στους κλάδους της αιολικής ενέργειας και της κατασκευής ανταλλακτικών αυτοκινήτων. Σύμφωνα με την γαλλική «Λιμπερασιόν», η εν λόγω εταιρεία που διαθέτει 100 εργαζομένους και τζίρο περίπου 400.000 ευρώ τον χρόνο, αναγκάστηκε να απευθυνθεί σε έναν contract manufacteur προκειμένου να «δανειστεί» εργάτες από την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Πολωνία.
Το «μυστικό» της Δανίας για τη μείωση της ανεργίας βρίσκεται στο λεγόμενο flexicurity, όρο που προέκυψε από τη σύνθεση των λέξεων ελαστικότητα και ασφάλεια στην εργασία, ο οποίος αποτέλεσε στρατηγικό στόχο της ΕΕ στα μέσα της δεκαετίας του ‘90, αλλά λίγες χώρες μπόρεσαν να τον αφομοιώσουν. Η Δανία το πέτυχε διότι αν και διαθέτει ένα από τα πλέον ελαστικά συστήματα στην αγορά εργασίας, παράλληλα προσφέρει ισχυρή κοινωνική προστασία και προγράμματα κατάρτισης αλλά και επανένταξης στην αγορά εργασίας. Η αποτελεσματικότητα του μοντέλου αυτού αποτυπώνεται στο γεγονός ότι αν και το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 5% την περίοδο της κρίσης, η ανεργία δεν ξεπέρασε το 6%.
Σε κάθε περίπτωση οικονομίες που βρίσκονται σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης βρίσκονται σύντομα αντιμέτωπες τόσο με αύξηση του μισθολογικού κόστους, κάτι που τροφοδοτεί τις πληθωριστικές πιέσεις, όσο και με μείωση της ανταγωνιστικότητας της εργασίας. Αυτά βέβαια αποτελούν «πολυτέλεια» για την ελληνική πραγματικότητα, όπου το κόστος εργασίας έχει κατρακυλήσει σε χαμηλά επίπεδα 25ετίας και ο ανταγωνισμός μεταξύ των ανέργων είναι τεράστιος, με περίπου 73 ανέργους να διεκδικούν 1 θέση εργασίας.
Το μόνον σίγουρο είναι πως η Δανία θα μπορούσε να φιλοξενήσει και να προσφέρει εργασία σε πολλούς άνεργους Έλληνες, κάτι που ήδη έχει συμβεί την τελευταία τριετία.