Το «στοίχημα» Ερντογάν: Γιατί πιστεύει ότι Ευρώπη και ΗΠΑ θα σιωπήσουν για τη σύλληψη Ιμάμογλου

Ο πρόεδρος Ερντογάν «πόνταρε» από την αρχή σε αυτό.

Άλλωστε φαίνεται πως γνωρίζει ότι οι γεωπολιτικές συνθήκες αυτή την περίοδο δεν επιτρέπουν στην Ευρώπη να… ανακατευτεί στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας.

Όπως γράφει σε ανάλυσή του το πρακτορείο Bloomberg, η Τουρκία κατέχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της νατοϊκής συμμαχίας και οι Ευρωπαίοι έχουν αυτή την περίοδο ανάγκη τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Και αυτό γιατί ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ξεκαθάρισε από τις πρώτες κιόλας ημέρες της νέας του προεδρίας ότι δεν σκοπεύει να χρηματοδοτεί τη βορειοατλαντική συμμαχία, εάν και τα υπόλοιπα μέλη δεν σηκώσουν το «βάρος» που τους αναλογεί.

Την ώρα που ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν απασχολημένες με διάφορες προκλήσεις ασφαλείας και προσπαθούσαν να βρουν κοινό βηματισμό, ο Τούρκος πρόεδρος κατάφερε να αναδείξει εαυτόν ως βασικό «παίκτη» της γεωπολιτικής «σκακιέρας», λειτουργώντας αρκετές φορές ως ενδιάμεσος μεταξύ της Δύσης και του Βλαντιμίρ Πούτιν ενώ παράλληλα διεκδίκησε ρόλο στις διαπραγματεύσεις για τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή και άλλες συγκρούσεις στην Αφρική.

Παρότι ακούστηκαν ορισμένες «φωνές» διαφωνίας από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να πάρει θέση επί της σύλληψης Ιμάμογλου, κάνοντας λόγο για «εσωτερική υπόθεση».

Η Άγκυρα επιμένει ότι οι εισαγγελείς δεν δέχτηκαν πολιτικές πιέσεις για τη σύλληψη του τέως, πλέον, δημάρχου Κωνσταντινούπολης.

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει, ωστόσο, το γεγονός ότι πολλοί επικριτές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρέθηκαν στη… φυλακή την περασμένη χρονιά μετά από ένα «κύμα» ερευνών της τουρκικής δικαιοσύνης.

Η στρατηγική σημασία της Τουρκίας

Αναλυτές τονίζουν, ωστόσο, ότι η προφυλάκιση του Ιμάμογλου, ο οποίος θεωρείται από πολλούς ο μοναδικός άνθρωπος που θα μπορούσε να απειλήσει τον Ερντογάν στις επόμενες εκλογές, είναι πρωτοφανής.

Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η στρατηγική σημασία της Τουρκίας αυτή τη στιγμή είναι πιο σημαντική από τις όποιες «σκιές» για τη δημοκρατία της χώρας δημιουργηθούν.

Το «στοίχημα» αυτό φαίνεται, προσώρας, να αποδίδει καρπούς.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει κάνει την Ευρώπη να βασίζεται πολύ στην Τουρκία σε στρατιωτικό επίπεδο.

«Δεν αναμένω κανένα ουσιαστικό pushback από την Ευρώπη ή τις ΗΠΑ» λέει στο Bloomberg ο Σονέρ Τζαγκαπτάι, διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος για την Τουρκία στο Washington Institute for Near East Policy.

Ο Ιμάμογλου, ηγετικό μέλος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Τουρκίας (CHP) συνελήφθη την περασμένη Τετάρτη, μια μόλις ημέρα μετά αφότου οι τουρκικές Αρχές ανακοίνωσαν ότι το πτυχίο του είναι πλαστό.

Στην Τουρκία, η κατοχή πτυχίου αποτελεί βασική προϋπόθεση για να διεκδικήσει κάποιος την προεδρία της χώρας.

Μερικές μόλις ώρες αργότερα, ο Ιμάμογλου βρέθηκε αντιμέτωπος με κατηγορίες για διαφθορά και συνεργασία με τρομοκρατικές οργανώσεις.

Ο 54χρονος Ιμάμογλου έδειξε την πολιτική του δύναμη το 2019, όταν κατάφερε να κατατροπώσει τον υποψήφιο του Ερντογάν για τη δημαρχία της Κωνσταντινούπολης.

Παρότι Κούρδοι πολιτικοί ή μέλη εθνικιστικών κομμάτων της Τουρκίας έχουν φυλακιστεί από το καθεστώς Ερντογάν και στο παρελθόν, ο Ιμάμογλου είναι ο πιο λαοφιλής πολιτικός που υποχρεώνεται να εγκαταλείψει το αξίωμά του και βρίσκεται αντιμέτωπος με τη Δικαιοσύνη.

Ο ίδιος ο Ιμάμογλου υποστήριξε σε δηλώσεις του ότι δεν θα υποκύψει ποτέ.

Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες για το 2028 και βάσει συντάγματος ο 71χρονος Ερντογάν δεν μπορεί να είναι υποψήφιος.

Το εμπόδιο αυτό μπορεί να παρακαμφθεί με δύο τρόπους: είτε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές -κάτι που δεν θα κάνει εάν δεν είναι απολύτως βέβαιος ότι θα τις κερδίσει- είτε να προχωρήσει σε τροποποίηση του Συντάγματος, που απαιτεί διευρυμένη πλειοψηφία στην τουρκική εθνοσυνέλευση.

«Αυτό που γίνεται πλέον εμφανές είναι ότι ο Ερντογάν είναι πρόθυμος να στρέψει την Τουρκία προς την απολυταρχία…» λέει ο Wolfango Piccoli, συν-πρόεδρος της συμβουλευτικής εταιρείας Teneo.

Πρωτοφανείς προκλήσεις για ΗΠΑ και Ευρώπη

Η πολιτική αναταραχή στην Τουρκία έρχεται σε μια περίοδο που ΗΠΑ και Ευρώπη αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς αμυντικές προκλήσεις.

Ο Ντόναλντ Τραμπ διαπραγματεύεται την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και ο Ερντογάν έχει ήδη προσφερθεί να στείλει ειρηνευτική δύναμη στην περιοχή.

Η Τουρκία είναι άλλωστε μια από τις ελάχιστες χώρες -αν όχι η μοναδική- στην οποία ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα επέτρεπε να αναλάβει ένα τέτοιο ρόλο.

Την ίδια ώρα, η Άγκυρα έχει παρουσιάσει σχέδια σε Αμερικανούς αξιωματούχους για να ηγηθεί από τούδε και στο εξής τον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους και να αναλάβει σταθεροποιητικό ρόλο στη Συρία.

Αυτό θα επέτρεπε στους Αμερικανούς να ασχοληθούν με τα του οίκου τους -κάτι που επιθυμεί άλλωστε διακαώς ο Ντόναλντ Τραμπ.

Κατά τη διάρκεια τηλεφωνήματος με τον Αμερικανό πρόεδρο στις 16 Μαρτίου, ο Ερντογάν ζήτησε να αρθούν οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας από τις ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να επιθυμεί μια τετ-α-τετ συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του στο Λευκό Οίκο τον επόμενο μήνα, ώστε να «ξεπαγώσει» το πρόγραμμα για τα F-35.

«Νομίζω ότι ο πρόεδρος είχε μια υπέροχη συζήτηση με τον Ερντογάν πριν από μερικές ημέρες, πραγματικά μεταμορφωτική» δήλωσε την περασμένη Παρασκευή ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για τη Χαμάς, Στιβ Γουίτκοφ, υποβιβάζοντας τις διαμαρτυρίες για τη σύλληψη του Ιμάμογλου.

«Υπάρχουν πολλές καλές, θετικές ειδήσεις που έρχονται από την Τουρκία αυτή τη στιγμή λόγω αυτής της συνομιλίας» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

«Αυτή τη στιγμή, μόνο μαζικές ειρηνικές διαδηλώσεις και οι αγορές -το μόνο πράγμα στην Τουρκία που δεν ελέγχει ο Ερντογάν- μπορούν να πείσουν τον Τούρκο πρόεδρο να αλλάξει ρότα» καταλήγει λέγοντας ο πολιτικός αναλυτής Τζαγκαπτάι.