Φωτιά στο Χίθροου: Η αντιτρομοκρατική αναλαμβάνει τις έρευνες - Τι θα ερευνήσει η MI5

Στόχος της έρευνάς τους είναι να διαπιστωθεί αν όντως η φωτιά ήταν τυχαίο γεγονός ή αν επρόκειτο για σαμποτάζ. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουν εξειδικευμένες ιατροδικαστικές δεξιότητες και μπορούν να αναζητήσουν οποιαδήποτε απόδειξη έκρηξης ή άλλης σκόπιμης πράξης.

Σύμφωνα με την βρετανική εφημερίδα «Telegraph», η βρετανική υπηρεσία αντικατασκοπείας MI5, ερευνά ενδελεχώς για στοιχεία που μπορεί να εμπλέκουν την Ρωσία, καθώς όπως αναφέρει, «η πυρκαγιά έχει όλα τα χαρακτηριστικά της ρωσικής κρατικά χρηματοδοτούμενης τρομοκρατίας - μιας υβριδικής μορφής πολέμου που μαίνεται στην Ευρώπη για περισσότερα από τρία χρόνια τώρα».

Η πυρκαγιά που ξέσπασε σε κοντινό υποσταθμό του δικτύου ηλεκτροδότησης, είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί διακοπή ρεύματος στις εγκαταστάσεις του Χίθροου αλλά και να «παραλύσει» τις αερομεταφορές σε όλον τον κόσμο.

Περισσότεροι από 70 πυροσβέστες δίνουν μάχη για την κατάσβεση της πυρκαγιάς στον υποσταθμό σε δυτικό προάστιο του Λονδίνου.

Την ίδια στιγμή η αναστολή λειτουργίας του βρετανικού αεροδρομίου Χίθροου αναμένεται να επηρεάσει το παγκόσμιο σύστημα αερομεταφορών για ημέρες με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με ειδικούς, δημιουργώντας ερωτήματα για ποιο λόγο δεν είχαν προβλεφθεί καλύτερα σχέδια έκτακτης ανάγκης.

Μάλιστα οι ειδικοί δεν έκρυψαν το σοκ του από την έκταση της διακοπής, κάτι που έχει να καταγραφεί από το σύννεφο τέφρας από την Ισλανδία το 2010, ενώ προσπαθούν να εκτιμήσουν το κόστος και το μέγεθος των συνεπειών που προκάλεσε η πυρκαγιά.

Χάος στις πτήσεις - Ακυρώσεις και ταλαιπωρία

Ειδικοί της βιομηχανίας προειδοποίησαν ότι επιβάτες, οι πτήσεις των οποίων χρειάστηκε να προσγειωθούν σε άλλα αεροδρόμια στην Ευρώπη, μπορεί να χρειαστεί να μείνουν σε χώρους αναμονής για τους επιβάτες μη απευθείας πτήσεων, αν δεν διαθέτουν τις θεωρήσεις εισόδου (βίζα), που απαιτούνται για να μπορούν να φύγουν από το αεροδρόμιο. Επίσης θα επηρεαστούν τα παγκόσμια προγράμματα πτήσεων, καθώς πολλά αεροπλάνα θα βρεθούν εκτός έδρας.

«Το Χίθροου είναι ένας από τους μεγαλύτερους κόμβους παγκοσμίως», δήλωσε ο Ίαν Πετσένικ, εκπρόσωπος του ιστοτόπου παρακολούθησης πτήσεων FlightRadar24. «Αυτό θα διαταράξει τη λειτουργία αεροπορικών εταιρειών σε ολόκληρο τον κόσμο», σημείωσε.

Η βρετανική αεροπορική εταιρεία British Airways, ο μεγαλύτερος αερομεταφορέας του Χίθροου, είχε 341 πτήσεις που προγραμματιζόταν να προσγειωθούν εκεί σήμερα.

Το χάος έπληξε τις μετοχές αεροπορικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της μητρικής IAG της British Airways.

Σύμφωνα με τον FlightRadar24, τουλάχιστον 120 εισερχόμενες πτήσεις χρειάστηκε να εκτραπούν σε άλλα αεροδρόμια νωρίς σήμερα το πρωί.

Η Qantas Airways εξέτρεψε την πτήση της από το Περθ στο Παρίσι, πτήση από τη Νέα Υόρκη των United Airlines κατευθύνθηκε στο Σάνον, στην Ιρλανδία, και πτήση των United Airlines από το Σαν Φρανσίσκο επρόκειτο να προσγειωθεί στην Ουάσινγκτον (Περιφέρεια της Κολούμπια), αντί του Λονδίνου.

Ορισμένες πτήσεις από τις ΗΠΑ έκαναν αναστροφή ενώ βρίσκονταν περίπου στα μέσα του δρομολογίου τους για να επιστρέψουν στο σημείο από το οποίο αναχώρησαν.

Ταξιδιωτικοί ειδικοί επισήμαναν ότι η αναστάτωση αναμένεται να επεκταθεί πολύ πέραν του Χίθροου.

Τα προσεκτικά χορογραφημένα δίκτυα των αεροπορικών εταιρειών εξαρτώνται από τα αεροπλάνα και τα πληρώματα που βρίσκονται σε συγκεκριμένα μέρη σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Δεκάδες αερομεταφορείς θα αναγκαστούν να αναδιαμορφώσουν γρήγορα τα δίκτυά τους για να μετακινήσουν αεροπλάνα και πληρώματα.

«Το άλλο ζήτημα που τίθεται είναι, ‘Τι θα κάνουν οι αεροπορικές εταιρείες για να αντιμετωπίσουν την καθυστέρηση των επιβατών;'», δήλωσε ο αναλυτής της ταξιδιωτικής βιομηχανίας Χένρι Χάρτβελτ της Atmosphere Research Group. «Για κάνα δυο ημέρες θα είναι χαοτική κατάσταση», σημείωσε.

Το Χίθροου και άλλα μεγάλα αεροδρόμια του Λονδίνου έχουν πληγεί και στο παρελθόν τα τελευταία χρόνια από διακοπές ρεύματος, με πιο πρόσφατες μια αυτόματη βλάβη πύλης και μια κατάρρευση του συστήματος εναέριας κυκλοφορίας, και οι δύο το 2023.

Εκπρόσωπος του Χίθροου δήλωσε σε email του στο Reuters ότι δεν έχει διευκρινιστεί πότε θα αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση στο αεροδρόμιο, και ότι αναμένουν σημαντικές διαταραχές στη λειτουργία τις ερχόμενες ημέρες.

Επιπλέον στο Λονδίνο, κάποια σπίτια και επιχειρήσεις δεν είχαν ηλεκτρικό ρεύμα. «Οι πυροσβέστες οδήγησαν 29 ανθρώπους σε ασφαλή μέρη από γειτονικές ιδιοκτησίες και, για προληπτικούς λόγους, αποκλείστηκε περιοχή σε ακτίνα 200 μέτρων, ενώ επίσης περίπου 150 άνθρωποι απομακρύνθηκαν», διευκρίνισε η πυροσβεστική.

Περισσότερες από 1.300 πτήσεις διαχειρίζεται το Χίθροου

Το Χίθρου διαχειρίζεται περίπου 1.300 πτήσεις την ημέρα, σύμφωνα με το Eurocontrol. Η πυρκαγιά, που αναφέρθηκε λίγο μετά τις 11 μμ (τοπική ώρα χθες, 01.00 ώρα Ελλάδας σήμερα), οδήγησε σε εκτροπή αεροσκαφών σε άλλα αεροδρόμια της Βρετανίας και της Ευρώπης, ενώ πολλές πτήσεις μεγάλων αποστάσεων απλά επέστρεψαν στο αεροδρόμιο αναχώρησής τους.

Το κόστος από τον αντίκτυπο μπορεί να φθάσει γύρω στα 20 εκατ. λίρες (26 εκατ. δολάρια) την ημέρα, δήλωσε ο Πολ Τσαρλς, ταξιδιωτικός σύμβουλος, χωρίς να υπάρχουν εγγυήσεις ότι το Χίθροου θα ξανανοίξει αύριο δεδομένου του πόσο ευάλωτο είναι το σύστημα παροχής ενέργειας του αεροδρομίου.

«Ένα εφεδρικό (σύστημα) θα πρέπει να είναι αξιόπιστο στην περίπτωση που επηρεαστεί το βασικό σύστημα. Το Χίθροου είναι τόσο ζωτικό τμήμα των υποδομών του Ηνωμένου Βασιλείου και θα έπρεπε να έχει αξιόπιστα συστήματα», δήλωσε ο Τσαρλς στο Reuters.

Η αναστολή λειτουργίας αναμένεται να έχει παράπλευρες επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο για μέρες, κρατώντας επιβάτες μακριά από τον προορισμό τους.

Τα προσεκτικά σχεδιασμένα δίκτυα των αεροπορικών εταιρειών εξαρτώνται από το να βρίσκονται αεροπλάνα και πληρώματα σε συγκεκριμένα σημεία σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Δεκάδες αερομεταφορείς θα αναγκαστούν να αναδιαμορφώσουν εσπευσμένα τα δίκτυά τους για να μετακινήσουν αεροπλάνα και πληρώματα.

«Ακόμα κι αν το αεροδρόμιο ανοίξει, όπως ελπίζουμε, μέχρι το τέλος της σημερινής ημέρας, θα υπάρχει αντίκτυπος που θα είναι αισθητός για αρκετές ημέρες, διότι από τη στιγμή που ένα αεροσκάφος μένει στο έδαφος κάπου, μακριά από εκεί όπου πραγματοποιεί πτήσεις, μένουν εκεί και τα πληρώματα των πτήσεων και φυσικά οι πελάτες, έως ότου αυτά τα πληρώματα έχουν βγει εκτός υπηρεσίας για να καλύψουν τις νομικά απαιτούμενες περιόδους ανάπαυσης», δήλωσε ο Τζον Στρίκλαντ, ανεξάρτητος σύμβουλος αερομεταφορών.

«Και εάν τα αεροσκάφη δεν επιστρέψουν, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν τις επόμενες πτήσεις, το οποίο σημαίνει ότι θα έχουμε ακυρώσεις και τις επόμενες ημέρες».

Ακόμα και κάποια λεπτά καθυστέρησης μπορούν να διαταράξουν το πρόγραμμα μιας ολόκληρης ημέρας και να προκαλέσουν καθυστερήσεις σε άλλα τμήματα του συστήματος πτήσεων.

Σε αυτή την περίπτωση, οι ειδικοί διερωτώνται για ποιο λόγο το Χίθροου δεν είχε περισσότερες εφεδρικές μονάδες παροχής ενέργειας που θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο σημείο και να ξεκινήσει πιο γρήγορα η ηλεκτροδότηση.

«Δεν μπορώ να θυμηθώ ένα τμήμα κρίσιμης υποδομής να είναι εντελώς εκτός λειτουργίας για τουλάχιστον μία ημέρα λόγω πυρκαγιάς. Δεν μπορώ να σκεφθώ κάτι αντίστοιχο», δήλωσε ο Τόνι Κοξ, σύμβουλος διαχείρισης κινδύνων.

Δεν πρόκειται για την πρώτη διακοπή στον βρετανικό τομέα αερομεταφορών που έχει προκαλέσει ανησυχίες στην αεροπορική βιομηχανία αλλά και σε πολιτικό επίπεδο.

Η διακοπή του βρετανικού συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας NATS το 2023 κόστισε πάνω από 100 εκατ. λίρες, σύμφωνα με ανεξάρτητη αξιολόγηση από τη βρετανική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τη σταθερότητα του συστήματος.

Η διακοπή στο Χίθροοου, ειδικά αν παραταθεί πέραν της σημερινής ημέρας, πιθανόν να οδηγήσει σε εκτεταμένους δημόσιους ελέγχους. Με βάση την ευρωπαϊκή και τη βρετανική νομοθεσία, οι πελάτες δικαιούνται αποζημίωση έως 600 ευρώ από τις αεροπορικές εταιρίες για καθυστερήσεις έως τρεις ώρες, ή για ακυρώσεις πτήσεων, καθώς και κάλυψη κόστους για διανυκτεύρεση και γεύμα, αλλά μόνο εάν ευθύνεται η αεροπορική εταιρία. Σε αυτή την περίπτωση όμως, δεν ευθύνονται οι αεροπορικές εταιρίες.

«Το ποιος τελικά θα πληρώσει τον λογαριασμό…μένει να φανεί διότι θα είναι μια περίπλοκη συζήτηση και μια δύσκολη συζήτηση σίγουρα μεταξύ του αεροδρομίου, των αεροπορικών εταιριών, των εταιριών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, των ασφαλιστικών εταιριών, φυσικά κανείς δεν θέλει να δεχθεί την ευθύνη εάν μπορεί να το αποφύγει», δήλωσε ο Στρίκλαντ.

Αναζητούνται τα αίτια της πυρκαγιάς

«Οι ερευνητές μας για την πυρκαγιά θα ξεκινήσουν την έρευνά τους και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τους εταίρους μας για να ελαχιστοποιήσουμε τα προβλήματα και να υποστηρίξουμε την κοινότητα», ανακοίνωσε η πυροσβεστική υπηρεσία του Λονδίνου σε ανάρτησή της στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X.

Τα αίτια της πυρκαγιάς δεν είναι ακόμη γνωστά, πρόσθεσε, ενώ ο υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ σημείωσε ότι δεν φαίνεται να οφείλεται σε εγκληματική πράξη.

Η διεύθυνση του Χίθροου ανακοίνωσε ότι το αεροδρόμιο, το οποίο προγραμματιζόταν να διαχειριστεί 1.351 πτήσεις στη διάρκεια της σημερινής ημέρας, με έως και 291.000 επιβάτες, θα μείνει κλειστό έως τα μεσάνυχτα καθώς αντιμετώπιζε σημαντική διακοπή ρεύματος.

«Στους επιβάτες συνιστάται να μην πάνε στο αεροδρόμιο και να επικοινωνήσουν με την αεροπορική τους εταιρεία για περαιτέρω πληροφορίες», πρόσθετε η διεύθυνση του αεροδρομίου σε ανακοίνωσή της. «Ζητούμε συγγνώμη για την αναστάτωση».

Η διακοπή ρεύματος στο Χίθροου που προκλήθηκε από την πυρκαγιά, η οποία αναφέρθηκε λίγο μετά τις 23:00 τοπική ώρα χθες, Πέμπτη, (01:00 ώρα Ελλάδος σήμερα), υποχρέωσε αεροπορικές εταιρείες να εκτρέψουν τις πτήσεις τους σε άλλα αεροδρόμια στη Βρετανία και την Ευρώπη, ενώ πολλές πτήσεις μεγάλων αποστάσεων επέστρεψαν απλώς στο αεροδρόμιο από το οποίο είχαν αναχωρήσει.

Ο Μίλιμπαντ σημείωσε ότι η «καταστροφική» πυρκαγιά απέτρεψε τη λειτουργία εφεδρικού συστήματος ηλεκτροδότησης και ότι μηχανικοί εργάζονται για να θέσουν σε λειτουργία έναν τρίτο εφεδρικό μηχανισμό.

«Για κάθε περιστατικό σαν αυτό θέλουμε να κατανοήσουμε γιατί συνέβη και, αν υπάρχουν κάποια διδάγματα, να τα αντλήσουμε για τις υποδομές μας», δήλωσε στο Sky News.