Είναι οι σημερινές εκλογές στη Ρωσία πράγματι βαρετές;

Η Ρωσία του 2016 μοιάζει να απέχει έτη φωτός από εκείνη του 2011 -επίσης χρονιά εκλογών, οι οποίες καταγγέλθηκαν ως νοθευμένες και οδήγησαν σε κοινωνική έκρηξη. Στη διάρκεια αυτών των πέντε χρόνων μεσολάβησαν αφενός η προσάρτηση της Κριμαίας αφετέρου η οικονομική κρίση λόγω της πτώσης της τιμής του πετρελαίου αλλά και των κυρώσεων της Δύσης. Τα γεγονότα αυτά -και κυρίως οι εξελίξεις στην Κριμαία- είχαν καταλυτική επίδραση στην αντίληψη των Ρώσων για τη χώρα τους και τον ηγέτη της. Η αμφισβήτηση -αμέσως μετά τις εκλογές του '11 και τις μεγαλύτερες και σοβαρότερες, από την πτώση της ΕΣΣΔ και ένθεν, ταραχές- στο πρόσωπό του Πούτιν αποτελεί παρελθόν· η δημοτικότητά του έχει εκτιναχθεί στο 82%. Όσο για τη χώρα, έρευνα του ρωσικού κέντρου κοινωνικής έρευνας Levada δείχνει ότι σε ποσοστό 62% οι πολίτες τη θεωρούν πραγματικά δημοκρατική. Το 2011 αυτήν την άποψη είχε μόλις το 36%.

REUTERS/Pavel Rebrov

Ένα άλλο στοιχείο που διαφοροποιεί αυτές τις εκλογές από τις προηγούμενες είναι το ότι επετράπη στην αντιπολίτευση να ...φαίνεται και να ακούγεται. Κατά το παρελθόν οι υποψήφιοι της είτε αποκλείονταν είτε, κάπως με κάποιον τρόπο, μπλοκάρονταν. Τώρα, ορισμένοι εξ αυτών προσεκλήθησαν ακόμη και στην κρατική τηλεόραση, η οποία δεν είθισται να φιλοξενεί αντίθετες φωνές.

Νέος εκλογικός νόμος

Αυτές οι εκλογές διεξάγονται βάσει του νέου (για να ακριβολογούμε ενός που ίσχυε παλιότερα) εκλογικού νόμου, ο οποίος, παρότι, διατηρεί το πλαίσιο προστασίας για το πρώτο κόμμα και τα υπόλοιπα φιλοκυβερνητικά, είναι πιο φιλελεύθερος. Από τους 450 βουλευτές, οι μισοί θα εκλεγούν με λίστα και οι υπόλοιποι με σταυρό. Οι υποψήφιοι είναι 6.500 και οι ψηφοφόροι 111.600.000. Παίρνουν μέρος 14 κόμματα έναντι 7 το 2011. Το όριο εισόδου στη Βουλή έχει μειωθεί από 7% σε 5%. Οι δημοσκόποι προβλέπουν ότι θα το εξασφαλίσουν η κυβερνώσα "Ενωμένη Ρωσία" και τα τρία φιλοκυβερνητικά, δηλαδή το "Κομμουνιστικό Κόμμα", το αριστερό "Δίκαιη Ρωσία" και η εθνικιστική παράταξη των "Φιλελεύθερων Δημοκρατών". Η αντιπολίτευση κατεβαίνει διαιρεμένη και κόμματα που, κατά κοινή ομολογία, θα μπορούσαν να συνεργαστούν και να εμφανιστούν σε κοινό ψηφοδέλτιο, όπως το "Γιάμπλοκο" και το "Παρνάς", δεν παραμέρισαν τελικώς τις διαφορές τους. "Τουλάχιστον όμως καταφέραμε ν’ ακουστούμε [...] ίσως κάτι μπορέσει ν’ αλλάξει σ’ αυτή τη χώρα", σχολίασε ο επικεφαλής του "Παρνάς", πρώην πρωθυπουργός Κασιάνοφ, δριμύς επικριτής του Πούτιν και στοχοποιούμενος κατ' επανάληψιν, ο οποίος πήρε μέρος στο ντιμπέιτ της κρατικής τηλεόρασης, το κατώφλι της οποίας είχε να περάσει την τελευταία δεκαετία.

REUTERS/Pavel Rebrov

Πρόβα τζενεράλε για τις Προεδρικές εκλογές του 2018

Αξιωματούχοι του Κρεμλίνου διαβεβαίωναν σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ότι αυτές οι εκλογές θα αποδειχτούν οι πιο 'καθαρές' στη σύγχρονη ιστορία της χώρας. Έχει επιτραπεί σε παρατηρητές του ΟΑΣΕ να τις επιτηρήσουν, έχει αλλάξει ο επικεφαλής της κεντρικής εκλογικής επιτροπής. Ζητούμενο δεν είναι μόνο να μην υπάρξει ανάφλεξη στους δρόμους όπως το 2011. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι οι σημερινές εκλογές συνιστούν πρόβα τζενεράλε για τις Προεδικές του 2018. Και παρότι ο Πούτιν επαναλαμβάνει ότι είναι πολύ νωρίς για να πει εάν θα είναι υποψήφιος ή όχι, ουδείς πιστεύει ότι δεν θα είναι. Εάν όντως διεκδικήσει τέταρτη θητεία και εάν εκλεγεί θα παραμείνει στο Κρεμλίνο μέχρι το 2024.