Όχι ευρωβουλευτών στην πρόταση της Κομισιόν που διευκολύνει την Τουρκία εις βάρος Ελλάδας–Ιταλίας

Οι ευρωβουλευτές ζητούν από τα κράτη-μέλη να διαθέσουν έως τις 31 Δεκεμβρίου το ένα τρίτο των θέσεων μετεγκατάστασης για τις οποίες έχουν δεσμευθεί.

Την σχετική έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του ευρωκοινοβουλίου εισηγήθηκε σήμερα η Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων Σκα Κέλερ (Ska Keller).

Οι τοποθετήσεις των μελών της επιτροπής έρχονται σε ουσιαστική αντίθεση με τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές για το μεταναστευτικό όπως διατυπώνοντας από την πολιτική ασφάλειας της Κομισιόν για το μεταναστευτικό, αλλά και τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας.

Το πισωγύρισμα της Κομισιόν

Με το ψήφισμα οι ευρωβουλευτές απορρίπτουν την πρόταση της Επιτροπής που ζητά από τα κράτη-μέλη «την αποδοχή στο έδαφός τους Σύρων υπηκόων που βρίσκονται στη Τουρκία (χωρίς να έχουν περάσει από Ελλάδα) και να συνυπολογίζονται τα άτομα αυτά στις 54.000 θέσεις μετεγκατάστασης».

Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο της Κομισιόν (απόφαση ΕΕ 2015/1601 του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2015) προέβλεπε 120.000 μετεγκαταστάσεις προσφύγων από Ιταλία και Ελλάδα σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

Υπό τις πιεστικές συνθήκες που οδήγησαν στη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, η Κομισιόν αποφάσισε να τροποποιήσει την απόφαση 2015/1601. Έτσι, 54.000 θέσεις, που δεν είχαν διατεθεί μέσω του προγράμματος μετεγκατάστασης (κατάσταση για την οποία κατηγορήθηκαν πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις), να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα 1:1 που έχει συμφωνηθεί με την Τουρκία. Η συμφωνία 1:1 προβλέπει ότι η ΕΕ θα δέχεται έναν Σύρο πρόσφυγα από την Τουρκία για κάθε Σύρο πρόσφυγα που επιστρέφεται από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία.

Στην τροποποίηση αναφέρεται χαρακτηριστικά:

Η παρούσα τροποποίηση συνίσταται στη μέτρηση των προσπαθειών που καταβάλλουν τα κράτη μέλη κάνοντας δεκτούς Σύριους που διαμένουν στην Τουρκία μέσω επανεγκατάστασης, εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους ή άλλων μορφών νόμιμης εισόδου προς επίτευξη του αριθμού αιτούντων διεθνή προστασία που πρέπει να μετεγκατασταθούν στο έδαφός τους σύμφωνα με την απόφαση 2015/1601 του Συμβουλίου. Όσον αφορά τους 54 000 αιτούντες που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της απόφασης 2015/1601 του Συμβουλίου, η παρούσα τροποποίηση παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να αφαιρέσουν, από τον αριθμό μετεγκατασταθέντων αιτούντων που τους αναλογεί, τον αριθμό των Συρίων που βρίσκονται στην Τουρκία και έχουν γίνει δεκτοί στο έδαφός τους μέσω επανεγκατάστασης, εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους ή άλλων μορφών νόμιμης εισόδου βάσει εθνικών ή πολυμερών προγραμμάτων πλην του συστήματος επανεγκατάστασης σύμφωνα με τα συμπεράσματα των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2015.

Με άλλα λόγια η Επιτροπή ζητούσε ο αριθμός των Σύρων προσφύγων που ένα κράτος θα δέχεται κατ’ ευθείαν από την Τουρκία –μέσω του συστήματος της επανεγκατάστασης– να καλύπτει τις προβλεπόμενες θέσεις μετεγκατάστασης των προσφύγων στις ευρωπαϊκές χώρες από τις χώρες εισόδου, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία. Δηλαδή, ο αριθμός των Σύρων που θα δέχονται οι ευρωπαϊκές χώρες απευθείας από την Τουρκία θα αφαιρούνται από τον αριθμό που έως πρότινος προέβλεπαν οι λεγόμενες ποσοστώσεις του σχεδίου Γιούνκερ.

Με την πρόταση αυτή της Κομισιόν (όπου μεταφέρονται θέσεις προσφύγων από το πρόγραμμα μετεγκατάστασης στο πρόγραμμα επανεγκατάστασης) μειώνονται οι διαθέσιμες θέσεις μετεγκατάστασης, ελαφρύνοντας το βάρος της Τουρκίας και όχι της Ελλάδας και της Ιταλίας.

«Η μετεγκατάσταση είναι μορφή αλληλεγγύης»

Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι «τα προγράμματα επανεγκατάστασης (όπως, κατ’ ευθείαν εισδοχή προσφύγων από Τουρκία) για λόγους ανθρωπιστικούς ή άλλους, θα πρέπει να είναι συμπληρωματικά με αυτά της μετεγκατάστασης». Ζητούν δε τη δημιουργία «μιας δεσμευτικής νομοθετικής προσέγγισης της Ένωσης για την επανεγκατάσταση».

Οι ευρωβουλευτές διευκρινίζουν ότι η μετεγκατάσταση αποτελεί μορφή εσωτερικής αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, ενώ η επανεγκατάσταση και η εισδοχή προσφύγων για ανθρωπιστικούς ή άλλους λόγους είναι μορφή εξωτερικής αλληλεγγύης προς τις τρίτες χώρες που φιλοξενούν την πλειονότητα των προσφύγων.

Εκτιμούν ότι αναμένεται να παραμείνει υψηλή η ανάγκη για επείγουσες μετεγκαταστάσεις, εάν ληφθούν υπόψη οι αιτήσεις για άσυλο στην Ελλάδα και ο αυξανόμενος αριθμός αιτούντων που φθάνουν στην Ιταλία.

Σημειώνουν την έλλειψη θέλησης πολλών κρατών μελών να δεχθούν πρόσφυγες και από το σύνολο των 27 μόνο 18 έχουν δεσμευθεί να παρέχουν μετεγκατάσταση σε αιτούντες άσυλο από Ελλάδα και 19 από την Ιταλία.

Οι ευρωβουλευτές ζητούν από τα κράτη-μέλη να παρέχουν τουλάχιστον ανά τρίμηνο τα στοιχεία για τον αριθμό των αιτούντων που μπορούν να μετεγκατασταθούν ταχέως στο έδαφός τους. Τους ζητούν επίσης να διαθέσουν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου τουλάχιστον το ένα τρίτο των θέσεων μετεγκατάστασης για τις οποίες έχουν δεσμευθεί.