Μεταπνευμοϊός: «Ψυχραιμία» συνιστούν οι ειδικοί για τον ιό - Τα συμπτώματα που θυμίζουν κρυολόγημα

Πλέον στην Ελλάδα είναι δύο επισήμως τα κρούσματα μεταπνευμοϊού και τα δύο στην Θεσσαλονίκη, καθώς βρέθηκε θετικό εργαστηριακά το δείγμα το οποίο είχε ληφθεί από την σύζυγο του 70χρονου, που ήδη νοσηλεύεται διασωληνωμένος στην ΜΕΘ. Το πρώτο κρούσμα αφορά στον 70χρονο, η κόρη του οποίου στις γιορτές ταξίδεψε στην Κίνα για διακοπές και λίγες ημέρες μετά την επιστροφή της, ο πατέρας της εμφάνισε τα πρώτα συμπτώματα.

Την ίδια ώρα ωστόσο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC) σημειώνουν πως τα αυξημένα κρούσματα λοιμώξεων που προκαλεί ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός (hMPV) στην Κίνα βρίσκονται εντός της αναμενόμενης εποχιακής αύξησης και δεν εγείρουν ιδιαίτερη ανησυχία.

Σε ξεχωριστές αξιολογήσεις που έδωσαν στη δημοσιότητα, οι δύο διεθνείς οργανισμοί τονίζουν πως ο μεταπνευμοϊός είναι ένα κοινό παθογόνο. Κυκλοφορεί σε πολλές χώρες τον χειμώνα και την άνοιξη, αν και δεν συλλέγουν όλες επιδημιολογικά δεδομένα γι’ αυτόν.

Τι ανέφερε σε ανακοίνωση του ο ΠΟΥ

Ωστόσο, ο ΠΟΥ δηλώνει σε ανακοίνωση που εξέδωσε χθες, Τρίτη, βράδυ πως είναι σε επαφή με Κινέζους υγειονομικούς αξιωματούχους και πως δεν έχει λάβει οιεσδήποτε αναφορές για ασυνήθιστα σχήματα εξάρσεων εκεί. Οι κινεζικές αρχές ενημέρωσαν επίσης την υπηρεσία του ΟΗΕ για την υγεία πως το σύστημα υγείας δεν έχει υπερφορτωθεί και πως δεν έχει προκληθεί οιασδήποτε επείγουσα απόκριση.

Ο ΠΟΥ αναφέρει πως, σύμφωνα με κινεζικά δεδομένα μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου, οι περιπτώσεις μόλυνσης από τον hMPV, την εποχιακή γρίπη, τον ρινοϊό και τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, ιδιαίτερα σε βόρειες περιοχές της Κίνας. Η γρίπη είναι αυτή τη στιγμή η πιο κοινά αναφερόμενη αιτία νόσησης, ανέφερε.

«Η παρατηρούμενη αύξηση στις οξείες αναπνευστικές λοιμώξεις και συνδεόμενων παθογόνων σε πολλές χώρες στο Βόρειο Ημισφαίριο τις τελευταίες εβδομάδες είναι αναμενόμενη αυτή την εποχή του χρόνου και δεν είναι ασυνήθιστη», σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Συμπτώματα

Ο hMPV προκαλεί συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά του κρυολογήματος για λίγες ημέρες, αλλά μπορεί σε σπάνιες περιπτώσεις να οδηγήσει σε νοσηλεία πολύ μικρών, μεγάλων σε ηλικία ή με ευάλωτη υγεία ανθρώπων.

Αντίθετα από τον ιό που προκάλεσε την COVID-19, που ήταν νέος ιός, ο hMPV ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2001 και είναι πιθανό να κυκλοφορούσε για πολύ περισσότερο, είπαν οι επιστήμονες.

Αυξάνονται τα κρούσματα σε ορισμένες χώρες

Ένας αριθμός άλλων χωρών, περιλαμβανομένης της Ινδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, ανέφεραν επίσης αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων hMPV αυτόν τον χειμώνα, καθώς και άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις, σύμφωνα με τις εποχιακές τάσεις που μπορεί μερικές φορές να προκαλούν πίεση στα νοσοκομεία.

«Σχεδόν κάθε παιδί θα έχει τουλάχιστον μια λοίμωξη με hMPV μέχρι τα πέμπτα γενέθλιά του», δήλωσε ο Πολ Χάντερ, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο East Anglia της Βρετανίας.

Οι χώρες έχουν βελτιωθεί επίσης όσον αφορά τη διάγνωση της ασθένειας, είπε, γεγονός που μπορεί να είναι ένας παράγοντας για τους αυξανόμενους ρυθμούς. «Συνολικά, δεν πιστεύω ότι υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια ένδειξη ενός πιο σοβαρού παγκόσμιου θέματος», είπε.

ΕΟΔΥ: «Δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας»

Ανακοίνωση για την κατάσταση που έχει προκύψει αναφορικά με τα κρούσματα μεταπνευμοϊού στη χώρα μας εξέδωσε ο ΕΟΔΥ.

Συγκεκριμένα η ανακοίνωση αναφέρει:

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, πληροφορίες αναφέρονται σε αύξηση των αναπνευστικών λοιμώξεων στην Κίνα.

Σύμφωνα με χθεσινή ενημέρωση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) καθώς και σημερινή από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης & Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), τα επίπεδα των οξέων αναπνευστικών λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου μεταπνευμοϊού (hMPV) στην Κίνα, βρίσκονται με βάση τα δεδομένα των προηγούμενων ετών, εντός των αναμενόμενων ορίων για την εποχή και δεν έχουν αναφερθεί ασυνήθιστες εξάρσεις ή συρροές.

Προς το παρόν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, ο ιός γρίπης τύπου Α παραμένει στην Κίνα το πιο συχνό παθογόνο που ανιχνεύεται σε άτομα με συμπτώματα αναπνευστικών λοιμώξεων. Επιπλέον, δεν έχουν ενεργοποιηθεί έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης των αναπνευστικών λοιμώξεων.

Στη χώρα μας, επιβεβαιώθηκε ένα θετικό δείγμα για ανθρώπινο μεταπνευμοϊό (μέσω της ειδικής μεθόδου ταχείας διάγνωσης FilmArray), με αναμονή τελικής επιβεβαίωσης από το Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ (Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Β. Ελλάδος).

Ο ασθενής ανέφερε επαφή με συγγενικό του πρόσωπο που είχε ταξιδέψει πρόσφατα στην Κίνα. Τα αποτελέσματα της έως τώρα επιδημιολογικής διερεύνησης δε συνηγορούν υπέρ της συσχέτισης του περιστατικού με τα κρούσματα που σημειώνονται στην Κίνα.

Επιπλέον, βρίσκεται σε εξέλιξη ο πλήρης εργαστηριακός έλεγχος από το Κέντρο Αναφοράς, όπως προβλέπεται για όλους τους αναπνευστικούς ιούς.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός (hMPV) δεν είναι νέος ιός για τη χώρα μας και το παραπάνω κρούσμα, ακόμα και αν επιβεβαιωθεί, δε θα αποτελεί το «πρώτο κρούσμα» στη χώρα.

Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα μέχρι σήμερα, δε συντρέχει λόγος ανησυχίας για τον πληθυσμό.

Σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΔΥ, η κυκλοφορία του ιού ήταν υψηλή στην κοινότητα τον Φεβρουάριο 2024, με κορύφωση στις αρχές Απριλίου, και μειώθηκε αισθητά από τα τέλη Ιουνίου 2024. Την τρέχουσα περίοδο, η κυκλοφορία του ιού παραμένει πολύ χαμηλή.

Ο ΕΟΔΥ επιτηρεί συστηματικά τον hMPV σε συνδυασμό και με άλλα παθογόνα του αναπνευστικού σε ασθενείς που επισκέπτονται 15 νοσοκομεία ανά την επικράτεια.

Ο ΕΟΔΥ παραμένει σε εγρήγορση για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση της εποχικής έξαρσης των αναπνευστικών λοιμώξεων.

Υπενθυμίζεται η σημασία της τήρησης των βασικών προληπτικών μέτρων και κανόνων υγιεινής για την πρόληψη μετάδοσης των αναπνευστικών λοιμώξεων:

• Παρουσία συμπτωμάτων λοίμωξης αναπνευστικού, συστήνεται η χρήση μάσκας.
• Παρουσία συμπτωμάτων λοίμωξης αναπνευστικού, συστήνεται η αποφυγή επαφής με άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως ηλικιωμένοι, άτομα με χρόνια νοσήματα και ανοσοκατασταλμένοι.
• Συστήνεται το συχνό πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή επαφής των χεριών με το πρόσωπο.

Η πρόληψη παραμένει το σημαντικότερο μέσο για τη μείωση της εξάπλωσης των αναπνευστικών λοιμώξεων.

Τέλος, συστήνεται αναζήτηση ιατρικής συμβουλής από άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, αν τυχόν εμφανίσουν συμπτώματα.

«Συμπτώματα όπως το κρυολόγημα»

Ενημέρωση σχετικά με τον ανθρώπινο μεταπνευμοϊό εξέδωσε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, στην οποία επισημαίνει ότι πρόκειται για έναν ιό που συνήθως προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα και το 10% έως 12% των αναπνευστικών ασθενειών στα παιδιά προκαλούνται από τον HMPV.

Σύμφωνα με την ενημέρωση:

Ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός (HMPV) δεν είναι καινούργιος ιός, είναι γνωστός από το 2001 (τότε έγινε η πρώτη περιγραφή του). Ούτε έχει άμεση σχέση με την Κίνα. «Είναι ένας ιός που συνήθως προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα. 10% έως 12% των αναπνευστικών ασθενειών στα παιδιά προκαλούνται από τον HMPV.

Συχνά προκαλεί λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, αλλά μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως πνευμονία, ή να επιδεινώσει προϋπάρχουσες καταστάσεις όπως εξάρσεις άσθματος και ΧΑΠ», εξηγεί η Αδαμαντία Λιαπίκου Πνευμονολόγος, MD, PHD, Συντονίστρια Διευθύντρια της 5ης Πνευμονολογικής Κλινικής ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία», Υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος. «Οι λοιμώξεις από HMPV είναι πιο συχνές το χειμώνα. Τα ήπια περιστατικά ανθρώπινου μεταπνευμοϊού διαρκούν συνήθως μερικές ημέρες έως μία εβδομάδα».

Για τα συμπτώματα του ανθρώπινου μεταπνευμοϊού η Βασιλική Γεωργακοπούλου Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Επιμελήτρια Β, Κλινική Παθολογικής Φυσιολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνη της Ομάδας Εργασίας της ΕΠΕ για τις Λοιμώξεις του Αναπνευστικού Συστήματος, αναφέρει ότι περιλαμβάνουν: βήχα, πυρετό, καταρροή ή βουλωμένη μύτη, πονόλαιμο, συριγμό και, σε μερικές περιπτώσεις, δύσπνοια.

«Ο HMPV μεταδίδεται με άμεση επαφή με κάποιον που τον έχει μέσω σταγονιδίων (π.χ. από βήχα) ή από το άγγιγμα πραγμάτων που έχουν μολυνθεί από τον ιό. Ο ανθρώπινος μεταπνευμοϊός είναι παρόμοιος με τον RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός). Ανήκει στο ίδιο γένος – ή επιστημονική ομάδα– με τον RSV (πνευμοϊός) και μπορεί να προκαλέσει παρόμοια συμπτώματα. Η ηλικία αιχμής για σοβαρή ασθένεια από HMPV είναι μεταξύ 6 και 12 μηνών.

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου είναι:
Άτομα ηλικίας <5 ετών (ιδιαιτέρως πρόωρα βρέφη) ή >65 ετών. Άτομα με χαμηλή άμυνα (από καταστάσεις όπως HIV, καρκίνος ή αυτοάνοσες διαταραχές ή από φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα). Ασθενείς με χρόνια υποκείμενα νοσήματα με προεξάρχοντα το άσθμα και τη ΧΑΠ».

Οι υπεύθυνες της Ομάδας Εργασίας για τις Λοιμώξεις Αναπνευστικού Συστήματος αναφέρουν σχετικά με τις επιπλοκές ότι εμφανίζονται κυρίως σε άτομα υψηλού κινδύνου: Βρογχιολίτιδα, Βρογχίτιδα, Πνευμονία είτε από τον ιό είτε από δευτερεύουσα λοίμωξη, εξάρσεις άσθματος ή ΧΑΠ. Στις παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία. Επιπλέον, δεν υπάρχουν διαγνωστικά τεστ τoυ τύπου self test στην κοινότητα. Η διάγνωση γίνεται κυρίως με τη χρήση του film array (δυνατότητα ταυτοποίησης πολλαπλών ιών μέσω επιχρίσματος από τον φάρυγγα ή τη ρινική κοιλότητα). Συνήθως χρησιμοποιείται σε δομές τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας ως διαδικασία ταυτοποίησης λοιμώξεων σε εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Αναφερόμενος στη θεραπευτική αντιμετώπιση του μεταπνευμοϊού ο Πρόεδρος της ΕΠΕ, Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Στέλιος Λουκίδης επισημαίνει ότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η αντιμετώπιση είναι συμπτωματική, με υγρά, αντιπυρετικά, ξεκούραση, αποσυμφορητικά ρινικού βλεννογόνου. «Δεν χορηγούμε αντιβιοτικά διότι τα αντιβιοτικά θεραπεύουν μόνο βακτήρια. Δεδομένου ότι ο HMPV είναι ιός, τα αντιβιοτικά δεν δρουν. Αντιβιοτικά χορηγούνται μόνο για τη θεραπεία τυχόν δευτερογενών λοιμώξεων».

Η πρόληψη, επισημαίνει ο κ. Λουκίδης, αφορά την υγιεινή των χεριών, την κάλυψη της μύτης και του στόματος όταν φτερνίζεστε ή βήχετε. Σκεφτείτε να φοράτε μάσκα εάν είστε άρρωστοι και δεν μπορείτε να αποφύγετε να είστε κοντά σε άλλους. Αποφύγετε να αγγίζετε το πρόσωπο, τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον μεταπνευμοϊό. «Τονίζουμε την επικοινωνία και την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού και την εγρήγορση εν γένει, όταν επιμένει ο υψηλός πυρετός, εμφανισθεί δυσκολία στην αναπνοή, επιδείνωση άλλων καταστάσεων υγείας που αφορούν συνοδά νοσήματα».

Τέλος, ο Πρόεδρος της ΕΠΕ αναφέρει ότι η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία παρακολουθεί στενά την επιδημιολογική έξαρση των λοιμώξεων και τονίζει ότι αυτή η έξαρση είναι γνωστή εδώ και τουλάχιστον 20 έτη στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. «Επικρατεί προς το παρόν η γρίπη τύπου Α, ενώ σε σχέση με το 2024 και την αντίστοιχη περίοδο υπάρχει μείωση των περιστατικών COVID κατά 50-60%».

* Για οποιαδήποτε περαιτέρω ουσιώδη εξέλιξη επί του θέματος, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία θα επανέλθει με νεότερη ανακοίνωση.