ΚΟΣΜΟΣ

Δορυφορικές εικόνες: Η Ρωσία εγκαταλείπει πάνω από 100 βάσεις στη Συρία - Στη Λιβύη ο εξοπλισμός

Δορυφορικές εικόνες: Η Ρωσία εγκαταλείπει πάνω από 100 βάσεις στη Συρία - Στη Λιβύη ο εξοπλισμός

Δορυφορική εικόνα που λήφθηκε στις 15 Δεκεμβρίου και κυκλοφόρησε από τη Maxar Technologies την Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου 2024 δείχνει ρωσικά αεροσκάφη και στρατιωτικά οχήματα στην αεροπορική βάση Khmeimim, κοντά στη Λατάκια της Συρίας

Maxar Technologies via AP

Οι εξελίξεις σε γεωπολιτικό και στρατηγικό επίπεδο είναι ραγδαίες στη Συρία που το τελευταίο διάστημα διανύει μια μεταβατική περίοδο από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ με τον τελευταίο να έχει καταφύγει στη Ρωσία που επί χρόνια τον στήριζε. Δορυφορικές εικόνες που φέρνει στη δημοσιότητα το BBC αποκαλύπτουν τις μαζικές μετακινήσεις ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού, ο οποίος μάλιστα, σύμφωνα με την Wall Street Journal, μεταφέρεται στη Λιβύη μια κίνηση που υποστηρίζεται από τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. 

Συγκεκριμένα, μεταφορικά αεροσκάφη φαίνεται να έχουν φθάσει και αναχωρήσει από τη χώρα τις τελευταίες ημέρες. Το βρετανικό μέσο επιβεβαίωσε επίσης την ύπαρξη ενός βίντεο που δείχνει εκτεταμένες φάλαγγες ρωσικών στρατιωτικών φορτηγών να κινούνται βόρεια προς αυτές τις βάσεις. Παράλληλα, το «Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου» υποστηρίζει ότι οι κινήσεις αυτές υποδηλώνουν προετοιμασίες για περαιτέρω μείωση ή ακόμη και πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων.

Ωστόσο, πληροφορίες από την Ουάσινγκτον σημειώνουν ότι η μετακίνηση στρατιωτικών οχημάτων προς τις βάσεις της μπορεί να είναι ένα προληπτικό μέτρο, ενώ η Μόσχα διαπραγματεύεται με τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό.

Η Ρωσία είχε σημαντική στρατιωτική παρουσία στη Συρία κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ - βοηθώντας τον να παραμείνει στην εξουσία μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου το 2011.

Syria
This satellite image released by Maxar Technologies shows a view of military vehicles assembled at Tartus port, Syria, Tuesday, Dec. 17, 2024. (Maxar Technologies via AP)

Οι δύο σημαντικότερες βάσεις της είναι το λιμάνι της Ταρτούς, το οποίο ιδρύθηκε από τη Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του 1970 και στη συνέχεια επεκτάθηκε και εκσυγχρονίστηκε από τη Ρωσία το 2012, και η αεροπορική βάση στο Χμέιμιμ, η οποία λειτουργεί από το 2015 και χρησιμοποιήθηκε για την εξαπόλυση αεροπορικών επιδρομών σε όλη τη Συρία προς υποστήριξη του Άσαντ.

Τι δείχνει η παρουσία των «Antonov»

Και οι δύο έχουν καταστεί κορυφαίες στρατηγικές βάσεις για τη Ρωσία - δίνοντάς της ευκολότερη πρόσβαση στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τη Μεσόγειο Θάλασσα. Ωστόσο, η πτώση του Άσαντ έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη μελλοντική παρουσία της Ρωσίας στη Συρία. Η Μόσχα επιδιώκει να διαπραγματευτεί με το νέο καθεστώς.

Τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι «δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις» και ότι η Ρωσία «βρίσκεται σε επαφή με εκπροσώπους των δυνάμεων που ελέγχουν τώρα την κατάσταση στη [Συρία]».

Το BBC κατέγραψε τη δραστηριότητα της αεροπορικής βάσης Χμέιμιμ χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες της Planet Labs. Υπάρχουν ενδείξεις συνεχούς δραστηριότητας, στην οποία συμμετέχουν μεγάλα στρατιωτικά μεταγωγικά αεροσκάφη. Δύο μεγάλα αεροσκάφη Antonov «An-124», τα οποία μπορεί να χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά μέσων εκτός Συρίας, εθεάθησαν στη βάση την Παρασκευή. Είχαν φύγει την Τρίτη, αλλά δύο μεγάλα αεροπλάνα βρίσκονταν και πάλι στη βάση το πρωί της Τετάρτης.

Περαιτέρω εικόνες που ελήφθησαν από την Maxar Technologies την Κυριακή δείχνουν δεκάδες στρατιωτικά οχήματα σταθμευμένα στο αεροδρόμιο κοντά σε ένα ρωσικής κατασκευής στρατιωτικό μεταγωγικό αεροπλάνο Ilyushin Il-76, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εκκενώσεις.

Syria
This satellite image released by Maxar Technologies shows a view of Russian military vehicles assembled at Tartus port, Syria, Tuesday, Dec. 17, 2024. (Maxar Technologies via AP)

«Σαφή σημάδια εκκένωσης από αέρος»

Το BBC εντόπισε ένα μεγάλο ρωσικό Antonov An-124 από την Τρίτη στον ιστότοπο παρακολούθησης αεροσκαφών Flightradar24. Ο δημόσια διαθέσιμος ιχνηλάτης του το έδειξε πάνω από τον ρωσικό εναέριο χώρο, ταξιδεύοντας προς τη Συρία.

Στη συνέχεια εξαφανίστηκε από το Flightradar24 στα ανοικτά των συριακών ακτών, δυτικά της αεροπορικής βάσης Χμέιμιμ, πιθανότατα επειδή ο δημόσιος ανιχνευτής του ήταν απενεργοποιημένος. Το επόμενο που μπορεί να δει κανείς είναι να κατευθύνεται πίσω βόρεια έξι ώρες αργότερα.

Ο Ντέιβιντ Χίθκοουτ, διευθυντής πληροφοριών στην «McKenzie Intelligence», δήλωσε ότι η ταχεία κατάρρευση της κυβέρνησης Άσαντ σήμαινε ότι ήταν απίθανο η Ρωσία να είχε σχέδιο εκκένωσης πόρων. Περιέγραψε τη δραστηριότητα στην αεροπορική βάση Χμέιμιμ ως «ασυνήθιστη», υποδηλώνοντας ότι η Ρωσία αποθήκευε κάποιους πόρους στη βάση και ετοιμαζόταν να αποσύρει κάποιο εξοπλισμό και προσωπικό από τη Συρία.

Ο Ταϊφούν Όζμπερκ, πρώην αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και αμυντικός αναλυτής, συμφώνησε ότι οι εικόνες υποδεικνύουν «τα πρώτα στάδια μιας ρωσικής απόσυρσης από τη Συρία, με σαφή σημάδια μιας εκκένωσης από αέρος».

«Η παρουσία αεροσκαφών Il-76, η απουσία ρωσικών σκαφών στην Ταρτούς και η οργανωμένη προ-στάθμευση οχημάτων και εξοπλισμού υποστηρίζουν αυτό το συμπέρασμα», δήλωσε ο κ. Οζμπερκ.

Τα πλοία έφυγαν και δεν επέστρεψαν

Το BBC μετέδωσε την περασμένη εβδομάδα πώς ρωσικά πολεμικά πλοία είχαν εγκαταλείψει το λιμάνι της Ταρτούς, με τους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι προς το παρόν σταθμεύουν σε διεθνή ύδατα. Τα πλοία αυτά δεν έχουν επιστρέψει - αλλά περισσότερα από 100 στρατιωτικά οχήματα έχουν φτάσει στη βάση τις τελευταίες ημέρες, όπως δείχνουν δορυφορικές εικόνες.

Ο κ. Χίθκοουτ δήλωσε ότι είναι πιθανό τα οχήματα να προετοιμάζονται για εκκένωση, αν και αυτό είναι απίθανο να γίνει άμεσα λόγω της απουσίας ραμπών φόρτωσης και γερανών. Πρόσφατα πλάνα έδειξαν επίσης μεγάλες στήλες ρωσικών οχημάτων εν κινήσει - γεγονός που υποδηλώνει ότι έχουν ανακατευθυνθεί από άλλα ρωσικά φυλάκια σε όλη τη χώρα.

Το BBC εντόπισε τα βίντεο σε έναν μεγάλο αυτοκινητόδρομο, γεγονός που υποδηλώνει ότι κινούνται βόρεια προς τις βάσεις. Ένα βίντεο διάρκειας 80 δευτερολέπτων που δημοσιεύτηκε στο «X» δείχνει μια μεγάλη σειρά ρωσικών οχημάτων, με γεωεντοπισμό 30 χιλιόμετρα νότια της Χομς. Ένα άλλο βίντεο δείχνει μια φάλαγγα ρωσικών οχημάτων στον ίδιο αυτοκινητόδρομο νοτιότερα, 70 χιλιόμετρα έξω από τη Δαμασκό.

«Η Ρωσία αποσύρει τώρα μονάδες και στρατιωτικό εξοπλισμό που είχαν αναπτυχθεί σε σχεδόν 100 οχυρά σε όλη τη χώρα πριν από την πτώση της Δαμασκού», δήλωσε ο Αντον Μαρντάσοφ, μη μόνιμος μελετητής στο πρόγραμμα Συρίας του Middle East Institutes.

WSJ: Ο εξοπλισμός μεταφέρεται στη Λιβύη

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Wall Street Journal, η Ρωσία μεταφέρει στη Λιβύη τα προηγμένα οπλικά συστήματα αεράμυνας και άλλο εξελιγμένο οπλισμό που αποσύρει από τις βάσεις της στη Συρία. Όπως αναφέρει το αμερικανικό μέσο, πρόκειται για μια προσπάθεια να διατηρήσει τη στρατιωτική της παρουσία στη Μέση Ανατολή.

Συγκεκριμένα, ρωσικά μεταγωγικά αεροσκάφη έχουν μεταφέρει εξοπλισμό αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων ραντάρ για τα συστήματα S-400 και S-300, από τη Συρία σε βάσεις στην ανατολική Λιβύη που ελέγχονται από το Κρεμλίνο και υποστηρίζονται από τον Λίβυο πολέμαρχο Καλίφα Χαφτάρ, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.

Έτσι, μετά την πτώση Άσαντ, πλέον, η Ρωσία φαίνεται να χρησιμοποιεί έναν άλλο παλιό σύμμαχο στη Λιβύη για να διατηρήσει την επιρροή της και να υποστηρίξει ναυτική παρουσία στην περιοχή, όπου οι ΗΠΑ και άλλα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν βάσεις και πολεμικά πλοία.

Η Ρωσία έχει ήδη παρουσία στη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένης της παραστρατιωτικής ομάδας Wagner, η οποία έχει στενές σχέσεις με τον Χαφτάρ, του οποίου ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός ελέγχει την ανατολική Λιβύη.