Σε πολιτική δίνη με απρόβλεπτες συνέπειες Γαλλία και Γερμανία - Επιπτώσεις και στην οικονομία

Για την Γαλλία η περιπέτεια ξεκίνησε ήδη από το καλοκαίρι όταν ο Εμανουέλ Μακρόν ύστερα από την ήττα του στις εκλογές αποφάσισε να μην διορίσει πρωθυπουργό από την Αριστερά, αλλά έναν δικό του άνθρωπο τον Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος έγινε ο βραχυβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Αντίστοιχα στη Γερμανία, οι εσωτερικές τριβές οδήγησαν στην διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού των Σοσιαλιστών, των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων με συνέπεια να είναι ανέφικτη μια συμφωνία για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025, και να πολλαπλασιάζει την αβεβαιότητα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Η Γερμανία θα διεξαγάγει πρόωρες γενικές εκλογές τον Φεβρουάριο με το μέλλον του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς να προμηνύεται δυσοίωνο.

Σε δεινή θέση η Γαλλία

Η κυβέρνηση Μπαρνιέ μπορεί να έπεσε αλλά τα προβλήματα και οι προκλήσεις παραμένουν ειδικά για την οικονομία της χώρας η οποία μαζί με αυτή της Γερμανίας αποδεικνύονται οι ασθενείς της Ευρώπης, την ώρα που μικρότερες χώρας ανάμεσά τους και η Ελλάδα παρουσιάζουν καλύτερους οικονομικούς δείκτες.

Ακόμη και αν ο Εμανουέλ Μακρόν διορίσει έναν νέο πρωθυπουργό το κοινοβούλιο θα παραμείνει διαιρεμένο μεταξύ τριών αλληλοαποδοκιμαζόμενων πολιτικών μπλοκ, ικανών να κρατούν το ένα το άλλο σε ομηρία για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και τον νέο προϋπολογισμό. Οι πιέσεις για παραίτηση του θα ενταθούν αν και ο ίδιος δηλώνει ότι θα ολοκληρώσει τη θητεία του το 2027.

Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας είναι σε ονομαστικά μεγέθη το 5ο μεγαλύτερο στον κόσμο. Ανέρχεται στα 3,23 τρισ. ευρώ η σχέση του δε προς το ΑΕΠ βρίσκεται στο 112%.

Παράλληλα το Παρίσι δέχεται πιέσεις από την Ε.Ε. για τις δαπάνες του. Το έλλειμμα της χώρας εκτιμάται στο 6% του ΑΕΠ της, με το ενεργειακό κόστος να αποτελεί βασική αιτία όταν οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε. απαιτούν να παραμείνει κάτω από το όριο του 3%.

Αποκαλυπτικό είναι το γεγονός ότι τα γαλλικά ομόλογα ξεπέρασαν για πρώτη φορά σε 15 χρόνια.

Με δεδομένο ότι δεν μπορούν να διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές στη χώρα μέχρι τουλάχιστον τον Ιούλιο του 2025, οι οικονομολόγοι και οι αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί για τη μεταβλητότητα της γαλλικής αγοράς.

Ο παράγοντας Λεπέν

Ένα πολιτικό πρόσωπο που έχει καλό λόγο να πιέζει για την ταχεία πολιτική του Μακρόν είναι μια γυναίκα που περιγράφεται ως η μακροχρόνια πολιτική του νέμεση: η κατά συρροήν υποψήφια για την προεδρία Μαρίν Λεπέν του Εθνικού Συναγερμού.

Στην παρούσα φάση βρίσκεται υπό έρευνα για την υποτιθέμενη υπεξαίρεση δημόσιων κονδυλίων της ΕΕ - κάτι που η ίδια αρνείται. Αν κριθεί ένοχη, ωστόσο, θα μπορούσε να της απαγορευτεί η ανάληψη πολιτικών αξιωμάτων για πέντε χρόνια. Αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να μείνει εκτός των γαλλικών προεδρικών εκλογών του 2027.

Η ετυμηγορία για την υπόθεσή της αναμένεται να ανακοινωθεί στα τέλη Μαρτίου.

Αν ο Μακρόν παραιτηθεί τώρα, θα πρέπει να προκηρυχθούν προεδρικές εκλογές σε 30 ημέρες, δίνοντας στη Λεπέν την ευκαιρία να θέσει υποψηφιότητα και - ελπίζει αυτή τη φορά - να κερδίσει.

Αγωνιούν οι επενδυτές

Ο Ματιέ Σαβαρί, επικεφαλής επενδυτικός στρατηγικός αναλυτής της BCA research, δήλωσε ότι «η παράλυση θα παραμείνει το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της γαλλικής πολιτικής για τα επόμενα δύο χρόνια».

«Οι πιθανότητες να υποβαθμιστεί η Γαλλία αυξάνονται», πρόσθεσε.

Ο Νικ Ρις, ανώτερος αναλυτής της αγοράς συναλλάγματος στη Monex Europe, δήλωσε ότι τον εξέπληξε το γεγονός ότι το ευρώ δεν έχει μετακινηθεί πολύ: «Η γαλλική κυβέρνηση έχει καταρρεύσει. Θα έπρεπε να είναι χαμηλότερα».

«Υπάρχουν δύο μεγάλες δυνάμεις στην Ευρώπη, η Γαλλία και η Γερμανία, και οι δύο από τις οποίες αυτή τη στιγμή είναι ευνουχισμένες», είπε.

Πονοκέφαλος η ανάπτυξη για τη Γερμανία

Η Γερμανία, παραδοσιακά η κύρια «ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας» με την Γαλλία να ακολουθεί, θα έχει την ασθενέστερη ανάπτυξη από όλες τις βιομηχανικές χώρες το 2025 σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) γεννώντας φόβους πώς μπορεί να συμπαρασύρει ολόκληρη την Ευρώπη.

Στις τελευταίες οικονομικές προοπτικές που δημοσιεύθηκαν στις 4 Δεκεμβρίου, ο οργανισμός με έδρα το Παρίσι προέβλεψε ότι οι Γερμανοί θα σημειώσουν ανάπτυξη μόλις 0,7% το επόμενο έτος.

Με αυτό το αποτέλεσμα, η χώρα θα έχει τις χειρότερες επιδόσεις από όλες τις βιομηχανικές χώρες. Συγκρίνοντας τις μεγάλες οικονομίες το 2024, η Γερμανία προβλέπεται να δει μηδενική ανάπτυξη ή ακόμα και ύφεση.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η χαμηλή παραγωγή είναι ο κύριος λόγος πίσω από τη συνεχιζόμενη ύφεση της χώρας. Πηγή του κακού σύμφωνα με αναλυτές «η αδύναμη εξαγωγική ζήτηση από την Κίνα, η οποία πλήττει ιδιαίτερα τη γερμανική βιομηχανία».

Ανησυχία και στην Ευρώπη και ο ρόλος του Τραμπ

Η ανησυχία μεταφέρεται και στην Ευρώπη καθώς πέρα από την οικονομία υπάρχει και η Ουκρανία. Η αποφασιστική επίδειξη δύναμης και ενότητας που η Ευρώπη επεδίωκε να διατηρήσει απέναντι σε ένα επεκτατικό, επιθετικό Κρεμλίνο τίθεται εν αμφιβόλω ιδιαίτερα αν ο προσεχής πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μειώσει ή ακόμη και σταματήσει τη ροή στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο.

Επιπλέον η άνοδος φιλικά προσκείμενων προς τον Πούτιν ηγετών στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και τη Ρουμανία σε συνδυασμό με την πολιτική και οικονομική αστάθεια στη Γαλλία και τη Γερμανία αποδυναμώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ιδιαίτερα από την πρόθεση του Τραμπ να επιβάλει δασμούς, ιδιαίτερα σε σχέση με την Κίνα, καθώς τα κινεζικά προϊόντα είναι έως και τέσσερις φορές φθηνότερα από τα αντίστοιχα αμερικανικά.

Πίσω από τη στάση του Τραμπ κρύβεται η προσπάθεια των ΗΠΑ να προστατεύσουν τη βιομηχανία τους. Αν, όμως, κάτι τέτοιο συμβεί τότε η ύφεση θα επηρεάσει το παγκόσμιο εμπόριο και θα επιφέρει σημαντική αύξηση του κόστους ζωής σε όλο τον κόσμο.

Προεκλογικά ο Τραμπ υποσχέθηκε να επιβάλει δασμούς 60% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα και γενικούς δασμούς από 10% έως 20% σε προϊόντα από άλλες χώρες. Την προηγούμενη εβδομάδα παρουσίασε σχέδια για επιβολή δασμών 25% στις εισαγωγές από το Μεξικό και τον Καναδά και επιπλέον 10% σε προϊόντα που προέρχονται από την Κίνα.

Σε μία τέτοια περίπτωση η Ευρωπαϊκή Ενωση αναμένεται να αντιδράσει άμεσα με δικούς της ανταποδοτικούς δασμούς σε προϊόντα από τις ΗΠΑ, εντείνοντας έναν εμπορικό πόλεμο. Πρακτικά αυτό θα οδηγούσε σε αυξήσεις τιμών για τους Ευρωπαίους σε σειρά από εισαγόμενα προϊόντα, από ποτά, όπως ουίσκι, και μοτοσικλέτες, μέχρι χυμό πορτοκαλιού.