Κρίσιμες ώρες για τη Γαλλία: Ένα βήμα πριν από την κατάρρευσή της η κυβέρνηση Μπαρνιέ

Όπως όλα δείχνουν η πρόταση μομφής θα υπερψηφιστεί, γεγονός που θα τερματίσει τη σύντομη θητεία του Μισέλ Μπαρνιέ ως πρωθυπουργού σε μια εξέλιξη που όπως αναφέρει το politico θα μπορούσε να προκαλέσει σοκ σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αποκαλυπτικό της κρισιμότητας της κατάστασης είναι ότι ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πρόκειται να επιστρέψει στη Γαλλία από κρατική επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η σχετική συζήτηση, όπως έχει ανακοινωθεί, θα ξεκινήσει στις 17. 30 ώρα Ελλάδας και σε πρώτη φάση θα αφορά και τις δύο προτάσεις μομφής που έχουν υποβληθεί: μία από την πλευρά του Νέου Λαϊκού Μετώπου της αριστεράς και μία από το ακροδεξιό κόμμα «Εθνικός Συναγερμός» της Μαρίν Λεπέν.

Θα ακολουθήσει η σχετική συζήτηση και στη συνέχεια θα τεθεί σε ψηφοφορία η πρόταση μομφής που φέρει τον μεγαλύτερο αριθμό υπογραφών, δηλαδή αυτή των κομμάτων της αριστεράς. Με δεδομένο ότι η Μαρίν Λεπέν έχει ξεκαθαρίσει πως το κόμμα της θα την υπερψηφίσει, οδηγώντας στην πτώση της κυβέρνησης, δεν φαίνεται πιθανό να απαιτηθεί ψηφοφορία και επί της πρότασης μομφής του δικού της κόμματος.

Σε κάθε περίπτωση, εάν ανατραπεί, ο Μπαρνιέ θα γίνει ο πρώτος πρωθυπουργός που θα εκδιωχθεί από το 1962, την ώρα που η χώρα πασχίζει να τιθασεύσει ένα τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα.

Ποια κόμματα στηρίζουν την πρόταση μομφής

Η συγκεκριμένη πρόταση έχει και την στήριξη των υπόλοιπων κομμάτων του «Νέου Λαϊκού Μετώπου» της συμμαχίας Αριστεράς – Κεντροαριστεράς, που κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές. Πρόκειται για το Σοσιαλιστικό Κόμμα, τους Οικολόγους Πράσινους και το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Εκατόν ογδόντα πέντε βουλευτές υπέγραψαν την πρόταση μομφής μετά την ενεργοποίηση του άρθρου 49.3 του Μισέλ Μπαρνιέ σχετικά με τον προϋπολογισμό κοινωνικής ασφάλισης του 2025, καταγγέλλοντας έναν «προϋπολογισμό λιτότητας που θα αποδυναμώσει σοβαρά την κοινωνική προστασία».

Η πρόταση δυσπιστίας αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «Σε κανένα σημείο η κυβέρνηση δεν έλαβε υπόψη της τις ψήφους της Συνέλευσης και δεν άνοιξε το δρόμο για συζήτηση. Παραμέρισε τις τροπολογίες των ομάδων του Νέου Λαϊκού Μετώπου», εξέφρασαν τη λύπη τους, υποστηρίζοντας ότι “η απουσία διαλόγου, η περιφρόνηση των προτάσεων που κατατέθηκαν και της κοινοβουλευτικής εργασίας καθιστούν αναγκαία τη μομφή”.

Αν και ο Εθνικός Συναγερμός, δια στόματος της Μαρίν Λεπέν, υποσχέθηκε να υπερψηφίσει την πρόταση μομφής της Αριστεράς, προσθέτοντας ότι θα καταθέσει και αυτή, οι αριστεροί βουλευτές δεν παρέλειψαν να επιτεθούν στο ακροδεξιό κόμμα. «Ο πρωθυπουργός υπέκυψε στις άθλιες εμμονές τους, με έναν νέο “μεταναστευτικό” νόμο που θα συνεχίσει την ηθική και πολιτική χρεοκοπία του περασμένου έτους, και μια επανεκτίμηση της ΑΜΕ».

Τι θα γίνει αν πέσει η κυβέρνηση

Εάν η ψήφος δυσπιστίας περάσει, ο Μακρόν θα μπορούσε να ζητήσει από τον Μπαρνιέ να παραμείνει σε έναν υπηρεσιακό ρόλο καθώς αναζητά νέο πρωθυπουργό, κάτι που θα μπορούσε κάλλιστα να συμβεί μόνο το επόμενο έτος.

Όσον αφορά τον προϋπολογισμό, εάν το κοινοβούλιο δεν τον έχει εγκρίνει μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου, η υπηρεσιακή κυβέρνηση θα μπορούσε να προτείνει έκτακτη νομοθεσία για την παράταση των ορίων δαπανών και των φορολογικών διατάξεων από φέτος. Αλλά αυτό θα σήμαινε ότι τα μέτρα εξοικονόμησης που είχε σχεδιάσει ο Μπαρνιέ θα έμεναν στο περιθώριο.

Η αναταραχή δεν είναι χωρίς ρίσκο για τη Λεπέν, η οποία εδώ και χρόνια προσπαθεί να πείσει τους ψηφοφόρους ότι μπορεί να προσφέρει σταθερότητα.

Μια έρευνα της Ipsos τον περασμένο μήνα έδειξε ότι περίπου το 50% των ψηφοφόρων εξακολουθεί να θεωρεί την RN επικίνδυνη για τη δημοκρατία - αν και 11 μονάδες χαμηλότερα από ό,τι το 2020.

Μια δημοσκόπηση της Odoxa έδειξε ότι το 59% των ψηφοφόρων του RN προτιμά τον Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος είναι τώρα επικεφαλής του κόμματος, της Λεπέν, η οποία αναμένει την απόφαση σε δίκη για φερόμενη κατάχρηση κονδυλίων της Ε.Ε. Αυτό θα μπορούσε να της απαγορεύσει να θέσει υποψηφιότητα για δημόσιο αξίωμα για πέντε χρόνια. Η Λεπέν αρνείται τις κατηγορίες.

Χαστούκι και για την Ευρώπη

Η διαφαινόμενη κατάρρευση της κυβέρνησης δεν αποτελεί πλήγμα μόνο για τη Γαλλία αλλά αφήνει ένα κενό στην καρδιά της Ευρώπης, με τη Γερμανία να βρίσκεται επίσης σε προεκλογική περίοδο, εβδομάδες πριν από την επανεμφάνιση του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Δεδομένου ότι οι δύο αυτές χώρες είναι η ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί κανείς να αντιληφθεί ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για το σύνολο των Ευρωπαίων.

Σε τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε το βράδυ της Τρίτης σε κεντρικό δελτίο ειδήσεων, ο Μπαρνιέ δήλωσε ότι παραμένει ανοιχτός σε συνομιλίες για τον προϋπολογισμό με το ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό (RN) της Μαρίν Λεπέν και άλλα κόμματα και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα μπορέσει να επιβιώσει από την ψήφο δυσπιστίας.

«Εξαρτάται από τους βουλευτές που ο καθένας έχει μερίδιο ευθύνης ενώπιον των Γάλλων, ενώπιον των ψηφοφόρων και ενώπιον και της Γαλλίας, η οποία βρίσκεται σε μια μάλλον σοβαρή στιγμή», είπε.

Ο Μπαρνιέ προειδοποίησε ότι υπάρχει «μεγάλη ένταση ... πολλά συναισθήματα αδικίας, πολλά συναισθήματα θυμού» στον αέρα. «Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί».

Ο ίδιος απέρριψε την ιδέα, που εκφράστηκε από ορισμένα μέλη του δικού του κεντροδεξιού κόμματος, ότι ο Μακρόν θα πρέπει να παραιτηθεί για να ξεμπλοκάρει η κρίση, αποκαλώντας τον πρόεδρο «έναν από τους εγγυητές της σταθερότητας της χώρας μας».

Ο Μακρόν με τη σειρά του ξεκαθάρισε ότι η θητεία του διαρκεί μέχρι τα μέσα του 2027 και δεν μπορεί να εξαναγκαστεί από το κοινοβούλιο να αποχωρήσει.

Τι γίνεται με τον προϋπολογισμό

Αν υπερψηφιστεί η πρόταση μομφής, η Γαλλία εισέρχεται σε κρίση με δύο πιθανά σενάρια. Το ένα είναι να τελειώσει το έτος με μια υπηρεσιακή κυβέρνηση Μπαρνιέ και με προϋπολογισμό για το 2025, εκείνον του 2024 ή να υπάρξει νέα κυβέρνηση που θα προσπαθήσει μέσα σε 70 ημέρες να παρουσιάσει νέο προϋπολογισμό για το 2025, κάτι που φαίνεται αδύνατο.

Το γαλλικό Σύνταγμα επιτρέπει, ωστόσο, στην κυβέρνηση να προτείνει έναν λεγόμενο «ειδικό νόμο» που θα επεκτείνει τον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους για μερικούς μήνες, αλλά και να υιοθετήσει μετά τις 21 Δεκεμβρίου έναν νέο προϋπολογισμό μέσω κυβερνητικής εντολής.

Ωστόσο, θα μπορούσε να μετακυλίσει μόνο τα όρια δαπανών και τις φορολογικές διατάξεις από το τρέχον έτος και όλα τα μέτρα εξοικονόμησης που είχε σχεδιάσει ο Μπαρνιέ θα έπεφταν στο κενό.

Αυτό θα σήμαινε ότι οι συντάξεις θα συμπιέζονταν και τα φορολογικά όρια θα αυξάνονταν για 17 εκατομμύρια ανθρώπους, καθώς κανένα από τα δύο δεν θα μπορούσε να προσαρμοστεί στον πληθωρισμό, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Antoine Armand.

Σημειώνεται ότι με μία τέτοια προσωρινή νομοθεσία θα μπορούσε να κερδηθεί ο απαραίτητος χρόνος μέχρι να σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση και να είναι σε θέση να δώσει στο κοινοβούλιο ένα κατάλληλο νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό, αν και πιθανότατα θα αντιμετώπιζε και αυτή μια δύσκολη διαδρομή στο Γαλλικό κοινοβούλιο.