Το παρασκήνιο και τα «αγκάθια» της συμφωνίας εκεχειρίας Ισραήλ - Χεζμπολάχ

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Associated Press, η πρόταση που συζητείται για τον τερματισμό των μαχών μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ προβλέπει μια αρχική εκεχειρία δύο μηνών κατά τη διάρκεια της οποίας οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν από τον Λίβανο και η Χεζμπολάχ θα τερματίσει την ένοπλη παρουσία της κατά μήκος των νότιων συνόρων με το Ισραήλ.

Πώς θα εφαρμοστεί η συμφωνία - Το παράδειγμα του 2006

Οι αποχωρήσεις θα συνοδεύονται από την εισροή χιλιάδων επιπλέον στρατιωτών του λιβανέζικου στρατού, οι οποίοι έχουν παραμεριστεί σε μεγάλο βαθμό στον πόλεμο, για να περιπολούν τη συνοριακή περιοχή μαζί με μια υπάρχουσα ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ.

Μια διεθνής επιτροπή θα συσταθεί για να παρακολουθεί την εφαρμογή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και της απόφασης 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία ψηφίστηκε το 2006 για να τερματιστεί ένας πολύμηνος πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ πλήρως.

Η Χεζμπολάχ δεν τερμάτισε ποτέ την παρουσία της στο νότιο Λίβανο, ενώ ο Λίβανος δήλωσε ότι το Ισραήλ παραβιάζει τακτικά τον εναέριο χώρο του και καταλαμβάνει μικρά τμήματα του εδάφους του. Δεν είναι σαφές αν μια νέα συμφωνία θα εφαρμοζόταν με μεγαλύτερη επιτυχία από εκείνη του 2006.

Ο Michael Herzog, πρεσβευτής του Ισραήλ στην Ουάσινγκτον, δήλωσε στο ραδιόφωνο του ισραηλινού στρατού τη Δευτέρα ότι η συμφωνία αποσκοπεί στη βελτίωση της επιτήρησης και της επιβολής της προηγούμενης απόφασης. Αν και είπε ότι υπήρχαν ακόμη ορισμένα σημεία που έπρεπε να οριστικοποιηθούν, η συμφωνία ήταν κοντά και θα μπορούσε να κλείσει «εντός ημερών».

Ποια τα σημεία που καθυστερούν τη συμφωνία

Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις συνέχισαν να προχωρούν την Κυριακή (24/11), αλλά τα μέρη πρέπει ακόμη να επεξεργαστούν ορισμένα εκκρεμή ζητήματα για να κλείσει η συμφωνία. Είπε ότι το Ισραήλ ζητά περισσότερες εγγυήσεις για να διασφαλίσει ότι τα όπλα της Χεζμπολάχ θα απομακρυνθούν από τη συνοριακή περιοχή.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι, που ανησυχούν για το ενδεχόμενο η Χεζμπολάχ να εξαπολύσει επίθεση του είδους που πραγματοποίησε η Χαμάς από τη Γάζα στο νότιο Ισραήλ, έχουν δηλώσει ότι δεν θα συμφωνήσουν σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που δεν τους παρέχει ρητά την ελευθερία να χτυπήσουν στο Λίβανο, αν πιστεύουν ότι η Χεζμπολάχ την παραβιάζει.

Ο Λίβανος και το Ισραήλ έχουν επίσης διαφωνήσει σχετικά με το ποιες χώρες θα συμμετέχουν στη διεθνή επιτροπή που θα επιβλέπει την εφαρμογή της συμφωνίας και του ψηφίσματος 1701. Βέβαια, το Ισραήλ φάνηκε να έχει εγκαταλείψει την αντίθεσή του με τη Γαλλία, η οποία παραμένει κοντά στο Λίβανο από τότε που έληξε η αποικιοκρατία της εκεί και πρόσφατα ήρθε σε αντιπαράθεση με το Τελ Αβίβ.

Από την άλλη πλευρά, ο Λίβανος αρνήθηκε να επιτρέψει στη Βρετανία, στενό σύμμαχο του Ισραήλ, να συμμετάσχει στην επιτροπή. Δεν ήταν σαφές τη Δευτέρα αν οι Λιβανέζοι αξιωματούχοι είχαν εγκαταλείψει την αντίθεσή τους μετά την παραχώρηση του Ισραήλ.

Τέλος, ένα ακόμα σημείο εμπλοκής των δύο πλευρών είναι ότι το Ισραήλ δεν θέλει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για 13 αμφισβητούμενα σημεία κατά μήκος των συνόρων ως μέρος μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, δήλωσαν οι διπλωμάτες.

Το συμφέρον των δύο πλευρών από τη συμφωνία

Μια κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, του ισχυρότερου από τους ένοπλους εντολοδόχους του Ιράν, αναμένεται να κατευνάσει σημαντικά την περιφερειακή ένταση και τους φόβους για πόλεμο Ισραήλ - Ιράν. Δεν είναι σαφές αν και με ποιον τρόπο θα επηρεάσει τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα. Η Χεζμπολάχ επέμενε επί μακρόν ότι δεν θα συμφωνούσε σε κατάπαυση του πυρός μέχρι να τερματιστεί ο πόλεμος στη Γάζα, αλλά τώρα έχει εγκαταλείψει αυτόν τον όρο.

Ένας διπλωμάτης δήλωσε ότι υπάρχουν φόβοι ότι αν δεν επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός, ο πόλεμος θα επεκταθεί περαιτέρω στη Συρία και το Ιράκ, καθώς το Ισραήλ προσπαθεί να διακόψει την παροχή όπλων από το Ιράν στη Χεζμπολάχ.

Το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει τακτικές αεροπορικές επιδρομές εναντίον ομάδων που συνδέονται με το Ιράν στη Συρία και έχει απειλήσει να χτυπήσει στο Ιράκ, όπου υποστηριζόμενες από το Ιράν πολιτοφυλακές έχουν εξαπολύσει περιοδικά επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον του Ισραήλ.

Ο Γκέιρ Πέντερσεν, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία, δήλωσε κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Δαμασκό την Κυριακή ότι οι εκεχειρίες στη Γάζα και τον Λίβανο είναι κρίσιμες για να «αποφύγουμε να παρασυρθεί η Συρία ακόμη περισσότερο στη σύγκρουση».

Τι λένε οι αναλυτές

Αναλυτές λένε ότι η Χεζμπολάχ έχει αποδυναμωθεί, αλλά συνεχίζει να διατηρεί σταθερά πυρά κατά του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων χτυπημάτων μακριά από τα σύνορα. Οι βίαιες συγκρούσεις συνεχίζονται στο νότιο Λίβανο, καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις προσπαθούν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τοποθεσίες με μεγάλη στρατηγική σημασία.

Από την μία πλευρά, στόχος του Ισραήλ στον πόλεμο με τη Χεζμπολάχ είναι να επιτρέψει στους εκτοπισμένους Ισραηλινούς να επιστρέψουν με ασφάλεια στα σπίτια τους. Στο Λίβανο, το ένα τέταρτο του πληθυσμού έχει εκτοπιστεί και τμήματα της χώρας, ιδιαίτερα στο νότιο Λίβανο και σε περιοχές νότια της πρωτεύουσας Βηρυτού, έχουν καταστραφεί.

Στο Λίβανο, όπου αξιωματούχοι και κάτοικοι ανυπομονούν για τον τερματισμό του πολέμου, μια αρχική έξαρση αισιοδοξίας διαλύθηκε μετά την αναχώρηση του επικεφαλής της κυβέρνησης Μπάιντεν για το Ισραήλ και το Λίβανο, Άμος Χόχσταϊν, από την περιοχή την περασμένη εβδομάδα χωρίς συμφωνία.

Ποια η κατάσταση του πολέμου

Το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ ανταλλάσσουν σχεδόν καθημερινά πυρά από την επομένη της επίθεσης μαχητών υπό την ηγεσία της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, πυροδοτώντας τον πόλεμο στη Γάζα. Το Ισραήλ εξαπέλυσε έναν εκτεταμένο βομβαρδισμό του Λιβάνου πριν από δύο μήνες και στη συνέχεια μια χερσαία εισβολή.

Περισσότεροι από 3.500 άνθρωποι στο Λίβανο έχουν σκοτωθεί, πολλοί από αυτούς άμαχοι. Περισσότεροι από 70 έχουν σκοτωθεί στο Ισραήλ, πάνω από 40 από αυτούς άμαχοι. Επιπλέον, πάνω από 50 Ισραηλινοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί στην επίγεια επίθεση.