Νορίλσκ: H απομονωμένη πόλη που θεωρείται «η πιο καταθλιπτική» στη Γη

Το Νορίλσκ είναι η βορειότερη πόλη του κόσμου και συχνά αποκαλείται ένα από τα πιο «καταθλιπτικά» μέρη στον πλανήτη.

Η ρωσική πόλη, που ιδρύθηκε στις αρχές της Σοβιετικής Ένωσης, χτίστηκε πάνω σε στρατόπεδα εργασίας Γκουλάγκ και μια ισχυρή βιομηχανία εξόρυξης, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Ακόμα κι αν δεν έχετε ακούσει για το Νορίλσκ, πιθανότατα έχετε δει φωτογραφίες των ατελείωτων μπρουταλιστικών πύργων, καλυμμένων με αιθαλομίχλη και χιόνι – ένα καθημερινό θέαμα για τους 175.000 κατοίκους της πόλης.

Η πόλη χτίστηκε πάνω σε τεράστια κοιτάσματα νικελίου, που έχουν προσελκύσει κοινότητες στην περιοχή ήδη από την Εποχή του Χαλκού.

Το ίδιο το Νορίλσκ, όμως, δεν καθιερώθηκε πλήρως ως οικισμός μέχρι το 1935, όταν το σοβιετικό κράτος ίδρυσε το Norillag, ένα στρατόπεδο εργασίας γκουλάγκ.

Οι κρατούμενοι χρησιμοποιήθηκαν για την εξόρυξη νικελίου και άλλων πόρων με σκληρή εργασία, γεγονός που έθεσε τις βάσεις για τη μελλοντική πορεία της πόλης.

Ο οικισμός αναβαθμίστηκε σε πόλη το 1953. Την ίδια χρονιά, λίγο μετά τον θάνατο του Στάλιν, οι κρατούμενοι στα στρατόπεδα του Norillag έκαναν απεργία, οδηγώντας σε αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως η Εξέγερση του Νορίλσκ – ένα σημαντικό γεγονός στην εσωτερική πολιτική ιστορία της ΕΣΣΔ, καθώς αποτέλεσε μία από τις πρώτες πραγματικές διαμαρτυρίες ενάντια στο απάνθρωπο σύστημα γκουλάγκ.

Τα γκουλάγκ του Νορίλσκ έκλεισαν το 1956, αλλά είχαν ήδη στοιχίσει τη ζωή σχεδόν 17.000 κρατουμένων, πολλοί εκ των οποίων πέθαναν από υποθερμία ή πείνα λόγω των σκληρών χειμώνων και της κακής σύνδεσης εφοδιασμού με την υπόλοιπη χώρα. Από τη δεκαετία του 1960, η πόλη βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη βιομηχανία εξόρυξης χαλκού και νικελίου, που υποστηρίζει την πλειοψηφία των κατοίκων. Ωστόσο, τα ορυχεία νικελίου εξακολουθούν να θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα στον κόσμο και οι χειμώνες του Νορίλσκ συνεχίζουν να κοστίζουν ζωές κάθε χρόνο.

Παρόλα αυτά, η πόλη έχει γίνει προορισμός για λάτρεις του σκοτεινού τουρισμού και φωτογράφους της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής. Δεν είναι, ωστόσο, έκπληξη ότι η περιοχή είναι εξαιρετικά δύσκολη να την επισκεφθεί κανείς, ειδικά αν έρχεται από το εξωτερικό. Το Νορίλσκ χαρακτηρίζεται επίσημα ως «κλειστή πόλη», πράγμα που σημαίνει ότι οι ξένοι δεν μπορούν να την επισκεφθούν χωρίς ειδική άδεια από το ρωσικό κράτος.

Οι άδειες επίσκεψης στο Νορίλσκ σπάνια χορηγούνται σε ιδιώτες. Παρόμοια με τον τουρισμό στη Βόρεια Κορέα, η συμμετοχή σε μια εποπτευόμενη ξενάγηση φαίνεται να είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή για τους τουρίστες που θέλουν να βιώσουν αυτήν την εξαιρετικά απομακρυσμένη πόλη. Ακόμα κι αν κάποιος εξασφαλίσει άδεια εισόδου, η άφιξη στην πόλη αποτελεί από μόνη της τεράστια πρόκληση. Δεν υπάρχουν δρόμοι προς ή έξω από το Νορίλσκ, που σημαίνει ότι είναι προσβάσιμο μόνο με πλοίο ή αεροπλάνο.

Το ταξίδι στην πόλη μέσω του ποταμού Daldykan ήταν για δεκαετίες η κύρια μέθοδος μεταφοράς, αλλά είναι γεμάτο δυσκολίες. Το ποτάμι παγώνει συχνά τον χειμώνα, καθιστώντας τη διαδρομή με πλοίο αδύνατη. Γι' αυτό και πολλοί κρατούμενοι πέθαναν κατά τους χειμώνες του Νορίλσκ, την εποχή των γκουλάγκ. Επομένως, τα αεροπορικά ταξίδια είναι η καλύτερη επιλογή, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι η πόλη απέχει σχεδόν 3.000 χιλιόμετρα από τη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη, πράγμα που καθιστά τις πτήσεις ακριβές και διάρκειας άνω των έξι ωρών.

Είναι προφανές ότι το Νορίλσκ δεν πρόκειται να αναπτύξει μια ακμάζουσα τουριστική βιομηχανία. Με τις ακραίες καιρικές συνθήκες, τις κακές συγκοινωνιακές συνδέσεις και την έλλειψη αξιοθέατων – πέρα από παραδείγματα σοβιετικής μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής – σε συνδυασμό με τις δυσκολίες που προκαλεί η συνεχιζόμενη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, η επίσκεψη στην πόλη είναι απίθανη στο άμεσο μέλλον. Ωστόσο, το Νορίλσκ παραμένει ένα αντικείμενο νοσηρού ενδιαφέροντος για πολλούς ταξιδιώτες, που θέλουν να δουν από κοντά ένα αστικό τοπίο τόσο απομακρυσμένο από οτιδήποτε άλλο στη Γη.