ΚΟΣΜΟΣ

Ο πόλεμος στη Γάζα φέρνει στα όριά του το δικαστικό σύστημα στο Ισραήλ

Ο πόλεμος στη Γάζα φέρνει στα όριά του το δικαστικό σύστημα στο Ισραήλ
People block a road as they protest, calling for a deal for the immediate release of hostages held in the Gaza Strip by Hamas, in Tel Aviv, Israel, Sunday, Sept. 1, 2024. (AP Photo/Ohad Zwigenberg) AP Photo/Ohad Zwigenberg

Επί 11 μήνες δεν υπάρχουν μόνο μάχες και βομβαρδισμοί εντός του Παλαιστινιακού θύλακα αλλά και δεκάδες χιλιάδες συλλήψεις που σχετίζονται με  το «Μαύρο Σάββατο».

Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από την στιγμή που η Χαμάς εισέβαλλε στα εδάφη του Ισραήλ σκότωσε περισσότερους από 1000 ανθρώπους και πήρε ομήρους περισσότερους από 200. Το Ισραήλ έχει εξαπολύσει από εκείνη την στιγμή μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές του επιχειρήσεις στον θύλακα με τους νεκρούς να ξεπερνούν τους 40.000 αλλά και όσους έχουν συλληφθεί να είναι επίσης δεκάδες χιλιάδες.

Την περασμένη εβδομάδα οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης για πολύ σημαντικές κατηγορίες ενάντια στα μέλη της Χαμάς που ενορχήστρωσαν και εκτέλεσαν το αποτρόπαιο σχέδιο της 7ης Οκτωβρίου. Το Ισραήλ δεν έχει πράξει το ίδιο.

Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως το δικαστικό σύστημα ανάμεσα σε Ισραήλ και ΗΠΑ είναι εντελώς διαφορετικό όπως είναι άλλωστε και ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ευρώπη.

Οι ΗΠΑ έχουν την δυνατότητα να ασκούν διώξεις ακόμη και για άτομα τα οποία βρίσκονται εκτός της κυριαρχίας και του ελέγχου τους ειδικά εάν αυτά εμπλέκονται σε εγκλήματα που αφορούν Αμερικανούς πολίτες. Επάνω σε αυτή την βάση και τον θάνατο 50 ανθρώπων με αμερικανική υπηκοότητα βασίζεται και η πρόσφατη δίωξη στην οποία περιλαμβάνεται και ο Σινουάρ, τελευταίους εν ζωή από τους επικεφαλής της Χαμάς που βρέθηκαν στο επίκεντρο της οργάνωσης και της εκτέλεσης της εισβολής στα ισραηλινά εδάφη. Το Ισραήλ στον αντίποδα δεν μπορεί με βάση το δικό του νομικό σύστημα να πράξει κάτι ανάλογο εάν πρώτα δεν συλλάβει τον Σινουάρ.

Πρόκληση το σωφρονιστικό σύστημα για την κυβέρνηση Νετανιάχου

Αυτό που συμβαίνει όμως στο δικαστικό και σωφρονιστικό σύστημα του Ισραήλ το τελευταίο διάστημα είναι πρωτόγνωρο και αναμένεται να αποτελέσει σύντομα ακόμη μία πρόκληση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό για την Κυβέρνηση Νετανιάχου. Από την έναρξη της χερσαίας επιχείρησης στη Λωρίδα της Γάζας ο στρατός του Ισραήλ αλλά και οι μυστικές υπηρεσίες σαρώνουν κάθε σπιθαμή γης την οποία έχει διαλύσει η πολεμική αεροπορία του Τελ Αβίβ. Σε αυτές τις επιχειρήσεις πέρα από τις εκκαθαρίσεις από σπίτι σε σπίτι και γειτονιά σε γειτονιά μελών της Χαμάς οι Ισραηλινοί έχουν προχωρήσει και σε δεκάδες χιλιάδες συλλήψεις.

Στην πλειονότητά τους αυτοί οι άνθρωποι έχουν μεταφερθεί σήμερα σε δύο βασικά σωφρονιστικά κέντρα: τις φυλακές Ofer στην κατεχόμενη δυτική όχθη στην οποία «παραδοσιακά» κρατούνται Παλαιστίνιοι και τις φυλακές Ketziot στα νότια της χώρας.

Είναι δεδομένο πως ο όγκος των συλληφθέντων είναι πρωτόγνωρος και έχει δημιουργήσει σημαντικό ζήτημα διαχείρισης και κράτησης στα σωφρονιστικά ιδρύματα αλλά ο μεγάλος «πονοκέφαλος» αφορά το δικαστικό σύστημα της χώρας.

Με τα σημερινά δεδομένα και με βάση όσα αναφέρουν δικαστικές πηγές σε ισραηλινά μέσα οι δικογραφίες που είναι στην πλειοψηφία τους μεγάλες σε όγκο αφορούν μία σειρά από εγκλήματα όπως η τρομοκρατία, η δολοφονία, η επίθεση κατά αμάχων αλλά και ο βιασμός και τα βασανιστήρια.

Δεκάδες χιλιάδες κρατούμενοι

Το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα είναι πως οι δεκάδες χιλιάδες κρατούμενοι δεν έχει καταστεί δυνατό ούτε καν να κατηγοριοποιηθούν σε αυτουργούς και συμμετέχοντες σε εγκληματικές ενέργειες και μοιραία η κράτησή τους ανανεώνεται ανά 120 ημέρες. Οι ανακρίσεις όσο γρήγορα κι αν διεξάγονται είναι αδύνατο να ολοκληρωθούν σε ευσύνοπτο χρονικό διάστημα και η Κυβέρνηση του Ισραήλ έχει λάβει την απόφαση για να επιταχύνει τις διαδικασίες να ομαδοποιήσει τους κρατούμενους ανάλογα με την φύση των όσων κατηγορούνται σε δύο ομάδες: στους αυτουργούς και τα απλά μέλη. Σε αυτές τις δύο ομάδες δεν επιτρέπεται και όπως φαίνεται δεν θα επιτραπεί η κατά μόνας εκπροσώπηση από δικηγόρο ενώ μέχρι σήμερα έχει οριστεί ως συνήγορος υπεράσπισης για όλους ένα και μόνο άτομο…

Αυτή η κατάσταση επηρεάζει άμεσα τους δικαστές και τους δικαστικούς λειτουργούς του Ισραήλ οι οποίοι τονίζουν πως δεν είναι δυνατό να κάνουν αυτό που ορίζει ο νόμος και το καθήκον τους χωρίς να χρειαστεί να καταστρατηγήσουν τις βάσεις του νομικού συστήματος της χώρας.

Δικαστικές πηγές σημειώνουν πως η Κυβέρνηση του Ισραήλ παρά την κατάσταση που είναι δεδομένα χαοτική δεν ακούει τις επίσημες εισηγήσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου για άμεσες προσλήψεις εκατοντάδων νέων δικαστών, εισαγγελέων και ανακριτών και αντίθετα πιέζει για όσο το δυνατό γρηγορότερη και προχειρότερη όπως επισημαίνουν διεκπεραίωση της ανακοίνωσης κατηγορητηρίων.

Το Ανώτατο Δικαστήριο το οποίο βρέθηκε και πριν την 7η Οκτωβρίου στο στόχαστρο του Νετανιάχου σήμερα πέρα από την ρεαλιστική πρωτόγνωρη υπερφόρτωση βρίσκεται και πάλι ενώπιον ασύμμετρων πιέσεων να ενδώσει σε πρακτικές που το ίδιο αρνήθηκε και κατήγγηλλε πριν από μερικούς μήνες.

Το δικαστικό σύστημα στο Ισραήλ εκτός από την εσωτερική πίεση που του ασκείται έχει να υπολογίσει και το ενδεχόμενο, κάθε άλλο από απίθανο, να βρεθεί το ίδιο αντιμέτωπο – και όχι η Κυβέρνηση – με το Ανώτατο Δικαστήριο της Χάγης καθώς εάν τελικώς αναγκαστεί να προχωρήσει σε ομαδοποίηση κατηγορουμένων και κατηγοριών και εάν οι συλληφθέντες Παλαιστίνιοι δεν λάβουν κατά μόνας εκπροσώπηση από δικηγόρο τότε είναι δεδομένο πως θα υπάρξουν νέες κυρώσεις.

Με την κατάσταση στα σημερινά πρωτόγνωρα επίπεδα δικαστές, νομικοί και δικηγόροι στο Ισραήλ βρίσκονται και πάλι αντιμέτωποι με την Κυβέρνηση Νετανιάχου η οποία έχει μία «ιδανική» ευκαιρία να τους πιέσει πέρα από τα όρια ή να τους οδηγήσει στην παγίδα της κυβερνητικής «ομηρίας».