Ανάλυση CNNi: Πώς το Κουρσκ «διέλυσε» για μια ακόμη φορά το προφίλ του «ισχυρού» Πούτιν

Μιάμιση μέρα αφότου ουκρανικά στρατεύματα εισέβαλαν σε ρωσικό συνοριακό πέρασμα και συνέχισαν, σχεδόν ανεμπόδιστα, στα καταπράσινα χωράφια της νότιας περιοχής του Κουρσκ, ο Πούτιν έκανε τελικά την πρώτη του δημόσια τοποθέτηση. Ο ίδιος χαρακτήρισε την εισβολή ως «μαζική πρόκληση», κατηγόρησε την Ουκρανία ότι πυροβολεί αδιάκριτα εναντίον αμάχων και στη συνέχεια στράφηκε σε άλλα θέματα της ατζέντας του, όπως τις εορταστικές εκδηλώσεις για την «Ημέρα των Οικοδόμων».

Μεσολάβησαν άλλες πέντε ημέρες και η απώλεια σχεδόν 30 οικισμών, προτού «υποσχεθεί» στρατιωτική απάντηση. Δεν πραγματοποίησε ούτε επίσκεψη στην περιοχή για να «σταθεί» δίπλα στις δεκάδες χιλιάδες ντόπιους που χρειάστηκε να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αλλά ούτε καν κήρυξη στρατιωτικού νόμου.

Το πρόσφατο παράδειγμα του «Crocus City»

Μόλις τον περασμένο Μάρτιο, μετά την τρομοκρατική επίθεση στην αίθουσα συναυλιών «Crocus City» στη Μόσχα, τη φονικότερη των τελευταίων δεκαετιών στη Ρωσία, ο Πούτιν χρειάστηκε περισσότερες από 24 ώρες για να απευθυνθεί στο λαό του. Παρά την ανάληψη ευθύνης από τον ISIS, συνέχισε να επιμένει ότι η Ουκρανία και η Δύση βρίσκονταν πίσω από το «χτύπημα».

Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ είχαν προειδοποιήσει τις μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας ότι διέθεταν πληροφορίες για τρομοκρατικό χτύπημα, τις οποίες ωστόσο το Κρεμλίνο «υποβάθμισε». Και σε εκείνη την περίπτωση ο Πούτιν δεν επισκέφτηκε ποτέ τον τόπο επίθεσης, αλλά ούτε συγγενείς θυμάτων, ή τραυματίες και επιζώντες στα νοσοκομεία.

Το φιάσκο της Wagner και το... τσάι με Πριγκόζιν

Όταν ο Εβγκένι Πριγκόζιν, τότε αρχηγός της ομάδας μισθοφόρων της Wagner, ξεκίνησε την ανταρσία του τον περασμένο Ιούνιο, η απάντηση του Ρώσου ηγέτη χαρακτηρίστηκε και πάλι από... ασυνέπεια. Αφού κατηγόρησε αρχικά το περιστατικό ως «προδοσία», ο Πούτιν άφησε να περάσουν δύο ημέρες προτού μιλήσει ξανά δημόσια, όταν και τελικά ευχαρίστησε τα στρατεύματα της Wagner που αποσύρθηκαν και τους πρόσφερε στρατιωτικές συμβάσεις. Στη συνέχεια μάλιστα κάλεσε τον Πριγκόζιν για τσάι στο Κρεμλίνο και τελικά δύο μήνες αργότερα εκείνος βρέθηκε νεκρός σε ένα μυστηριώδες αεροπορικό δυστύχημα.

Πρώτη φορά στο Μπεσλάν μετά από 20 χρόνια

Υπάρχουν όμως και άλλες πιο... μακρινές υποθέσεις πίσω στο παρελθόν που κατέγραψαν παρόμοιες «αδύναμες» συμπεριφορές του Πούτιν. Ο Ρώσος πρόεδρος επισκέφτηκε μόλις αυτή την εβδομάδα το σχολείο στο Μπεσλάν, λίγο πριν από την 20ή μαύρη επέτειο της τρομοκρατικής επίθεσης που στέρησε τη ζωή σε περισσότερους από 300 ανθρώπους, πολλοί εκ των οποίων παιδιά.

Μάλιστα, το 2017 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι οι ρωσικές αρχές όχι μόνο απέτυχαν να ενεργήσουν βάσει προηγούμενης γνώσης για επικείμενη επίθεση, αλλά ότι η επιχείρηση ασφαλείας ήταν «ανοργάνωτη και υπέφερε από έλλειψη ηγεσίας».

«Δεν ξέρει από διαχείριση κρίσεων»

«Δεν είναι καλός στην διαχείριση κρίσεων», είπε στο CNNi ο Μπόρις Μποντάρεφ, πρώην Ρώσος διπλωμάτης που παραιτήθηκε πριν από δύο χρόνια σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία και εξακολουθεί να ζει εκτός συνόρων. «Είναι επικίνδυνο, δεν είναι προβλέψιμο. Στον Πούτιν αρέσει η άνεση, του αρέσει όταν κάνει την κρίση για τους άλλους, όταν ελέγχει την κατάσταση».

Ειδικοί αναλυτές σχολιάζουν πως ουσιαστικά η «αναπάντητη» επίθεση της Ουκρανίας στο Κουρσκ σε μεγάλο βαθμό αντικατοπτρίζει τις... μπερδεμένες αντιδράσεις του Ρώσου προέδρου.

«Αφού ξεπεράστηκε το αρχικό σοκ από την επίθεση, κάποιος θα περίμενε ότι οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις θα περνούσαν στην αντεπίθεση με όσες δυνάμεις είχαν απομείνει», ανέφερε στο CNNi ο απόστρατος στρατηγός Μάικ Ράιαν και συγγραφέας ενός νέου βιβλίου «Πόλεμος στην Ουκρανία: Στρατηγική και Προσαρμογή κάτω από ένταση». «Κάποιοι θα έπρεπε να αντεπιτεθούν, είτε πρόκειται για στρατιώτες, είτε για τάγματα εθελοντών, είτε για εφέδρους», πρόσθεσε.

«Ήρθαν, αλλά ξαναφεύγουν μόλις ανοίξουμε πυρ»

Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ορισμένα ρωσικά στρατεύματα αναπτύχθηκαν από την περιοχή του Χαρκόβου και το νότιο μέτωπο, ενώ ο ηγέτης της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ, ισχυρίστηκε πως η μονάδα των ειδικών δυνάμεών του, η ταξιαρχία Αχμάτ, είχε αναπτυχθεί, αλλά εμπλέκονταν επίσης αξιωματικοί του πεζικού, του ναυτικού και δεν υπήρξε σωστός συντονισμός.

Ακόμη όμως και η πολιτική απάντηση της Ρωσίας στην εισβολή του Κουρσκ αποδείχτηκε μπλέχτηκε στη γραφειοκρατία. Ο υπουργός Άμυνας Αντρέι Μπελούσοφ όρισε ένα συντονιστικό συμβούλιο για τη διαχείριση της ασφάλειας στις παραμεθόριες περιοχές και μόλις αυτή την εβδομάδα ανακοίνωσε ότι μοιράζει τις αρμοδιότητες σε τουλάχιστον πέντε διαφορετικούς αξιωματούχους.

Αυτό, σύμφωνα με το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου, «θα δημιουργήσει πιθανότατα επιπρόσθετη σύγχυση στο ρωσικό Υπουργείο Άμυνας και τριβή μεταξύ του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας, της «FSB» (σ.σ. Υπηρεσία Ασφαλείας) και της «Rosgvardia» (σ.σ. Εθνική Φρουρά) που ακόμη προσπαθούν να συντονίσουν μια επιχείρηση αντεπίθεσης στην περιφέρεια του Κουρσκ.

Από την ουκρανική πλευρά, ο διοικητής του τάγματος «Nightingale», Ντμίτρο Κολόντ, που βρίσκεται στο Κουρσκ, δήλωσε στο CNNi τηλεφωνικά ότι... παρατηρεί μια αλλαγή στη συμπεριφορά των ρωσικών στρατευμάτων: «Έχουν έρθει στην περιοχή και προσπαθούν να αντεπιτεθούν. Προσπαθούν, αλλά εξακολουθούν να υποχωρούν μόλις ανοίξουμε πυρ».

Προτίμησε το Ντονμπάς από το Κουρσκ

Ο Ράιαν, ο Αυστραλός απόστρατος στρατηγός, συμφωνεί ότι οι τελευταίες δύο εβδομάδες αποκάλυψαν επίσης τις προτεραιότητες του Πούτιν και οι δικοί του άνθρωποι δεν βρίσκονται επί του παρόντος στην κορυφή της λίστας. «Η απόφαση θα είναι του Πούτιν: Ποιο είναι το πιο επικίνδυνο για αυτόν; Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή έχει αποφασίσει ότι είναι πιο επικίνδυνο να αποτύχει στο Ντονμπάς, παρά στο Κουρσκ».

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η εισβολή στο Κουρσκ δεν άλλαξε θεμελιωδώς την κυρίαρχη στρατηγική φθοράς του Πούτιν - να εξαντλήσει την Ουκρανία και τους συμμάχους της. Ωστόσο, η αιφνιδιαστική κίνηση της Ουκρανίας στην πραγματικότητα επιβεβαίωσε όσους είχαν αμφισβητήσει στο παρελθόν την κυριαρχία της Ρωσίας.

Με αυτή την αφορμή, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι πριν από λίγες ημέρες, στις 19 Αυγούστου, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τους δυτικούς συμμάχους του: «Ολόκληρη η αφελής, απατηλή έννοια των αποκαλούμενων κόκκινων γραμμών σχετικά με τη Ρωσία, έχει καταρρεύσει αυτές τις μέρες κάπου κοντά στη Σούτζα», είπε αναφερόμενος στη ρωσική πόλη που κατέλαβαν τα ουκρανικά στρατεύματα.

«Ούτε καν... αρουραίος, κοινός απατεώνας»

Μάλιστα, ο πρώην Ρώσος διπλωμάτης, Μπόρις Μποντάφερ, υποστήριξε ότι λαμβάνοντας υπόψη την... αόρατη αντίδραση του Πούτιν για το Κουρσκ, η Δύση θα πρέπει να παραθέσει μια πιο δυναμική στρατηγική απέναντι στις απειλές του Ρώσου προέδρου κατά της Δύσης: «Κάποιοι Δυτικοί λένε ότι δεν πρέπει να βάλουμε στη γωνία τον Πούτιν γιατί όταν ο αρουραίος μπαίνει στη γωνία του, μετά ξεσπά με όλη του τη δύναμη.

Όμως, μετά το Κουρσκ αποδείχτηκε ότι όταν ο Πούτιν καλείται να αντιμετωπίσει μια πραγματική κρίση, δεν συμπεριφέρεται ως αρουραίος στη γωνία, αλλά σας ένας κοινός απατεώνας. Και γι' αυτό δεν πρέπει να τον φοβόμαστε τόσο πολύ».

• Ukraine’s march into Russia exposes Putin’s crisis management problem
  
• Analysis by Clare Sebastian, CNNi