ΚΟΣΜΟΣ

Γάζα: Σε τεντωμένο σχοινί οι διαπραγματεύσεις για εκεχειρία μετά τις νέες απαιτήσεις του Ισραήλ

Γάζα: Σε τεντωμένο σχοινί οι διαπραγματεύσεις για εκεχειρία μετά τις νέες απαιτήσεις του Ισραήλ

Πολίτες στο Ισραήλ ζητούν την άμεση συμφωνία για απελευθέρωση των ομήρων

AP Photo/Ohad Zwigenberg

Απροσπέλαστες μοιάζουν οι διαφωνίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς με τις διαπραγματεύσεις για την εκεχειρία να βρίσκονται σε εξέλιξη και να δρομολογείται νέος γύρος συζητήσεων, όμως, σε κάθε βήμα εμπρός, οι διαμεσολαβητές... βρίσκονται ένα ακόμη πίσω. Σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα του Reuters, για μια ακόμη φορά οι απαιτήσεις της κυβέρνησης Νετανιάχου είναι αυτές που δείχνουν να «μπλοκάρουν» τις συνομιλίες που διεξάγονται στο Κάιρο. 

Συγκεκριμένα, το Ισραήλ φέρεται να έχει ζητήσει να διατηρήσει τη στρατιωτική παρουσία του στη Γάζα, ελέγχοντας την μετακίνηση των Παλαιστινίων και προβάλλει νέους όρους για την απελευθέρωση κρατουμένων.

Οι ΗΠΑ είχαν δεχτεί σε προηγούμενη φάση κάποιους επιπλέον όρους που έθεσε το Τελ Αβίβ στην πρόταση που παρουσίασε ο Τζο Μπάιντεν τον περασμένο Μάιο, όμως, η στάση του Ισραήλ προσθέτει επιπλέον εμπόδια.

Οι συζητήσεις ανάμεσα στον επικεφαλής των ΗΠΑ, διευθυντή της CIA, Μπιλ Μπερνς, τον Ισραηλινό ομόλογό του, επικεφαλής της Μοσάντ Ντέιβιντ Μπαρνέα, τον πρωθυπουργό του Κατάρ, Σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι και τον επικεφαλής διαπραγματευτή της Αιγύπτου, γίνονται σε τεντωμένο σχοινί με την Ιρανική πλευρά να παρακολουθεί τις εξελίξεις.

Παρόλα αυτά, ο Λευκός Οίκος διέψευσε σήμερα ότι οι συνομιλίες στο Κάιρο για μια εκεχειρία στη Γάζα τείνουν να αποτύχουν, δηλώνοντας ότι αντιθέτως, «σημειώθηκε πρόοδος».

Τα δύο μεγάλα εμπόδια

Συγκεκριμένα, το Ισραήλ επιδιώκει τον στρατιωτικό έλεγχο του διαδρόμου της Φιλαδέλφειας (τη στενή λωρίδα γης ανάμεσα στη Γάζα και την Αίγυπτο) και του διαδρόμου Νετζαρίμ (που εκτείνεται από το ανατολικό προς δυτικό τμήμα του παλαιστινιακού θύλακα διχοτομώντας ουσιαστικά τη Λωρίδα της Γάζας στη μέση).

Παράλληλα, το Ισραήλ φέρεται να βάζει εμπόδια στην πρόταση της Χαμάς για απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατουμένων, εξαιρώντας ονόματα από τη λίστα που έχει δώσει η παλαιστινιακή οργάνωση και ζητά κάποιοι από αυτούς που θα απελευθερωθούν να μην επιστρέψουν στα παλαιστινιακά εδάφη, αλλά να φύγουν σε άλλες χώρες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των κρατουμένων που η Χαμάς ζητά να απελευθερωθούν είναι και ο Μαρουάν Μπαργούτι, ο πιο δημοφιλής παλαιστίνιος ηγέτης, μέλος της Φατάχ που είναι στη φυλακή εδώ και 22 χρόνια.

«Παιχνίδι» με νέους όρους πριν τη συμφωνία

Από την πλευρά της, η Χαμάς θεωρεί πως το Ισραήλ αλλάζει σκοπίμως τους όρους και τις παραμέτρους ακόμα και την «τελευταία στιγμή» των συνομιλιών με πηγές που βρίσκονται κοντά στην ηγεσία της οργάνωσης να εκφράζουν την ανησυχία ότι οι όποιες παραχωρήσεις γίνουν από τη Χαμάς θα «απαντηθούν» με επιπλέον απαιτήσεις από τον Νετανιάχου.

Χαρακτηριστική ήταν η ανακοίνωσή της Χαμάς το βράδυ της Κυριακής που δήλωσε ότι η πρόταση που προέκυψε από τις συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας ήταν πολύ κοντά στις πρόσφατες θέσεις του Νετανιάχου που θέτει όλο και περισσότερους όρους.

Μάλιστα η Χαμάς προέτρεψε τους διαμεσολαβητές να επιμείνουν στην εφαρμογή του πλαισίου συμφωνίας που συγκροτήθηκε τον περασμένο μήνα αντί να ξεκινούν κάθε φορά και νέες διαπραγματεύσεις.

Σημείωσε πως η πρόταση του Ισραήλ τον περασμένο Μάιο ανέφερε ότι μόνο άοπλοι πολίτες θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο βόρειο τμήμα της Γάζας, διασχίζοντας τον διάδρομο Νετζαρίμ. Αντίθετα, η νέα πρόταση του Ισραήλ, ήταν ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας συγκεκριμένος και συμφωνημένος μηχανισμός για να διασφαλιστεί αυτό, υπονοώντας μια ισραηλινή στρατιωτική παρουσία στο Νετζαρίμ.

Μία άλλη πηγή προσκείμενη στις συνομιλίες, ανέφερε στο Reuters ότι το Ισραήλ πρότεινε ότι μια συμφωνία για την επιστροφή των μη μαχητών στο βόρειο μισό της Γάζας θα συμφωνηθεί «σε μεταγενέστερη ημερομηνία».

Ο ρόλος των ΗΠΑ στους νέους όρους του Ισραήλ

Την ίδια ώρα, ένας δυτικός διπλωμάτης, περιγράφοντας τις τελευταίες απαιτήσεις του Ισραήλ στις συνομιλίες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, δήλωσε ότι φαίνεται πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποδεχθεί τις αλλαγές που πρότεινε ο Νετανιάχου, μεταξύ άλλων για τη συνέχιση της ισραηλινής στρατιωτικής ανάπτυξης στους δύο διαδρόμους.

Αμερικανός αξιωματούχος φέρεται να αμφισβήτησε αυτή την πρόταση, λέγοντας ότι οι διαπραγματεύσεις για την «εφαρμογή» θα αποσκοπούσαν στο να ξεκαθαρίσουν τις διαφωνίες σχετικά με τους διαδρόμους Φιλαδέλφεια και Νετζάριμ, τον αριθμό των Παλαιστινίων κρατουμένων και το ποιος θα απελευθερωθεί, μεταξύ άλλων θεμάτων.

Αντίθετα, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, απέρριψε κάθε υπόνοια ότι τα ισραηλινά στρατεύματα θα καταλαμβάνουν τη Γάζα σε μακροπρόθεσμη βάση, λέγοντας σε συνέντευξη Τύπου ότι το χρονοδιάγραμμα και η τοποθεσία της αποχώρησης των ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων ήταν πολύ ξεκάθαρα στη συμφωνία. Και σημείωνε πως ο έλεγχος της συνοριακής περιοχής του Διαδρόμου της Φιλαδέλφειας μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου, μαζί με το συνοριακό πέρασμα της Ράφα, είναι «ιδιαίτερα ευαίσθητος» για το Κάιρο.

Τι λέει η Αίγυπτος για τις διαπραγματεύσεις

Ιδιαίτερη είναι και η στάση της Αιγύπτου που είναι έτοιμη να λάβει περισσότερα μέτρα ασφαλείας στον διάδρομο Φιλαδέλφειας, όμως απορρίπτει την παρουσία ισραηλινών στρατευμάτων εκεί, σύμφωνα με αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας.

Σημειώνεται πως το Ισραήλ κατέλαβε τον έλεγχο του στρατηγικού διαδρόμου τον περασμένο Μάιο, λέγοντας ότι χρησιμοποιείται από τη Χαμάς για τη λαθραία εισαγωγή όπλων και απαγορευμένων υλικών στις σήραγγες της προς τη Γάζα.

Ωστόσο, η ισραηλινή προέλαση στο σημείο είχε ως αποτέλεσμα να κλείσει το πέρασμα της Ράφα, μειώνοντας απότομα την ποσότητα της ανθρωπιστικής βοήθειας που εισέρχεται στη Γάζα, σταματώντας τη δυνατότητα να βγουν εκτός Λωρίδας ασθενείς που χρήζουν επείγουσας βοήθειας και στερώντας ενδεχομένως από την Αίγυπτο το ρόλο της να μεσολαβεί για την πρόσβαση στο μοναδικό συνοριακό πέρασμα προς τη Γάζα που δεν ελεγχόταν άμεσα από το Ισραήλ.

Έτσι, η Αίγυπτος τονίζει πως οι σήραγγες που χρησιμοποιούνται για το λαθρεμπόριο στη Γάζα έχουν κλείσει ή καταστραφεί, ότι η παλαιστινιακή παρουσία στη Ράφα πρέπει να αποκατασταθεί και ότι η «νεκρή ζώνη» του διαδρόμου Φιλαδέλφειας είναι εγγυημένη από την ειρηνευτική συνθήκη Αιγύπτου - Ισραήλ του 1979.

Για το ίδιο θέμα, πηγές της Χαμάς συμπληρώνουν πως μία παρατεταμένη παρουσία ισραηλινών στρατευμάτων κατά μήκος των διαδρόμων θα ισοδυναμούσε με συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή που θα σταματούσε την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών από και προς τη Γάζα.

Λευκός Οίκος: «Οι συνομιλίες για εκεχειρία στη Γάζα δεν απέτυχαν, αντίθετα σημειώθηκε πρόοδος»

Ο Λευκός Οίκος πάντως, σε αντίθεση με όσους μιλούν για αποτυχία, βλέπει «πρόοδο» στις διαπραγματεύσεις.

«Στο εξής χρειαζόμαστε οι δύο πλευρές να συναντηθούν και να εργαστούν για την εφαρμογή» μιας συμφωνίας, δήλωσε ο εκπρόσωπος του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι.

Ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς, καθώς και ο υψηλόβαθμος διπλωμάτης Μπρετ ΜακΓκερκ, απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή, βρίσκονται στην Αίγυπτο για τις συνομιλίες αυτές, επιβεβαίωσε ο Τζον Κίρμπι.

«Οι αρχικές συνομιλίες που είχαμε στο Κάιρο τη χθεσινή νύχτα ήταν εποικοδομητικές. Επομένως, θέλουμε να δούμε την ίδια δυναμική να συνεχίζεται εδώ και τις δύο προσεχείς εβδομάδες», δήλωσε.

Οι πληροφορίες στον Τύπο που κάνουν λόγο για συζητήσεις «που τείνουν να αποτύχουν» είναι ανακριβείς, τόνισε.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν μετέβη στη Μέση Ανατολή αυτή την εβδομάδα και υποστήριξε ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου του «επιβεβαίωσε ότι το Ισραήλ δέχεται το σχέδιο συμβιβασμού» της Ουάσινγκτον για εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας έπειτα από 10 και πλέον μήνες σύγκρουσης, δηλώνοντας ότι «εναπόκειται» πλέον στη Χαμάς «να κάνει το ίδιο».

Ο Τζον Κίρμπι δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν σήμερα να εκτιμούν ότι ο Νετανιάχου έχει δεχθεί την πρόταση αυτή, παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ επιμένει στην παρουσία ισραηλινών στρατευμάτων στα σύνορα μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου, ένα σημείο διαφωνίας συγχρόνως με την Ουάσινγκτον και το Κάιρο.

Ο Αμερικανός εκπρόσωπος προέτρεψε εκ νέου τη Χαμάς να δεχθεί την πρόταση που προωθήθηκε την περασμένη εβδομάδα κατά τις συνομιλίες στο Κατάρ.

«Σκεφθείτε ότι αυτή η συμφωνία θα γίνει για τον πληθυσμό της Γάζας. Αυτό τους δίνει μια περίοδο ηρεμίας και ένα πιθανό τέλος του πολέμου, και της βίας και των αιματοχυσιών», δήλωσε.

«Αυτό τους δίνει επίσης - λόγω του τέλους των μαχών - μια απίστευτη ευκαιρία για όλους εμάς, και το εννοώ όλους εμάς, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών να αυξήσουμε σημαντικά την ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται» στη Γάζα, δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Ο Κίρμπι επανέλαβε την υποστήριξη της Ουάσινγκτον στο Ισραήλ σε σχέση με πιθανές απειλές από το Ιράν, δηλώνοντας ότι το επίκεντρο είναι στην άμυνα και στην εξασφάλιση μιας συμφωνίας.

Η Ουάσινγκτον «συνεχίζει να παρακολουθεί κάθε πιθανή επίθεση του Ιράν κάθε μέρα», δήλωσε προσθέτοντας «δεν έχουμε δει ακόμη επίθεση, προφανώς, αλλά δεν θεωρούμε τίποτα δεδομένο».