Ναυάγιο στο Παλέρμο: Τι είναι ο θαλάσσιος σίφωνας που «κατάπιε» το γιοτ

Στο υπό βρετανική σημαία ιστιοφόρο «Bayesian», μήκους 56 μέτρων, επέβαιναν 22 άνθρωποι και το σκάφος ήταν αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι του Πορτιτσέλο, όταν επλήγη από σφοδρή καταιγίδα.

Οπως περιγράφουν μάρτυρες στο BBC είδαν να σχηματίζεται ένας θαλάσσιος σίφωνας κατά τη διάρκεια της καταιγίδας που έπληξε χθες την περιοχή.

Αν και ο όρος «ανεμοστρόβιλος» μας είναι πιο οικείος, καθώς είναι ευρέως γνωστό πως πρόκειται για «περιστρεφόμενες στήλες καταστροφικών ανέμων, που προεξέχουν από τη βάση των νεφών μέχρι το έδαφος», εντούτοις λίγοι γνωρίζουν τους θαλάσσιους σίφωνες.

Πρόκειται για το ίδιο φαινόμενο, αλλά «αντεστραμμένο»: Εμφανίζονται πάνω από το νερό και όχι στη γη. Αντί της σκόνης και των συντριμμιών που στροβιλίζονται γύρω από τον πυρήνα των ισχυρών ανέμων, αυτό που βλέπουμε είναι ομίχλη νερού που αναδύεται από την επιφάνεια της θάλασσας.

Τους ευνοεί η κλιματική αλλαγή

Όπως και οι ανεμοστρόβιλοι, οι θαλάσσιοι σίφωνες είναι συνήθως βραχύβιοι και σχηματίζονται ως πολύ στενές στήλες, ως εκ τούτου δεν καταγράφονται εύκολα στα ραντάρ καιρού.

Ωστόσο, δεν είναι τόσο σπάνιο φαινόμενο. Σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Έρευνας Θαλάσσιων Σιφώνων (International Centre for Waterspout Research), μόνο στις 19 Αυγούστου υπήρξαν 18 επιβεβαιωμένοι θαλάσσιοι σίφωνες στα ανοικτά των ακτών της Ιταλίας.

Στο βόρειο ημισφαίριο, οι θαλάσσιοι σίφωνες είναι πιο συνηθισμένοι στα τέλη του καλοκαιριού και μέχρι το φθινόπωρο, όταν οι θερμοκρασίες της θάλασσας είναι στα υψηλότερα επίπεδα, τροφοδοτώντας τα σύννεφα καταιγίδας.

Ωστόσο, με την αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής, υπάρχει ανησυχία ότι θα μπορούσαν να γίνουν πιο συχνό φαινόμενο.

Την τελευταία εβδομάδα, η Μεσόγειος κατέγραψε την υψηλότερη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας που έχει καταγραφεί, γεγονός που συνέβαλε στην ενεργοποίηση αυτής της πρόσφατης εστίας καταιγίδας.

«Κανονικά δεν είναι επικίνδυνοι»

Ο δρ Σάιμον Μπόξαλ, ωκεανογράφος από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, δήλωσε στο BBC ότι υπάρχουν πολλά που πρέπει να ανακαλυφθούν σχετικά με το τι οδήγησε στη βύθιση του Bayesian:

«Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι είδαμε πολύ ελαφρείς ανέμους μέχρι τη στιγμή που χτυπήθηκε το γιοτ. Και ξαφνικά, ο άνεμος ανέβηκε από τα περίπου τρία ή τέσσερα μίλια την ώρα σε 30 ή 40 μίλια την ώρα, και μετά έπεσε ξανά. Και αυτό συνέβη στη στεριά».

Ερωτηθείς σχετικά με αναφορές ότι το σκάφος μπορεί να χτυπήθηκε από θαλάσσιο σίφωνα, λέει στο BBC ότι «κανονικά δεν είναι επικίνδυνοι», αλλά αυτό εξαρτάται από την ένταση του καιρικού συστήματος.

Η θάλασσα στα βόρεια της Σικελίας είναι πάνω από τρεις βαθμούς θερμότερος απ' ό,τι θα έπρεπε αυτή την εποχή του έτους, καταλήγει, τονίζοντας πως έτσι δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για την «τέλεια καταιγίδα» που προκάλεσε τον θαλάσσιο Σίφωνα ( waterspout).