Ο Χάλεντ Μεσάαλ επικρατέστερος διάδοχος του Ισμαήλ Χανίγια - Πώς το Ισραήλ τον έκανε γνωστό

Έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο το 1997, όταν Ισραηλινοί πράκτορες του χορήγησαν δηλητήριο σε μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας σε έναν δρόμο έξω από το γραφείο του στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας, το Αμμάν, όπως αναφέρει το Reuters.

Το χτύπημα εναντίον ενός σημαντικού ανώτερου στελέχους της παλαιστινιακής οργάνωσης, που διατάχθηκε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, εξόργισε τόσο πολύ τον τότε βασιλιά της Ιορδανίας Χουσεΐν, ώστε έκανε λόγο ακόμη για απαγχονισμό των επίδοξων δολοφόνων και για κατάργηση της ειρηνευτικής συνθήκης της Ιορδανίας με το Ισραήλ, αν δεν παραδιδόταν το αντίδοτο.

Το Ισραήλ το έπραξε και συμφώνησε επίσης να απελευθερώσει τον ηγέτη της Χαμάς Σεΐχη Αχμέντ Γιασίν, για να τον δολοφονήσει επτά χρόνια αργότερα στη Γάζα.

Για τους Ισραηλινούς και τα δυτικά κράτη, η υποστηριζόμενη από το Ιράν Χαμάς, η οποία έχει καθοδηγήσει βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στο Ισραήλ και διεξάγει συχνά πολέμους εναντίον του, είναι μια τρομοκρατική οργάνωση που έχει ως στόχο την καταστροφή του Ισραήλ.

Για τους Παλαιστίνιους και τους συμμάχους τους, ο Μεσάαλ και η υπόλοιπη ηγεσία της Χαμάς είναι μαχητές για την απελευθέρωση από την ισραηλινή κατοχή, που κρατούν ζωντανό τον αγώνα τους όταν η διεθνής διπλωματία τους έχει απογοητεύσει.

Ο Μεσάαλ, 68 ετών, έγινε ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς στην εξορία ένα χρόνο πριν το Ισραήλ προσπαθήσει να τον εξοντώσει, μια θέση που του επέτρεψε να εκπροσωπεί την παλαιστινιακή οργάνωση σε συναντήσεις με ξένες κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, ανεμπόδιστος από τους αυστηρούς ισραηλινούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επηρέαζαν άλλους αξιωματούχους της Χαμάς.

Πηγές της Χαμάς δήλωσαν ότι ο Μεσάαλ αναμένεται να επιλεγεί ως ανώτατος ηγέτης της ομάδας για να αντικαταστήσει τον Ισμαήλ Χανίγια, ο οποίος δολοφονήθηκε στο Ιράν τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης (31/7), με την Τεχεράνη και τη Χαμάς να ορκίζονται αντίποινα κατά του Ισραήλ.

Η πορεία του προς την κορυφή

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Χαλίλ αλ-Χάγια, ο οποίος ζει στο Κατάρ και ήταν επικεφαλής των διαπραγματευτών της Χαμάς στις έμμεσες συνομιλίες εκεχειρίας στη Γάζα με το Ισραήλ, είναι επίσης μια πιθανότητα για την ηγεσία, καθώς είναι ο αγαπημένος του Ιράν και των συμμάχων του στην περιοχή.

Οι σχέσεις του Μεσάαλ με το Ιράν είναι τεταμένες λόγω της υποστήριξης που παρείχε στο παρελθόν στην εξέγερση υπό την ηγεσία σουνιτών μουσουλμάνων το 2011 κατά του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Το Ισραήλ έχει δολοφονήσει ή έχει προσπαθήσει να σκοτώσει αρκετούς ηγέτες και πράκτορες της Χαμάς από τότε που ιδρύθηκε το 1987 κατά τη διάρκεια της πρώτης παλαιστινιακής εξέγερσης κατά της κατοχής της Δυτικής Όχθης και της Γάζας.

Ο Μεσάαλ άρχισε να ανεβαίνει στα κλιμάκια της Χαμάς από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, αν και εργάστηκε κυρίως από τη σχετική ασφάλεια της εξορίας, καθώς το Ισραήλ σχεδίαζε να δολοφονήσει άλλα εξέχοντα στελέχη της Χαμάς με έδρα τη Λωρίδα της Γάζας.

Τριβές μεταξύ του Μεσάαλ και της ηγεσίας της Χαμάς που εδρεύει στη Γάζα εμφανίστηκαν λόγω των προσπαθειών του να προωθήσει τη συμφιλίωση με τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος ηγείται της Παλαιστινιακής Αρχής.
Ο Μεσάαλ ανακοίνωσε τότε ότι ήθελε να παραιτηθεί από ηγέτης λόγω αυτών των εντάσεων και το 2017 αντικαταστάθηκε από τον αναπληρωτή του στη Γάζα Χανίγια.

Το 2021 εξελέγη επικεφαλής του γραφείου της Χαμάς στην παλαιστινιακή διασπορά.

Όπως και άλλοι ηγέτες της Χαμάς, ο Μεσάαλ διχάστηκε για το αν θα υιοθετήσει μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση απέναντι στο Ισραήλ στην επιδίωξη της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης - ο χάρτης της Χαμάς του 1988 καλεί στην καταστροφή του Ισραήλ - ή θα συνεχίσει να πολεμά.

Αν και απορρίπτει την ιδέα μιας μόνιμης ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ισραήλ, αλλά έχει πει ότι η Χαμάς, η οποία στις δεκαετίες του 1990 και του 2000 έστελνε βομβιστές αυτοκτονίας στο Ισραήλ, θα μπορούσε να αποδεχθεί ένα παλαιστινιακό κράτος στη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας και την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως προσωρινή λύση με αντάλλαγμα μια μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός.

Ωστόσο μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου ο ίδιος δήλωσε ότι επανέφερε την παλαιστινιακή υπόθεση στο επίκεντρο της παγκόσμιας ατζέντας.

Προέτρεψε τους Άραβες και τους μουσουλμάνους να συμμετάσχουν στη μάχη κατά του Ισραήλ και δήλωσε ότι οι Παλαιστίνιοι θα αποφασίσουν μόνοι τους ποιος θα διοικεί τη Γάζα μετά το τέλος του τρέχοντος πολέμου, σε πείσμα του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών που θέλουν να αποκλείσουν τη Χαμάς από τη μεταπολεμική διακυβέρνηση.