Τζούλιαν Ασάνζ: Από τις αποκαλύψεις των WikiLeaks, στο δικαστικό Γολγοθά και την απελευθέρωση

Ο Ασάνζ πέρασε τα τελευταία πέντε χρόνια σε φυλακή υψίστης ασφαλείας του Ηνωμένου Βασιλείου και σχεδόν επτά χρόνια είχε φυγαδευτεί από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, προσπαθώντας να αποφύγει τη σύλληψη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ισόβια κάθειρξη.

Την Δευτέρα (24/6) ο 52χρονος Ασάνζ, συμφώνησε να δηλώσει ένοχος για κακούργημα που σχετίζεται με τον φερόμενο ρόλο του για παράνομη απόκτηση και αποκάλυψη απόρρητων εγγράφων σχετικά με τις στρατιωτικές και διπλωματικές δραστηριότητες των ΗΠΑ.

Ως αντάλλαγμα θα αποφυλακιζόταν από την αποφυλάκισή του από τη Βρετανία και τον τερματισμό της πολυετούς διαμάχης του με την Ουάσινγκτον.

Η συμφωνία αυτή φαίνεται να βάζει τέλος σε ένα μακροχρόνιο νομικό έπος, επιτρέποντας στον Ασάνζ να αποφύγει την έκδοση στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το CNNi.

Την Τετάρτη (26/6) αναμένεται να δικαστεί από δικαστήριο της Σαϊπάν στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η ποινή που θα του επιβληθεί θα συμψηφιστεί με το διάστημα της κράτησής του στη Βρετανία και θα αφεθεί ελεύθερος να επιστρέψει στην Αυστραλία.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, οι εισαγγελείς του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ θα ζητήσουν ποινή 62 μηνών – που ισούται με τον χρόνο που εξέτισε ο Ασάνζ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Τι έκανε ο Ασάνζ;

Ο Ασάνζ καταζητούνταν από τις αμερικανικές Αρχές για την δημοσίευση εκατοντάδων χιλιάδων απόρρητων στρατιωτικών και κυβερνητικών εγγράφων από το Wikileaks που παρείχε η πρώην αναλύτρια πληροφοριών του στρατού Τσέλσι Μάνινγκ το 2010 και το 2011.

Τα έγγραφα αυτά αφορούσαν κυρίως τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ στους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν τον Ασάνζ ότι έθεσε σε κίνδυνο τις ζωές εμπιστευτικών πηγών και επί χρόνια ζητούσαν την έκδοσή του στις Πολιτείες.

Βρέθηκε αντιμέτωπος με 18 κατηγορίες για τον φερόμενο ρόλο του στην παραβίαση απόρρητων εγγράφων και ήταν αντιμέτωπος με ποινή φυλάκισης έως και 175 ετών. Μάλιστα, ενώ συζητούνταν η έκδοσή του, οι βρετανικές Αρχές είχαν ζητήσει διαβεβαιώσεις από τις ΗΠΑ ότι δεν θα του επιβληθεί η θανατική ποινή.

Ο Ασάνζ ξεκίνησε το WikiLeaks το 2006 ως διαδικτυακό αποθετήριο που θα δημοσίευε ανώνυμα υποβαλλόμενο υλικό, συμπεριλαμβανομένου του εγχειριδίου λειτουργίας του στρατού των ΗΠΑ για το στρατόπεδο κράτησής του στο Γκουαντάναμο.

Το 2010, το WikiLeaks τράβηξε την προσοχή όταν κυκλοφόρησε βίντεο που φέρεται να έδειχνε μια θανατηφόρα επίθεση με ελικόπτερο των ΗΠΑ το 2007 στο Ιράκ.

Αμέσως μετά, το WikiLeaks δημοσίευσε χιλιάδες απόρρητα στρατιωτικά έγγραφα των ΗΠΑ που σχετίζονται με τους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, καθώς και μια σειρά από διπλωματικά τηλεγραφήματα.

Ο Ασάνζ είχε περιγράψει τα έγγραφα αυτά στο CNNi ως «καταφανή απόδειξη εγκλημάτων πολέμου» που διαπράχθηκαν υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και τις ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις.

• Ελεύθερος ο Τζούλιαν Ασάνζ - Συμφώνησε με την αμερικανική δικαιοσύνη σε ομολογία ενοχής

«Μάχη» να μην εκδοθεί στις ΗΠΑ

Ο Ασάνζ είχε δηλώσει ότι η υπόθεση εναντίον του είχε πολιτικά κίνητρα, ότι δεν επρόκειτο να αντιμετωπίσει δίκαιη δίκη και ότι η παράδοσή του στις ΗΠΑ θα παραβίαζε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Στο πλευρό του βρέθηκαν χιλιάδες υποστηρικτές της ελευθερίας του λόγου, καταδικάζοντας την απόπειρα έκδοσής του, υποστηρίζοντας ότι θα είχε τραγικό αποτέλεσμα στην ελευθερία του Τύπου.

Τον Αύγουστο του 2010, ο Ασάνζ κατηγορήθηκε για σεξουαλική κακοποίηση στη Σουηδία και εκδόθηκε διεθνές ένταλμα σύλληψης. Αρνήθηκε τους ισχυρισμούς ως «συκοφαντική δυσφήμιση» και αρνήθηκε να πάει στη Στοκχόλμη για ανάκριση.

Παραδόθηκε στις βρετανικές Αρχές, αλλά ενώ βρισκόταν έξω με εγγύηση, το 2012 καθώς άσκησε έφεση για την έκδοσή του στη Σουηδία, ο Ασάνζ κατέφυγε στην πρεσβεία του Ισημερινού ζητώντας πολιτικό άσυλο.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην πρεσβεία, το WikiLeaks διατήρησε τα δεδομένα του και το 2016 κυκλοφόρησε χιλιάδες email που προφανώς είχαν παραβιαστεί από την Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών και email που είχαν κλαπεί από τον ιδιωτικό λογαριασμό email του προέδρου της εκστρατείας της Χίλαρι Κλίντον, Τζον Ποντέστα, την παραμονή των αμερικανικών εκλογών.

Όμως, με την πάροδο του χρόνου ο πρόεδρος του Ισημερινού δέχθηκε πίεση από τις ΗΠΑ να σταματήσουν να του παραχωρούν άσυλο.

Το 2019, ο Ασάνζ συνελήφθη από την πρεσβεία από τη Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου με ένταλμα έκδοσης από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και πέρασε τα επόμενα πέντε χρόνια ζώντας ως επί το πλείστον απομονωμένος, σε ένα κελί 3 επί 2 μέτρων στη φυλακή Belmarsh.

Διεθνής υποστήριξη για την απελευθέρωσή του

Πρόσφατα υπήρξε αυξημένη πίεση για την απελευθέρωση του Ασάνζ.

Τον Μάιο του 2023, το Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου έκρινε ότι ο Ασάνζ είχε το δικαίωμα να ασκήσει έφεση στην τελευταία του προσφυγή κατά της έκδοσης στις ΗΠΑ και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε αναφερθεί σε μια πιθανή συμφωνία που προωθήθηκε από αξιωματούχους της Αυστραλίας να επιστρέψει στη χώρα του.

Ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια και η Διεθνής Αμνηστία ήταν μεταξύ εκείνων που κάλεσαν το Ηνωμένο Βασίλειο να σταματήσει την πιθανή έκδοσή του, επικαλούμενοι ανησυχίες για το ενδεχόμενο κακομεταχείρισής του αν τον εξέδιδαν στις ΗΠΑ.

Μετά την αποφυλάκισή του τη Δευτέρα (24/6) η σύζυγος του Ασάνζ, Στέλλα Ασάνζ, δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Ο Τζούλιαν είναι ελεύθερος!».

«Οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν την απέραντη ευγνωμοσύνη μας σε εσάς, εσάς, που όλα αυτά τα χρόνια κινητοποιηθήκατε για να το κάνετε αυτό πραγματικότητα», έγραψε.

Η μητέρα του Ασάνζ, Κριστίν Ασάνζ, δήλωσε ότι είναι «ευγνώμων που η δοκιμασία του γιου μου φτάνει επιτέλους στο τέλος της» σε δήλωσή της στο CNNi την Τρίτη (25/6).

CNNi, Helen Regan /Julian Assange is flying back to Australia after a 12-year legal battle. Here’s what we know about his US plea deal