Πρόσφυγες: στο «μικροσκόπιο» ο εγκέφαλος τους

Οι επιστήμονες εκτιμούν πως ναι και θεωρούν τους πρόσφυγες ως την πιο ευάλωτη ομάδα εξαιτίας του βίαιου ξεριζωμού, των βιωμάτων και την συνεχή προσπάθεια διαχείρισης του πιο ισχυρού φόβου, αυτόν του θανάτου.

Έτσι, μια ομάδα ψυχιάτρων με επικεφαλής τον Αντρέας Μέγιερ Λίντεμπεργκ, ο οποίος ηγείται του Κεντρικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας στο Μανχάιμ της Γερμανίας, θα συμπεριλάβει στην έρευνα που θα κάνει πάνω στο θέμα αυτό μια ομάδα Σύρων προσφύγων.

Σε συνέντευξη του στο επιστημονικό περιοδικό “Nature” ο Αντρέας Μέγιερ Λίντεμπεργκ λέει ότι:

Η Γερμανία έχει δεχθεί 1,1 εκατομμύρια πρόσφυγες κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης. Χιλιάδες από αυτούς έχουν βρει προσωρινά στέγη σε μια πρώην στρατιωτική βάση των ΗΠΑ κοντά στο ινστιτούτο μου. Συχνά έχουν πάρα πολύ άγχος. Επίσης, οι άνθρωποι της τοπικής κοινωνίας επηρεάζονται από την άφιξή τους, έτσι σκοπεύουμε να εντάξουμε κι εκείνους στη μελέτη.

Όπως εξηγεί ο γνωστός επιστήμονας, οι πρόσφυγες είναι ένας ευάλωτος πληθυσμός στην εμφάνιση κατάθλιψης και μετατραυματικού άγχους ενώ βάση της βιβλιογραφίας είναι πιθανό τα πιο ευαίσθητα άτομα που έχουν εκτεθεί σε μεγάλη ψυχολογική πίεση να εκδηλώσουν μορφές ψύχωσης, όπως η σχιζοφρένεια. Επίσης οι ψυχίατροι εκτιμούν ότι υπάρχει μια σύνδεση με το πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται το άγχος, ιδιαίτερα το κοινωνικό άγχος.

Τα στάδια της διαδικασίας

Οι επιστήμονες του Κεντρικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας στο Μανχάιμ της Γερμανίας, θέλουν να εντάξουν στην έρευνα συνολικά 400 ανθρώπους. Οι μισοί θα είναι πρόσφυγες και οι άλλοι μισοί κάτοικοι της περιοχής. Όσοι δεχθούν να συμμετάσχουν αρχικά θα δώσουν στην επιστημονική ομάδα στοιχεία όπως, την ηλικία τους, το μέρος που γεννήθηκαν και την εθνικότητα των ατόμων που ζουν στην περιοχή που διαμένουν. Έτσι θα γίνει η πρώτη ψυχολογική αξιολόγηση.

Στην συνέχεια όλοι οι συμμετέχοντες θα εφοδιασθούν με «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα, που θα έχουν μια ειδική εφαρμογή, μέσω της οποίας θα καταγράφουν σε πραγματικό χρόνο πώς νιώθουν σε διάφορες στιγμές της καθημερινότητάς τους.

Η εφαρμογή θα είναι προγραμματισμένη να κάνει στους συμμετέχοντες περίπου δέκα ερωτήσεις μέσα στην ημέρα σχετικά με τη συναισθηματική και ψυχολογική τους κατάσταση.

Θα κληθούν δηλαδή να απαντήσουν πως νιώθουν σε έναν χώρο πρασίνου ή σε μια θορυβώδη διασταύρωση ή εάν έχουν δει κάτι ύποπτο.

Μελέτες δείχνουν ότι οι πρόσφυγες έχουν την τάση να νιώθουν πιο έντονα ότι κινδυνεύουν και να είναι καχύποπτοι με το περιβάλλον.

Μετά από μια εβδομάδα, οι συμμετέχοντες θα επιστρέψουν τα « έξυπνα» τηλέφωνα και θα υποβληθούν σε απεικόνιση εγκεφάλου.

Η τελική φάση της μελέτης θα είναι η συγκριτική απεικόνιση του εγκεφάλου των προσφύγων και των κατοίκων της περιοχής με ειδικά μηχανήματα, ώστε να μελετηθεί η επίπτωση του κοινωνικού στρες στα «κυκλώματα» των νευρώνων.

«Το θέμα είναι να ανακαλύψουμε αν οι πρόσφυγες βιώνουν το περιβάλλον τους με διαφορετικό τρόπο από τον γενικό πληθυσμό, με έναν τρόπο που τους θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν μια ψυχική διαταραχή. [...]Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να χειρισθούν το κοινωνικό στρες το ίδιο καλά με άλλους», λέει ο Μέγιερ Λιντεμπεργκ.

Μεταξύ άλλων οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν και τους παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στον κίνδυνο εμφάνισης ψύχωσης αλλά και σε αυτούς που οπλίζουν το άτομο απέναντι στο άγχος.

«Εάν από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύψει ότι οι ρατσιστικές επιθέσεις είναι ένας παράγοντας κινδύνου, τότε υπάρχει τρόπος για να αντιμετωπιστεί. Επίσης, αν η συστέγαση με ανθρώπους της ίδιας εθνικότητας ή η εγκατάσταση τους ως μονάδες ανάμεσα στον γενικό πληθυσμό κάνει τη διαφορά στον κίνδυνο, τότε οι πολιτικές αποφάσεις θα μπορούσαν να δώσουν λύση», τονίζει με νόημα ο διευθυντής του Κεντρικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας στο Μανχάιμ της Γερμανίας.