«Κάθε χρόνο και χειρότερα»: Παραπαίει η βρετανική οικονομία οκτώ χρόνια μετά το Brexit

Η απόφαση των Βρετανών πολιτών που με δημοψήφισμα, στις 23 Ιουνίου του 2016, ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναδιαμορφώσει το οικονομικό τοπίο του Ηνωμένου Βασιλείου έκτοτε.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, η οικονομία της χώρας χαρακτηρίζεται από χαμηλή ανάπτυξη και, ειδικά μετά την πανδημία του Covid-19, από υψηλό πληθωρισμό, καθώς εκτιμάται ότι το Brexit κόστισε στο ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου 2-3% μέχρι σήμερα.

«Κάθε χρόνο και χειρότερα» λέει με έμφαση ο Διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, που μίλησε στο CNN Greece. «Από το Brexit και μετά υπολογίζεται ότι έχουν χαθεί 1,8 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τον μέσο Βρετανό να χάνει περίπου 2.000 λίρες τον χρόνο σαν αποτέλεσμα της εξόδου, ενώ το δημοσιονομικό κόστος για τη χώρα υπολογίζεται στα 26 δισεκατομμύρια λίρες» εξηγεί ο κ. Δεσποτόπουλος.

Οκτώ χρόνια από το δημοψήφισμα και τέσσερα χρόνια μετά την επίσημη αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αντίκτυπος της απόφασης αποσαφηνίζεται.

Το εμπόριο και οι επενδύσεις

Ο πιο προφανής και άμεσος αντίκτυπος του Brexit ήταν η επανεισαγωγή σημαντικών φραγμών στο εμπόριο μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και του μεγαλύτερου εμπορικού του εταίρου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Office for Budget Responsibility σημειώνει ότι η «ένταση του εμπορίου» του Ηνωμένου Βασιλείου, δηλαδή του εμπορίου ως ποσοστό του ΑΕΠ, έχει μειωθεί σημαντικά και πολύ περισσότερο από άλλες προηγμένες οικονομίες, με τους αναλυτές να δείχνουν το Brexit ως τον βασικό υπεύθυνο γι' αυτό.

Με την έναρξη της εφαρμογής της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας ΕΕ-ΗΒ (TCA) του 2021 παρατηρήθηκε πτώση του εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση και σχετική μείωση των όρων εμπορίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, μείωση της παραγωγικότητας και μόνιμη μείωση της προθυμίας να επενδύσει στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Από την άλλη, βέβαια, η ισχύς του Ην. Βασιλείου στις εξαγωγές υπηρεσιών αντανακλά την ισχυρή θέση του σε τομείς υψηλής αξίας, όπως οι συμβουλευτικές υπηρεσίες, όπου υπάρχουν λίγα εμπόδια στο εμπόριο και όπου η πανδημία έχει ουσιαστικά βοηθήσει στην εξομάλυνση της εξ αποστάσεως παροχής υπηρεσιών.

Αλλά και οι επενδύσεις επηρεάστηκαν σημαντικά από το Brexit. Παρόλο που το σχετικά χαμηλό επίπεδο επιχειρηματικών επενδύσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο προϋπήρχε της εξόδου από την ΕΕ, τα στοιχεία υποδηλώνουν έντονα ότι το Brexit είναι τουλάχιστον εν μέρει υπεύθυνο για την ιδιαίτερα κακή απόδοση από το 2016, με επενδύσεις περίπου 10% χαμηλότερες από ό,τι αν δεν είχε ψηφιστεί η έξοδος. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να μεταφραστεί σε μείωση της παραγωγικότητας, και συνεπώς της παραγωγής, λίγο πάνω από 1% του ΑΕΠ.

Μείωση του ΑΕΠ και ανεργία

Βάσει των παραπάνω, οι αναλυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το πραγματικό ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου είναι περίπου 2-3 τοις εκατό χαμηλότερο εξαιτίας του Brexit, σε σύγκριση με τα μοντέλα στα οποία η χώρα δεν έχει αποχωρήσει από την Ένωση. Αυτό αντιστοιχεί σε κατά κεφαλήν απώλεια εισοδήματος περίπου 850 λιρών.

Οι εκτιμήσεις δείχνουν, μάλιστα, ότι ο αρνητικός αντίκτυπος του Brexit κλιμακώνεται σταδιακά, φτάνοντας περίπου το 5-6 τοις εκατό του ΑΕΠ (περίπου 2.300 λίρες Αγγλίας κατά κεφαλήν) έως το 2035, ενώ η πτώση της παραγωγικότητας λόγω της διακοπής των εμπορικών σχέσεων με την ΕΕ συνεισφέρουν ακόμη περισσότερο στην εκτιμώμενη μείωση του πραγματικού ΑΕΠ.

Πολιτική παρακμή

Βεβαίως, τα παραπάνω οικονομικά στοιχεία έχουν αντίκτυπο και στην κοινωνία με την πλειονότητα, ακόμη και εκείνων που υποστήριξαν το 2016 το «Leave», να λέει τώρα ότι η απόφαση ήταν λάθος.

Η δυσαρέσκεια αυτή μεταφράζεται και πολιτικά, όπως είναι φυσικό. «Το Ηνωμένο Βασίλειο, μετά το Brexit, εμφανίζει σημάδια οικονομικής παρακμής αλλά και παρακμής στο πολιτικό προσωπικό», μας λέει ο Διεθνολόγος κ. Δεσποτόπουλος.

«Τα στελέχη που υποστήριζαν το Brexit έχουν εξαφανισθεί. Δεν υπάρχει ελπίδα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όλοι περιμένουν τις εκλογές μήπως και ο Κιρ Στράμερ καταφέρει να αλλάξει κάτι, καθώς οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στους Εργατικούς», μας λέει.

«Μην ξεχνάτε ότι είναι οι πρώτες εκλογές μετά την επίσημη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2020, και στις οποίες αναμένεται να τιμωρηθούν οι Συντηρητικοί, που πρωτοστάτησαν του Βρεχιτ, όπως όλα δείχνουν. Θα την πληρώσει ο κ. Σούνακ. Είχαν προηγηθεί η Τερέζα Μέι, ο Μπόρις Τζόνσον και η... εκπληκτική Λιζ Τρας. Ο κόσμος τους απέρριψε. Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα σε λίγα χρόνια η χώρα έχει αλλάξει τέσσερις πρωθυπουργούς» εκτιμά ο κ. Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος για τις επερχόμενες εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο.