Το Συμβούλιο της Ευρώπης καλεί την Τουρκία να τηρήσει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

«Οι πολιτικοί οφείλουν να προασπίζονται την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία αποκλείει ρητώς την επιβολή της ποινής του θανάτου», ανέφερε ο Γιάγκλαντ στο Γαλλικό Πρακτορείο, αντιδρώντας σε πρόσφατες τοποθετήσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Recep Tayyip Erdoğan).

Κατά τη διάρκεια ομιλίας την περασμένη Κυριακή ενώπιον εκατοντάδων χιλιάδων Τούρκων, ο Ερντογάν έκανε ξανά λόγο για το ενδεχόμενο η Τουρκία να επαναφέρει τη δυνατότητα επιβολής της εσχάτης των ποινών «εάν το επιθυμεί ο λαός»,

Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ένας πανευρωπαϊκός θεσμός, χωριστός από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν δέχεται στους κόλπους του παρά μόνο κράτη που είτε έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή, είτε έχουν κηρύξει –όπως η Ρωσία– μορατόριουμ στην επιβολή της. Το Συμβούλιο επιτρέπει παρεκκλίσεις από τη Συνθήκη με βάση το άρθρο 15 αυτής και έχει φροντίσει να τις υπενθυμίσει με δήλωση του Γενικού Γραμματέα.

Η Τουρκία αποτελεί ένα από τα 47 συμβαλλόμενα κράτη της Σύμβασης, όμως στις 21 Ιουλίου ανακοίνωσε την αναστολή της τελευταίας, στο πλαίσιο της κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες, παραπέμποντας στο παράδειγμα της Γαλλίας.

Επιπλέον, στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θεωρείται δεδομένο ότι η επαναφορά της θανατικής ποινής θα σηματοδοτούσε την διακοπή των διαπραγματεύσεων της Τουρκίας για την εισδοχή της στην ΕΕ.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης στην Άγκυρα

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέχεται τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης Τουρμπγέρν Γιάγκλαντ στο προεδρικό συγκρότημα της Άγκυρας, την Τετάρτη 3 Αυγούστου 2016 - Πηγή: Yasin Bulbul/Presidential Palace/Handout via REUTERS

Ο Γιάγκλαντ ήταν ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους αξιωματούχους που επισκέφθηκαν την Τουρκία στις αρχές Αυγούστου, μετά την αποτυχημένη απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος. «Η Τουρκία είναι μια πολύ σπουδαία ευρωπαϊκή χώρα, για όλη την ήπειρο. Είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε την Τουρκία να το ξεπεράσει αυτήν την κατάσταση», ανέφερε.

Επιπλέον, ο Γιάγκλαντ επέκρινε την «έλλειψη κατανόησης» από μέρους των Ευρωπαίων όσον αφορά τις προκλήσεις με τις οποίες τέθηκε αντιμέτωπη η κυβέρνηση στην Άγκυρα την 15η Ιουλίου και ύστερα. Οι δηλώσεις του αυτές ικανοποίησαν την τουρκική ηγεσία. Ταυτόχρονα, όμως, ο πρώην πρωθυπουργός (1996-97) και πρώην υπουργός Εξωτερικών (2000-2001) της Νορβηγίας επέμεινε στην ανάγκη να προστατευθεί το κράτος δικαίου.

Η κυβέρνηση της Άγκυρας είχε εξαπολύσει ένα τεράστιο κύμα εκκαθαρίσεων –στον στρατό, στη δικαιοσύνη, στην παιδεία και στον τύπο– κατά των υποστηρικτών του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν (Fethullah Gülen). Ο τελευταίος ζει εξόριστος στις ΗΠΑ και κατηγορείται από την Άγκυρα πως βρίσκεται πίσω από τους επίδοξους πραξικοπηματίες.

Ενώ καταγράφεται νέα ψύχρανση των σχέσεων της Άγκυρας με τις Βρυξέλλες, η πρόκληση είναι να διατηρηθεί ένας διάλογος με την Τουρκία, ώστε να παραμείνει «εντός του πλαισίου» της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σημείωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Κάνοντας έναν απολογισμό της διήμερης επίσκεψής του στην Τουρκία ενώπιον των πρεσβευτών του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο Γιάγκλαντ απηύθυνε έκκληση να αρχίσει «ένας διάλογος ο οποίος θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία θα χειριστεί αυτή την κατάσταση», σύμφωνα με την ίδια διπλωματική πηγή, όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης αντιμετώπισε με επικριτικό τρόπο τις κινήσεις της Άγκυρας και ειδικά το προεδρικό διάταγμα που επιτρέπει την προφυλάκιση έως τριάντα ημέρες. Όπως σχολιάζουν διπλωματικοί αναλυτές, αυτό δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί συμβατό με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Στο πλαίσιο των επαφών του στην Άγκυρα, ο Γιάγκλαντ είχε αναγνωρίσει ότι υπάρχει «αληθινός κίνδυνος» αθώοι να κατηγορηθούν άδικα στο πλαίσιο των εκκαθαρίσεων.

Καθώς η Διεθνής Αμνηστία επικαλείται «αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία» που τεκμηριώνουν ότι κρατούμενοι βασανίζονται στην Τουρκία, ο Γιάγκλαντ απηύθυνε έκκληση ενώπιον των πρεσβευτών να επιτραπεί η επίσκεψη της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης στα τουρκικά σωφρονιστικά καταστήματα.

Το λαμπρόν μέλλον της Τουρκίας

Στιγμιότυπο από την πρόσφατη επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης στην Άγκυρα, όπου μεταξύ άλλων συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου - Πηγή: REUTERS/Umit Bektas

Ο Γιάγκλαντ είχε επισκεφθεί ξανά την Τουρκία τον Ιανουάριο του 2015 για να μιλήσει στο Έβδομο Συνέδριο Τούρκων Διπλωματών.

Υποδεχόμενος τον υψηλό του προσκεκλημένο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου (Mevlüt Çavuşoğlu) είχε αναφέρει ότι η χώρα του επρόκειτο να αυξήσει τη συνεισφορά της προς στο Συμβούλιο της Ευρώπης στα 33 εκατ. ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία θα γινόταν ο έκτος μεγαλύτερος χρηματοδότης του οργανισμού. Από την πλευρά του ο Γιάγκλαντ δήλωσε ότι αυτή η κίνηση της Άγκυρας θα οδηγήσει στην αύξηση των Τούρκων στη γραμματεία και στην κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, «ενδυναμώνοντας την παρουσία της Τουρκίας στην Ευρώπη».

Όπως χαρακτηριστικά είχε πει τότε ενώπιων της τουρκικής διπλωματικής ελίτ, «εάν η Τουρκία δεν έχει λαμπρό μέλλον, δεν υπάρχει λαμπρό μέλλον ούτε για την Ευρώπη».