FT: Αχίλλειος πτέρνα η αεράμυνα του ΝΑΤΟ - Εκτεθειμένες οι ανατολικές χώρες - μέλη

Η αποκάλυψη γίνεται ενώ το Κίεβο εκλιπαρεί τη Δύση για πρόσθετα συστήματα και πυραύλους για την προστασία των πόλεων, των στρατευμάτων και του ενεργειακού δικτύου του από τους καθημερινούς βομβαρδισμούς.

Όμως, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν εμπιστευτικά αμυντικά σχέδια που καταρτίστηκαν πέρυσι, τα κράτη του ΝΑΤΟ είναι σε θέση να παρέχουν λιγότερο από το 5% των δυνατοτήτων αεράμυνας που θεωρούνται απαραίτητες για την προστασία των μελών του στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη από μια πλήρους κλίμακας επίθεση.

Ένας ανώτερος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι η ικανότητα άμυνας έναντι πυραύλων και αεροπορικών επιδρομών ήταν «ένα σημαντικό μέρος του σχεδίου για την υπεράσπιση της ανατολικής Ευρώπης από την εισβολή», προσθέτοντας: «Και αυτή τη στιγμή, δεν το έχουμε αυτό».

Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν στην Πράγα την Πέμπτη (30/5) για διήμερες συνομιλίες με στόχο την προετοιμασία της συνόδου κορυφής των ηγετών της συμμαχίας στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο, όπου η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας θα αποτελέσει κεντρικό θέμα.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες και στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να έχει τη δυνατότητα να επιτεθεί σε κράτος μέλος του ΝΑΤΟ μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Σε μια μεγάλη αμυντική αναθεώρηση πέρυσι, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου περιέγραψε την «πρόκληση της προστασίας ... από επιθέσεις από τον ουρανό» ως την «πιο οξεία εδώ και 30 χρόνια».

«Η αεράμυνα είναι ένα από τα μεγαλύτερα κενά που έχουμε», δήλωσε ένας δεύτερος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ. «Δεν μπορούμε να το αρνηθούμε».

Η αποτυχία των ευρωπαϊκών κρατών του ΝΑΤΟ τους τελευταίους μήνες να παράσχουν πρόσθετο εξοπλισμό αεράμυνας στην Ουκρανία υπογράμμισε τα περιορισμένα αποθέματα της ηπείρου από τα ακριβά και αργά στην κατασκευή τους συστήματα.

Έχει επίσης προκαλέσει μια σειρά από αλληλοεπικαλυπτόμενες πρωτοβουλίες για την προσπάθεια εξεύρεσης μακροπρόθεσμων λύσεων. Πέρυσι, η Γερμανία ξεκίνησε την πρωτοβουλία Sky Shield με περισσότερες από 12 άλλες χώρες της ΕΕ για την ανάπτυξη ενός κοινού συστήματος αεράμυνας με τη χρήση τεχνολογίας που αναπτύχθηκε από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Ωστόσο, η Γαλλία επέκρινε δημοσίως την πρόταση και προσέφερε μια ανταγωνιστική πρόταση που υποστηρίζεται από μικρότερο αριθμό συμμάχων.

Πρωτοβουλία από Ελλάδα και Πολωνία

Την περασμένη εβδομάδα, η Πολωνία και η Ελλάδα κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βοηθήσει στην ανάπτυξη και ενδεχομένως να συνδράμει στη χρηματοδότηση ενός πανευρωπαϊκού συστήματος αεράμυνας, πρόταση που η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι θα υποστήριζε.

Ορισμένες πρωτεύουσες της Ε.Ε. έχουν προτείνει την αύξηση του κοινού χρέους για τη χρηματοδότηση αμυντικών έργων.

Σε επιστολή που απέστειλαν στη φον ντερ Λάιεν, οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Πολωνίας Κυριάκος Μητσοτάκης και Ντόναλντ Τουσκ περιέγραψαν την αεράμυνα ως «σημαντικό τρωτό σημείο της ασφάλειάς μας», προσθέτοντας ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία «μας έδωσε μαθήματα που δεν μπορούμε πλέον να αγνοούμε».

Η εξάπλωση φθηνών επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλου βεληνεκούς, όπως χρησιμοποιήθηκαν από τη Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας, έχει εντείνει αυτές τις ανησυχίες.

«Τα πλήγματα μεγάλου βεληνεκούς δεν αποτελούν πλέον ικανότητα της υπερδύναμης», δήλωσε ένας δυτικός αξιωματούχος της άμυνας.

Ένας άλλος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι «οι στόχοι των δυνατοτήτων και τα αμυντικά σχέδια είναι απόρρητα», αλλά πρόσθεσε ότι η αεράμυνα και η πυραυλική άμυνα «είναι κορυφαίες προτεραιότητες» και ότι «τα αποθέματα έχουν μειωθεί».

«Τα νέα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ αυξάνουν επίσης σημαντικά τις απαιτήσεις της αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας σε ποσότητα και ετοιμότητα», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι οι χώρες επενδύουν σε νέες δυνατότητες αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων των μαχητικών αεροσκαφών.

«Είμαστε λοιπόν βέβαιοι ότι η αποτροπή του ΝΑΤΟ έναντι της Ρωσίας παραμένει ισχυρή», πρόσθεσε.

Αμέσως μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι ΗΠΑ ανέπτυξαν ένα σύστημα αεράμυνας μπαταρίας Patriot για την προστασία ενός αεροδρομίου στη νότια Πολωνία που έγινε κόμβος για την αποστολή δυτικών όπλων στο Κίεβο.

Αλλά αξιωματούχοι λένε ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν τόσο λίγα τέτοια συστήματα στη διάθεσή τους που η ικανότητά τους να αναπτύξουν περισσότερα πέρα από τα εδάφη τους είναι πολύ περιορισμένη.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα έξι αντιτορπιλικά Type 45 του Βασιλικού Ναυτικού είναι εξοπλισμένα με συστήματα άμυνας βαλλιστικών πυραύλων, αλλά τα σκάφη έχουν υποστεί σχεδιαστικές ατέλειες.

Ο βρετανικός στρατός διαθέτει επίσης έξι υπερσύγχρονα επίγεια συστήματα αεράμυνας Sky Sabre, αλλά οι αντιπυραυλικοί αναχαιτιστές τους έχουν εμβέλεια μόνο περίπου 40 χιλιομέτρων και δύο από τα συστήματα βρίσκονται στο εξωτερικό.

«Η ικανότητα αεράμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου είναι εντελώς ανεπαρκής», δήλωσε ο Τζακ Γουάτλιγκ, ανώτερος ερευνητής της δεξαμενής σκέψης Royal United Services Institute στο Λονδίνο.

Η πλήρης ενοποίηση των διαφόρων συστημάτων αεράμυνας της Ευρώπης θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιστάθμιση της έλλειψης δημιουργώντας ένα πυκνό πλέγμα αισθητήρων και αναχαιτιστών σε όλη την ήπειρο.

Αλλά «οι προσπάθειες για την επικαιροποίηση της υποδομής διοίκησης και ελέγχου του ΝΑΤΟ για την αεράμυνα δεν έχουν ποτέ απογειωθεί», καταλήγει ο Γουάτλινγκ.