Έβερεστ: Ποιος κατέκτησε πρώτος την κορυφή - Η απάντηση του μεγαλύτερου μυστηρίου της ορειβασίας

Οι Βρετανοί ορειβάτες Τζορτζ Μάλορι και Άντριου Ιρβάιν εθεάθησαν για τελευταία φορά στις 8 Ιουνίου 1924, 245 μέτρα κάτω από την κορυφή, πριν εξαφανιστούν στα σύννεφα. Δεν εμφανίστηκαν ποτέ ξανά.

Όταν βρέθηκε το πτώμα του Μάλορι το 1999, υπήρξαν ελπίδες ότι θα μπορούσε να δώσει ένα στοιχείο για το αν το ζευγάρι έφτασε τελικά στην κορυφή. Όμως, η φωτογραφική μηχανή που κουβαλούσε – με την οποία θα είχε καταγράψει το υψηλότερο σημείο στο οποίο είχαν φτάσει – δεν βρέθηκε στο πτώμα, ενώ το σώμα του Ιρβάιν δεν βρέθηκε ποτέ.

Το μεγαλύτερο μυστήριο της ορειβασίας

Αλλά τώρα, καθώς πλησιάζει η 100ή επέτειος από την εξαφάνιση των ανδρών, ένας ερευνητής πιστεύει ότι έχει λύσει το μεγαλύτερο μυστήριο της ορειβασίας.

Μελετώντας τα δελτία καιρού της αποστολής, ο συγγραφέας Γκράχαμ Χόιλαντ πιστεύει ότι έχει βρει τι συνέβη στο ζευγάρι – και αν έφτασαν στην κορυφή πριν πεθάνουν.

Ο Χόιλαντ – μακρινός συγγενής ενός άλλου μέλους της αποστολής, ο οποίος έχει επισκεφθεί το Έβερεστ εννέα φορές αναζητώντας τα λείψανά τους – πιστεύει ότι το κλειδί του μυστηρίου είναι η πίεση του αέρα.

Ο μακρινός συγγενής του, Χάουαρντ Σόμερβελ – ένας άλλος ορειβάτης, ο οποίος είχε φτάσει σε απόσταση 300 μέτρων από την κορυφή στην ίδια αποστολή, προτού η έλλειψη οξυγόνου τον αναγκάσει να υποχωρήσει – ήταν υπεύθυνος για την παρακολούθηση του καιρού.

Τα αρχεία του δείχνουν ότι η βαρομετρική πίεση έπεσε μεταξύ του πρωινού της 8ης και της 9ης Ιουνίου στην κατασκήνωση βάσης, όπου ο Σόμερβελ έπαιρνε τις μετρήσεις. Εκείνος κατέγραφε την πίεση σε ίντσες υδραργύρου, σημειώνοντας πτώση από 16,25 σε 15,98. Ο Χόιλαντ πιστεύει ότι οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν σε πτώση της πίεσης κατά 10 μιλιμπάρ.

«Βόμβα χιονιού»

Οι θάνατοι που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες στο Έβερεστ συνδέονται γενικά με την πτώση της βαρομετρικής πίεσης στην κορυφή. Μια πτώση μόλις 4 μιλιμπάρ μπορεί να προκαλέσει υποξία. Ενώ μια πτώση 6 μιλιμπάρ ήταν αρκετή για να προκαλέσει το περιστατικό του 1996 κατά το οποίο 20 άνθρωποι παγιδεύτηκαν στο βουνό, οκτώ από τους οποίους πέθαναν.

«Αυτό, εν μέσω του οποίου σκαρφάλωναν, δεν ήταν απλά μια χιονοθύελλα. Ήταν ένα είδος βόμβας χιονιού», εξηγεί ο Χόιλαντ στο CNNi. Ο ίδιος έχει βιώσει «βόμβες χιονιού» στο Έβερεστ.

«Είναι τρομακτικό· η θερμοκρασία πέφτει τρομερά, λαχανιάζεις προσπαθώντας να ανασάνεις. Υπάρχουν άνεμοι 1.000 κόμβων. Ένας τύπος που ξέρω παρασύρθηκε από τον άνεμο και κατέληξε πιο ψηλά στο βουνό», λέει.

Η πτώση της πίεσης του αέρα πρακτικά σήμαινε ότι το βουνό έγινε ξαφνικά ψηλότερο – περίπου 200 μέτρα ψηλότερο, για την ακρίβεια. Ο Χόιλαντ το αποκαλεί «μια αόρατη παγίδα θανάτου».

Επιπλέον, ο Μάλορι και ο Ιρβάιν φορούσαν στρώσεις από μετάξι, βαμβάκι και μαλλί. Ο Χόιλαντ, που για ένα από τα ταξίδια του στο Έβερεστ παρήγγειλε και φόρεσε μια παρόμοια στολή, λέει ότι πρόκειται για εξαιρετικά άνετα ρούχα, που όμως δεν θα τους παρείχαν τη ζεστασιά για να επιβιώσουν σε μια χιονοθύελλα.

«Ευσεβής πόθος»

Παλιότερα, είχε διατυπωθεί η εικασία ότι το ζευγάρι είχε φτάσει στην κορυφή πριν πεθάνει κατά την κατάβαση, κάτι που ο Χόιλαντ αποκαλεί «ευσεβή πόθο».

«Προσπαθούσα να αποδείξω ότι ο Μάλορι είχε ανέβει στο Έβερεστ για πολλά χρόνια – ήθελα να αποδείξω ότι ήμουν ο 16ος Βρετανός που ανέβηκε, όχι ο 15ος. Αλλά δυστυχώς, όταν διαβάζεις τα γεγονότα και είναι διαφορετικά, πρέπει να αλλάξεις γνώμη. Δεν μπορείς να συνεχίσεις να συντηρείς έναν ευσεβή πόθο», λέει.

Μέχρι τον Χόιλαντ, κανείς δεν είχε μελετήσει προσεκτικά τα δελτία καιρού, τα οποία διαθέτει η Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία του Λονδίνου. Στην κορυφή έφτασε τελικά ο Έντμουντ Χίλαρι, ένας Νεοζηλανδός ορειβάτης, το 1953. Αυτή είναι η πρώτη καταγεγραμμένη κατάκτηση του Έβερεστ.

Η φωτογραφία της κυρίας Μάλορι

Mια αποστολή το 1999, με πρωτοβουλία του Χόιλαντ, βρήκε το πτώμα του Μάλορι στα 8.138 μέτρα –712 μέτρα κάτω από την κορυφή.

Ο Χόιλαντ πιστεύει ότι οι δύο ορειβάτες, δεμένοι ο ένας με το άλλον, γλίστρησαν ενώ, έχοντας ακυρώσει την ανάβαση, επέστρεφαν στην κατασκήνωση βάσης. Πιστεύει ότι ο Μάλορι επέζησε από την αρχική πτώση, αλλά έκανε άλλη μια μοιραία βουτιά ενώ πάσχιζε να γυρίσει στην κατασκήνωση βάσης. Το πτώμα του Ιρβάιν δεν βρέθηκε ποτέ.

Ενώ κάποια από τα υπάρχοντα του Μάλορι υπήρχαν ακόμα πάνω του, δεν βρέθηκε η φωτογραφία της συζύγου του, την οποία είχε φέρει μαζί του, σχεδιάζοντας να την αφήσει στην κορυφή. Εδώ και δεκαετίες, κάποιοι ερευνητές διατυπώνουν την άποψη ότι η έλλειψη της φωτογραφίας υποδηλώνει ότι το ζευγάρι μπορεί να έφτασε στην κορυφή και να έπεσε κατά την επιστροφή.

Ωστόσο, αφού εξέτασε τα νέα στοιχεία, ο Χόιλαντ πιστεύει ότι αυτό δεν ισχύει. Στις αναφορές της αποστολής σημείωνεται μια χιονοθύελλα που έπληξε το βουνό στις 2 μ.μ., λέει – πολύ πριν μπορέσουν να φτάσουν στην κορυφή. Η απουσία της φωτογραφίας, για τον ίδιο, δεν σημαίνει τίποτα. Ο Μάλορι συχνά ξεχνούσε πράγματα, σημειώνει.

«Τρελαίνει τους ανθρώπους»

Στο τελευταίο του γράμμα προς τη σύζυγό του – που ψηφιοποιήθηκε με αφορμή τα 100 χρόνια από την ανάβασή του – στις 27 Μαΐου, ο Μάλορι έγραψε ότι κοιτούσε «έξω από την πόρτα της σκηνής, έναν κόσμο από χιόνι και ελπίδες που χάνονται». Τόσο ο ίδιος όσο και ο Ιρβάιν δεν ήταν καλά. «Αμφιβάλλω αν θα είμαι αρκετά υγιής», έγραψε.

Ο Χόιλαντ πιστεύει ότι «το Έβερεστ τρελαίνει τους ανθρώπους. Υπάρχει ένα επικίνδυνο πράγμα που ονομάζεται "πυρετός της κορυφής" – βλέπεις την κορυφή και σκέφτεσαι: "Θάνατος ή δόξα". Δεν σε νοιάζει αν πεθάνεις».

«Γνωρίζω αυτό το συναίσθημα. Σε κυριεύει εντελώς αυτό το βουνό. Ο Μάλορι είχε κυριευτεί από το Έβερεστ και αυτό τον σκότωσε».

«Μακάρι να μην ήταν το υψηλότερο βουνό», λέει ο Χόιλαντ. «Ειλικρινά, πιστεύω ότι το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να γκρεμιστεί η κορυφή και να γίνει 250 μέτρα χαμηλότερη…».

Με πληροφορίες από: 100 years ago they disappeared on Everest. But did they make it to the summit? by Julia Buckley, CNN